Als papa getraumatiseerd is door de bevalling… (Want voor mannen is het ook niet niks!)
Tijdens en na een bevalling gaat alle aandacht naar de moeder. Niet alleen naar wat er lichamelijk allemaal gebeurd, maar vooral naar hoe het emotioneel met haar gaat. Dat is heel logisch, maar vergeten we niet iemand? Want hoe gaat het eigenlijk met papa? Voor hem is het namelijk ook nogal wat.
Laatst las ik een verhaal van een vader die getraumatiseerd was geraakt door de tweede bevalling van zijn vrouw. Dat was namelijk kantje boord geweest. De navelstreng was in het geboortekanaal gezakt en het hoofdje kon er niet uit, waardoor het kind zichzelf als het ware ophing. Zijn vrouw moest daarom met vliegende spoed naar het ziekenhuis, alwaar de baby met een keizersnede uit zijn moeders buik getrokken werd voor haar man goed en wel met zijn ogen kon knipperen. Moeder en kind overleefden het ternauwernood. En papa? Die hield zich sterk, maar was eigenlijk daar ter plekke, samen met zijn vrouw en kind, bijna gestorven. Maar voor hem was er geen slachtofferhulp. Hij stond er tenslotte alleen maar bij en keek ernaar. Dus niet zeuren papa, toon een beetje ballen. Want echte mannen, die krijgen geen trauma van een bevallinkje. Toch?
Lees ook: Bevallen in Amerika, hoe is dat?
Tja, ik weet het niet hoor, ik heb drie bevallingen doorgemaakt, maar ik heb altijd gedacht dat het eigenlijk erger is voor degene die er werkeloos naast moet staan. Het lijkt me namelijk verschrikkelijk om je partner zoveel pijn te moeten zien lijden en helemaal niks te kunnen doen. Als je zelf aan het bevallen bent, dan is dat doorgaans niet bepaald een feestje, maar je dóet in ieder geval nog wat. Je hebt een doel en bovendien, vaak ben je er niet eens meer echt helemaal bij, omdat je zo overgenomen wordt door de oerkrachten van je eigen lichaam. En dan is het voorbij en denken heel veel moeders: ‘Oh, viel best mee, ik zou het zo weer overdoen’, terwijl veel vaders voor hun gevoel zojuist iets verschrikkelijks hebben meegemaakt en doodsangsten hebben uitgestaan. Misschien wel bang zijn geweest hun vrouw te verliezen. Maar hoe heftig zo’n bevalling voor een man kan zijn, daar staan we eigenlijk helemaal niet bij stil. En dat is toch eigenlijk best oneerlijk.
Zelfs als het allemaal verloopt volgens het boekje, is het aanschouwen van een bevalling best een angstige ervaring. Dat weet ik, omdat ik het zelf weleens heb meegemaakt. Toen ik 14 jaar was, ben ik bij de bevalling geweest van de moeder van een vriendin van mij. Rondspattend vruchtwater, een kreunende en huilende vrouw, witte jassen die in en uit liepen, het was allemaal nogal wat. En dan was ik nog maar een naïeve puber, met weinig besef van wat er nou eigenlijk precies gebeurde, of de impact ervan. Als je dat wél weet en het is je eigen lief die daar ligt te lijden, dan kan ik me zo voorstellen dat het nog een heel stuk heftiger is om aan te moeten zien en helemaal als er dan ook nog dingen gebeuren die niet de bedoeling zijn. Als er machines beginnen te piepen, artsen de kamer in komen rennen, ambulances gebeld moeten worden en meer van dat soort dingen die je eigenlijk alleen maar hoopt te zien in Grey’s Anatomy. Dat je opeens niet weet of het allemaal wel goed komt en of je straks met meer mensen dan eerst thuis komt zoals de bedoeling was, of opeens met minder. Ik denk wel dat ik daar een behoorlijke tik van zou krijgen eigenlijk. Dus hoezo moet papa dan maar doen alsof er niks gebeurd is? Vaders zijn toch niet van steen?
De vader van mijn oudste twee vond de bevallingen echt geen lolletje. En ook Mario vond het heel erg moeilijk om mij te zien lijden. Ik denk eigenlijk dat zij het er, achteraf gezien, moeilijker mee hadden dan ik op dat moment. En er misschien nog steeds weleens met pijn in hun hart aan terug denken. Terwijl ik er, ondanks alle weeën, infusen en wegvallende hartslagen, echt geen nacht meer van wakker lig. Misschien is het dus tijd om meer aandacht te hebben voor de impact van een bevalling op de vader en niet te doen alsof het vanzelfsprekend is dat hij gewoon de draad weer oppakt. Dat we onderkennen dat het voor die mannen ook geen kattenpis is en ze de ruimte geven om dat ook uit te spreken. Want het is nog steeds niet echt comme-il-faut om als man te zeggen dat je getraumatiseerd bent door de bevalling van je vrouw. Dan sta je toch al snel te boek als mietje en er hulp voor zoeken is al helemaal not done. Terwijl dat eigenlijk heel raar is, want er zitten mensen voor minder heftige ervaringen bij de psycholoog. En daar doen we toch ook niet moeilijk over? Nou dan.
Vaders zijn ook mensen en dat ze zelf geen kind uit hun lijf hoeven te persen betekent nog niet dat een bevalling voor hen appeltje-eitje is. Dus papa’s, praat erover en schaam je vooral niet. Een bevalling is heftig voor een vrouw, maar zeker ook voor een man.Want wij hebben dan misschien pijn in onze buik tijdens het baren, maar jullie hebben pijn je hart. En daar helpt zelfs de sterkste ruggenprik niet tegen.
Lees ook: Toen er nog mannen bleken te staan die niet bij de bevalling willen zijn.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
