Spijt van je kind: het laatste moedertaboe?
Zeggen dat je het moederschap zwaar en niet altijd leuk vindt is al niet echt comme-il-faut, maar ronduit toegeven dat je er spijt van hebt dat je aan kinderen begonnen bent, levert je helemaal de toorn van de moraalridders op. Toch zijn er meer vrouwen dan je denkt die bij nader inzien liever kinderloos waren gebleven.
Een tijdje geleden kwam Marie-Claire met een artikel over moeders met spijt. Spijt van hun kind. En de halve wereld viel er overheen. Want: shock, horror, spijt van je kind, dat kan toch niet?! Nou ja, dus wel. Ze zijn op meer dan één hand te tellen en nee, het zijn ook geen geesteszieke dames die niet voor reden vatbaar zijn. Het zijn gewoon vrouwen die ooit een beslissing hebben gemaakt die achteraf niet juist bleek. Zoals we allemaal weleens keuzes maken waar we later minder gelukkig mee zijn. Alleen kun je zo’n kind nou eenmaal moeilijk terugstoppen. Maar fouten maken is menselijk. Dus waarom deze dan niet?
Lees ook: Als je het moederschap soms gewoon maar eenzaam vindt.
Ik ben geen moeder-type, geen oermoeder. Toen mijn kinderen nog echt klein waren heb ik me vaak afgevraagd waarom ik in vredesnaam aan het baren geslagen was. Eigenlijk denk ik dat het gewoon een hormonale vlaag van verstandsverbijstering is geweest. Dat ik er nooit aan begonnen was, als ik mijn ratio nog had kunnen horen boven het klepperen van mijn eierstokken uit. Dan had ik nu waarschijnlijk een makkelijker en misschien op sommige gebieden zelfs ook wel leuker leven had geleid. Vrijheid, reizen, no strings attached, dat leek me tijdens die eerste zware jaren vaak een zegen. Ben ik dan dus één van die spijtoptanten? Had ik mijn kinderen liever niet gehad? Nee, dat niet. Ik vond het moederschap regelmatig lastig en heb nog steeds wel mijn worstelingen, maar ik heb er zeker geen spijt van. Desondanks snap ik heel goed dat er vrouwen zijn die dat wel hebben. En eigenlijk vind ik dat daar niks mis mee is.
Voordat je daadwerkelijk kinderen krijgt, heb je simpelweg geen flauw idee wat het betekent, moeder zijn. Hoe het is om je leven aan iemand anders dan jezelf te wijden, altijd maar te zorgen, zo’n groot deel van je vrijheid op te geven. Je kúnt dat ook niet weten, dus eigenlijk is moeder worden altijd een gok. En dan kan het dus zijn dat je erachter komt dat je beter iets anders met je tijd had kunnen doen. Maar ja, moeder ben en blijf je, dus daar zit je dan maar mooi mee. En ik snap best dat je dan aan het eind van weer een dag in de gevangenis die je leven is geworden wanhopig op de bank ploft en jezelf spreekwoordelijk voor je kop slaat. Daar heb je echt niet ook nog eens de rest van de wereld voor nodig, om dat te doen.
Want waarom zijn moeders die geen moeder willen zijn volgens zoveel mensen monsters? Waarom mag je geen spijt hebben van je kinderen? Dat betekent namelijk toch niet gelijk dat je dús ook niet van ze houdt? Wat mij betreft is dat een heel andere emotie en ik snap niet zo goed waarom beiden niet naast elkaar kunnen bestaan. Waarom die spijt-emotie eigenlijk überhaupt niet mag bestaan. Wie ervoor uitkomt dat ze spijt heeft van haar kind, kan net zo goed gelijk eigenhandig de brandstapel beklimmen, want anders duwt de woedende goegemeente je er met hun hooivorken toch wel op. Alsof het al niet moeilijk genoeg is dat je gebonden bent aan een leven dat je bij nader inzien eigenlijk liever niet had willen leiden. Is die consequentie van de daad die je begaan hebt niet al hard genoeg? Levenslang heb je tenslotte al en dat lijkt mij persoonlijk een behoorlijk zwaar vonnis.
Het zal waar zijn dat het voor de meeste moeders niet voor te stellen is dat je je kinderen liever kwijt dan rijk bent. Ik kan me dat, ondanks mijn worstelingen met het moederschap, ook niet voorstellen. Maar dat je je ergens niet in in kunt leven, betekent niet dat het dus ook maar raar of fout is dat iemand anders dat wel zo voelt. En dat je vrouwen die hiermee in de knoop zitten gewoon maar weg mag zetten als ontaarde moeders en slechte mensen. Vrouw zijn en alles wat daarbij komt kijken is tenslotte al moeilijk en onderhevig aan verwachtingen en vooroordelen genoeg, dus zullen we de moedertaboes dan gewoon afschaffen? We hebben tenslotte al meer dan zat andere demonen die we moeten bevechten. En die de strijd daadwerkelijk waard zijn.
Moeder worden, het is eigenlijk hetzelfde als een avondje naar het casino gaan. Je weet nooit hoe je weer naar buiten komt. Misschien een heel stuk rijker, maar je kunt de volgende dag ook platzak wakker worden. En in dat geval is het fijn als er mensen zijn om je te helpen, ipv je veroordelen om een keus die je nou eenmaal al gemaakt hebt. Want to be human, is to be flawed. En ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ken in ieder geval geen enkele moeder die perfect is.
Lees ook: 35 Dingen die ik mezelf zou vertellen als ik terug kon in de tijd.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
