Controverse om wijn drinkende zwangere Josine in Soof – want: wtf?!
De populaire tv-serie Soof: een nieuw begin haalde zich deze week de woede van de kijkers op de hals. In de laatste aflevering was namelijk te zien hoe het zwangere karakter Josine op een feestje een glas witte wijn drinkt. Natuurlijk, het is maar televisie. Maar ook wij hadden wel even zoiets van: wtf?!
“Dat kind is al lang af, hoor” zegt Josine tegen haar man, als die haar bevreemd aankijkt als ze een glas wijn neemt. En dan knikt haar man, neemt Josine een flinke slok en kabbelt de aflevering verder alsof er niks gebeurd is. De kijkers vertwijfeld en, wat mij betreft terecht verontwaardigd, achterlatend. Want, hallo beste tv-makers, wat is dit? Jullie laten een zwangere vrouw alcohol drinken en doen vervolgens alsof dat normaal is? Even mijn kaak van mijn enkels rapen, hoor. Ik wil echt niet de sanctimommy uithangen, maar kom op zeg jongens, dit kan toch gewoon niet?
Begrijp me niet verkeerd, ik snap dat Soof een tv-serie is, dat het dus niet echt is. Dat de actrice die Josine speelt niet echt zwanger staat te drinken. Natuurlijk mag je in series de draak steken met dingen, of onrealistische situaties schetsen. En nee, het hoeft ook allemaal echt niet politiek correct te zijn (“Ga maar zitten naast dat meisje met die oogjes…”). Maar als tv-makers heb je wel een bepaalde maatschappelijke verantwoordelijkheid. Je moet je realiseren dat wat je maakt een bepaalde boodschap uitzendt die mensen echt beïnvloedt. Doen alsof drinken tijdens de zwangerschap helemaal geen probleem is zendt een verkeerde boodschap uit. Want er zullen wel degelijk mensen zijn die na het zien van deze aflevering gedacht hebben: oh, het kan dus helemaal niet zoveel kwaad. En dat is niet alleen feitelijk onjuist, het is ook nog eens gevaarlijk.
De laatste jaren wordt er steeds meer bekend over de schadelijke invloed van alcohol op een ongeboren kind. Inmiddels is de wetenschap het er unaniem over eens: drinken tijdens de zwangerschap is een no go. Want ook één glaasje kan potentieel schade aanrichten. Sterker nog, onlangs bleek uit onderzoek dat veel meer kinderen dan aanvankelijk gedacht op het zogenaamde Foetaal Alcohol Syndroom (FAS) spectrum zitten, wat dus betekent dat zij op een bepaalde manier schade hebben hebben opgelopen van het feit dat hun moeders tijdens de zwangerschap hebben gedronken. Dat hoeft niet altijd grote schade te zijn, maar het is desondanks schade, waar een kind in meer of mindere mate last van ondervindt tijdens zijn/haar leven. Dat kan, met de kennis van tegenwoordig, makkelijk voorkomen worden door gewoon negen maanden niet te drinken. En kennis is macht. Dus waarom zou je vrouwen die macht nou toch willen ontnemen, door ze verkeerd voor te lichten?
Ja, Soof is fictie, en nee, je moet niet alles geloven wat je ziet op televisie. Maar de realiteit is nou eenmaal dat veel mensen er desondanks een voorbeeld aan nemen. Dus zijn de makers van Soof hier wat mij betreft behoorlijk de mist in gegaan. Een serie hoeft niet waarheidsgetrouw te zijn, maar opzettelijk het verkeerde voorbeeld geven aan een groep toch al kwetsbare mensen lijkt me ook niet de bedoeling. Ik vraag me dan ook echt een beetje af wat de makers van Soof met deze scène in gedachten hadden. Of ze er überhaupt wel over nagedacht hebben. En ik hoop dat vrouwen zich er niet door laten leiden. Dus dames, laat dat blad met wijntjes op de feestje gewoon aan je voorbij gaan en neem een appelsapje. Echt, zolang je je kind nog onder je huid draagt, kan dat ene glaasje dus wel kwaad. Want een baby in een moederbuik, die is gewoon nog helemaal niet ‘af’.
(Beeld: still uit Soof: een nieuw begin)
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
