Waarom ik het moederschap soms als een isolement ervaar
Het moederschap wordt altijd geportretteerd als iets geweldigs, een soort ultieme invulling van het leven. Maar wat als je dat niet zo voelt? Als je het als iets beperkends ervaart? Vala heeft drie kinderen, waar ze uiteraard heel veel van houdt. Maar die haar voor haar gevoel ook gevangen houden. Dit schreef ze er een aantal jaar geleden over:
Onlangs vertelde mijn man dat hij binnenkort misschien met enige regelmaat moet gaan reizen voor zijn werk. Dat hij dan dus soms bijvoorbeeld een paar dagen in Italië zal zitten. Wat betekent dat ik met enige regelmaat in mijn eentje ons gezin draaiende moet houden. Terwijl hij espresso’s drinkt op een terras in Milaan. Onzin natuurlijk, want een zakenreis betekent vooral dat je in een troosteloos conferentiehotel de hele dag naar PowerPoint presentaties zit te kijken. Maar ik was stikjaloers. Vies jaloers. Omdat hij er dan dus even aan kon ontsnappen. Aan de kinderen. There, I said it. Niet fraai, maar de truth is nou eenmaal niet zelden ugly.
LEES OOK: Hoe ik soms verlang naar een nieuwe bff.
Geen lucht
Ik ben moeder van drie hele lieve, mooie, bijzondere kinderen. Daar ben ik dankbaar voor en ik ben heel bewust moeder geworden. Maar ik vind het soms moeilijk. Zwaar. Frustrerend. Heb je eenmaal een kind, dan heb je levenslang. Zo voelt het af en toe. Alsof ik in een doosje zit en het deksel niet meer open krijg. Geen lucht meer krijg. Je kunt er niet uit stappen, uit het ouderschap. Maar vooral: uit het moederschap. Je kunt niet even op de pauzeknop drukken, als moeder ben je altijd ‘aan’. Terwijl ik soms zo graag even ‘uit’ zou willen zijn. Wordt een vrouw moeder, dan gaat haar leven zich opeens heel strak om haar heen sluiten. Als een cocon, een soort keurslijf. Ik zie het niet alleen bij mezelf, maar ook bij de vrouwen om mij heen. Met het moederschap, verdwijnt ook hun vrijheid en de spontaniteit. De vaders, die blijven reizen, de kroeg in gaan en weekendjes weg gaan met hun vrienden. Maar de moeders blijven thuis.
Gevangene
Ja, ik heb kinderen, maar op de spaarzame momenten dat het kan, probeer ik me aan ze te ontworstelen. En dat dat vaak niet lukt, niet kan, frustreert me mateloos. Omdat ik mij geïsoleerd voel door dat moederschap, de gevangene van mijn eigen kinderen. Ik schaam mij daarvoor, omdat andere vrouwen blijkbaar wel vrede kunnen hebben met de beperkingen die hen door hun kroost worden opgelegd en ik niet. Maar ik kan nou eenmaal niet ontkennen dat dit is wat ik voel. Ik kan niet anders dan voor mezelf toegeven dat ik eigenlijk van nature geen moedermateriaal ben. Dat wil niet zeggen dat ik geen goede moeder ben. Dat ben ik wel. Ik houd zielsveel van mijn kinderen, doe alles wat in mijn macht ligt om ze te geven wat ze nodig hebben en zou ze nooit meer willen missen. Maar het moederschap an sich, dat past mij niet zoals het blijkbaar alle andere vrouwen als gegoten zit.
Nooit stilte
Ik raak geïrriteerd van het constante beroep dat er op me wordt gedaan, door drie van die kleine mensen die aan de lopende band van alles nodig hebben. Ik word gek van de constante fysieke eisen die er aan mij worden gesteld door een kleuter die wil stoeien, een peuter die op schoot wil en een baby die uren in een draagdoek tegen mijn borst aan hangt. Alsof mijn lichaam niet meer van mij is. En dan is er nog het geklets, gehuil, geschreeuw, gezang en gezeur; het nimmer aflatende geluid dat kinderen produceren. Nooit stilte, nooit je eigen gedachten meer kunnen horen, in de verte kunnen staren met alleen het zachte ruisen van je eigen hersenen in je hoofd. Toen ik, na drie jaar moederschap, voor het allereerst weer een paar uur helemaal alleen was en ik opeens de stilte weer kon horen, heb ik eventjes gehuild. Van opluchting en bevrijding. Ja, mijn kinderen hebben me absoluut verrijkt. Maar ze hebben me mijn lichaam, mijn geest, mijn leven, op een bepaalde manier ook afgepakt.
Passen en meten
Had ik misschien nooit kinderen moeten krijgen? Ben ik te egoïstisch om moeder te zijn? Of zijn er meer vrouwen zoals ik, die soms met hun moederziel onder hun arm lopen? Ik vind het moeilijk te geloven dat ik de enige ben die zich soms zo voelt. Dat zou betekenen dat ik een soort monster, of op z’n minst gek ben. Wat een verontrustende conclusie is om over jezelf te moeten trekken. Maar ik heb dan ook nooit gesnapt dat moederfrustratie en moederliefde blijkbaar niet naast elkaar kunnen bestaan. Dat het één niet los van het ander gezien kan worden en dat je gelijk een slechte moeder bent als je toegeeft dat je niet perfect gecast bent voor die rol. Toch sta ik iedere dag weer op de planken, in mijn kostuum dat dus helaas niet precies voor mij op maat gemaakt is. Het is passen en meten, dat moederschap en misschien zal dat kostuum me nooit als gegoten zitten. Maar toch is het de mooiste en meest waardevolle rol die ik ooit zal spelen in het leven.
LEES OOK: 10 Dingen die ik had willen weten tijdens mijn eerste jaar als moeder.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
