Zwangerschapsvergiftiging, waarom is dat zo gevaarlijk?

Je bloeddruk kan tijdens de zwangerschap flink veranderen. Soms daalt-ie opeens behoorlijk, maar hij kan ook enorm omhoog schieten. En vooral bij een hoge bloeddruk moet je oppassen, want dan krijg je te maken met zwangerschapsvergiftiging en kan het in sommige gevallen gevaarlijk zijn voor jou en je baby. 

Tijdens mijn eerste zwangerschap verliep alles volgens het boekje. Tot ik met 37 weken op de bank van de verloskundige hoorde dat mijn bloeddruk veel te hoog was en ze me gelijk doorstuurde naar het ziekenhuis. Daar werd mijn bloed geprikt en mijn urine gecheckt op eiwitten. Na een dag wachten in het ziekenhuis kwam een gynaecoloog mij vertellen dat ik pre-eclampsie had en ze de bevalling direct ging inleiden. Maar waarom was daar eigenlijk zo’n haast bij?

Lees ook: Baby’s die op een schapenvachtje liggen zijn later gezonder.

Bloeddruk is de druk op de slagaders als het bloed in je lichaam wordt rondgepompt.

Je bloeddruk bestaat uit een bovendruk (die je meet als het hart samen knijpt) en een onderdruk (die je meet als het hart ontspant). De gemiddelde bloeddruk is 120/80. De verloskundige checkt je bloeddruk bij iedere controle en kan zo in de gaten houden of je hij stijgt.

Je bloeddruk kan tijdens de eerste zes maanden van je zwangerschap lager zijn dan normaal.

Dit komt omdat je hart harder moet werken voor jou én je baby. De laatste drie maanden is je bloeddruk vaak weer normaal, of zelfs hoger. Als je bloeddruk tijdens de eerste zes maanden van je zwangerschap al stijgt, kan dat een teken zijn dat je pre-eclampsie of het HELLP-syndroom aan het ontwikkelen bent en wordt er iets aan gedaan (met bloeddrukverlagende medicijnen of het opwekken van de bevalling – afhankelijk van het aantal weken dat je zwanger bent).

Een hoge bloeddruk wordt ook wel hypertensie genoemd.

Vaak is er eigenlijk niks aan de hand en merk je er ook niet zoveel van. Het ligt er ook aan of en wanneer je er tijdens de zwangerschap last van krijgt. Als je inderdaad klachten krijgt moet er snel worden ingegrepen. Een (te) hoge bloeddruk kan namelijk voor verschillende complicaties zorgen tijdens je zwangerschap, de bevalling, of zelfs nog in het kraambed. Dit wordt ook wel ‘zwangerschapsvergiftiging’ genoemd.

Er zijn verschillende soorten zwangerschapsvergiftiging.

1. Zwangerschapshypertensie

Hierbij heb je een (aanvaardbare) hogere bloeddruk tijdens de tweede helft van je zwangerschap, terwijl er de eerste 20 weken een normale bloeddruk was. 

2. Pre-eclampsie 

Een hoge bloeddruk in combinatie met een te grote afvoer van eiwitten (dit kun je in je urine aantonen). Bij pre-eclampsie moet er altijd worden ingegrepen, omdat hierbij de placenta minder goed werkt, waardoor je baby te weinig voedingsstoffen en zuurstof binnen krijgt en dus minder goed groeit. Ook kan het bij jou je nieren, lever en bloedvaten beschadigen.

3. HELLP-syndroom

HELLP staat voor Hemolysis (bloedafbraak), Elevated Liver enzymes (leverfunctiestoornissen) and Low Platelets (verminderd aantal bloedplaatjes). Hierbij voel je je heel erg ziek en moet er direct worden ingegrepen. Net als bij pre-eclampsie is er sprake van een hoge bloeddruk en eiwitverlies, waardoor je baby een groeiachterstand kan oplopen.

4. Eclampsie

Ernstige Pre-eclampsie en HELLP kunnen overgaan in eclampsie. Dit is de meest ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging, want het kan levensbedreigend zijn voor jou en je baby. Hierbij is je bloeddruk heel hoog en krijg je stuipen die lijken op een epileptische aanval. Je kunt ook kort bewusteloos raken. Eclampsie komt voor bij 1 op de 200 vrouwen met pre-eclampsie, of het HELLP-syndroom.

Tijdens je eerste zwangerschap heb je de grootste kans om een zwangerschapsvergiftiging te ontwikkelen.

1 Op de 20 vrouwen krijgt te maken met een hoge bloeddruk (gemiddeld is je bloeddruk dan hoger of gelijk aan 90/140). Je kunt een hoge bloeddruk niet voorkomen.

Hoe herken je een zwangerschapsvergiftiging?

Dit zijn de mogelijke tekenen van een zwangerschapsvergiftiging:

• hoge bloeddruk
• eiwitten in je urine
• hoofdpijn
• misselijk
• tintelende vingers
• wazig zien/sterretjes/lichtflitsen
• opgezwollen enkel/handen/gezicht
• pijn in je bovenbuik (alsof er een band omheen zit)
• pijnlijke druk rechts bovenin je buik

Wat kun je doen tegen zwangerschapsvergiftiging?

Zwangerschapsvergiftiging gaat eigenlijk alleen over door te bevallen. Als je baby nog niet geboren mag worden, kan je – afhankelijk van de ernst – een tijdje medicijnen slikken die je bloeddruk verlagen, maar uiteindelijk moet die baby er gewoon uit. Ben je onder de 34 weken zwanger en heb je een hele hoge bloeddruk en een vorm van pre-eclampsie of HELLP, dan krijg je vaak corticosteroiïden om de longetjes van de baby te laten rijpen, omdat hij waarschijnlijk te vroeg geboren gaat worden.

Heb je tijdens je eerste zwangerschap een zwangerschapsvergiftiging gehad?

Dan bestaat er een kans dat je die tijdens je tweede zwangerschap weer ontwikkelt (afhankelijk van de vorm). Bespreek dit, het liefst van te voren, met je verloskundige of gynaecoloog.

Lees ook: Medicatie bij hoge bloeddruk zwangeren mag wel!