Ouders, laat die kinderen lijden – dat hoort bij het leven
Iedere ouder wil zijn kind beschermen en zorgen dat het leed bespaard blijft. Maar hoe ver moet je gaan in je kind behoeden voor teleurstellingen? Gaan we tegenwoordig eigenlijk niet al te ver?
De dochter van een vriendin van mij zat een tijdje geleden niet zo lekker in haar vel. Ze had wat moeite op school en op sociaal gebied viel ze ook een beetje tussen wal en schip. Niks ernstigs verder, het meisje had gewoon een wat mindere periode. Zo’n periode die iedereen weleens doormaakt. Dat je het gevoel hebt dat je een beetje verloren bent, richting zoekt, jezelf opnieuw moet uitvinden. Vervelend, maar geen ramp. Het hoort bij het leven en is waarschijnlijk zelfs goed voor je. Ontwikkelen en groeien kost tenslotte moeite, maar uiteindelijk word je er beter en sterker van. Maar mijn vriendin kon het niet aanzien dat haar dochter worstelde. Dus moest er een kindercoach komen en stond ze wekelijks aan het bureau van de juf om te bespreken hoe ze het minder pijnlijk voor haar dochter konden maken dat ze niet in alles even goed was. Ik snapte haar heel goed. Moeten aanzien hoe je kind met z’n ziel onder zijn arm loopt is vreselijk. Dat doet plaatsvervangend pijn en je instinct als ouder schreeuwt dat je je kind moet redden. Maar als je je kind altijd opvangt als het valt, hoe moet het dan overeind komen als jij er een keer niet bent? En er komt hoe dan ook een tijd dat je kind er alleen voor staat.
LEES OOK: Als je niet blij bent met de vriendjes van je kind.
Opvoeden is tegenwoordig je kind faciliteren
‘Curlingouders’ worden we genoemd en daarmee wordt bedoeld dat ouders van tegenwoordig er alles aan doen om de obstakels op de levensweg van hun kinderen vakkundig voor hun voeten weg te slaan. Ongelukkige kinderen zijn geen optie en dus zien wij het als onze taak om ervoor te zorgen alle negatieve emoties die ze ervaren in de kiem gesmoord worden. Pijn, verdriet en frustratie willen we onze kinderen besparen en bovendien zijn we bang dat ze er schade van ondervinden. Opvoeden is tegenwoordig dan ook geen kwestie meer van je kind grootbrengen, maar vooral van je kind faciliteren. Over hoe je dat het beste doet, zijn veel verschillende theorieën ontstaan. Zoveel, dat ouders van nu collectief leiden aan een soort opvoed-angst. Dat zegt Jennifer Senior, auteur van het boek All Joy and No Fun, The Paradox of Modern Parenthood. We leggen de lat voor onszelf ontzettend hoog. Onze kinderen moeten gelukkig zijn. Altijd. Ongelukkige kinderen betekent dat wij gefaald hebben als ouders.
Het leven is een tranendal
Wat we vergeten lijken te zijn is dat lijden bij het leven hoort. Het leven is een tranendal en niemand ontkomt aan zijn portie ellende. Dat is niet leuk, maar tegenslag is nodig om je staande te houden in dat leven. Leren omgaan met pijn en frustratie maakt je weerbaar en dat is een eigenschap die je goed kunt gebruiken om je door lastige periodes heen te slaan. Dat is nou juist zo mooi aan de kindertijd: omdat de pijn en frustratie die je dan doormaakt doorgaans van redelijk onschuldige aard is, biedt je jeugd de mogelijkheid langzaam een dikke huid te kweken. Te wennen aan het feit dat het leven soms hard en meedogenloos is en dat niet alles altijd gaat zoals jij dat wilt. Maar dat dat niet erg is. Vervelend, maar niet erg. En vooral: dat je er weer bovenop komt. Dat jij het hoofd kunt bieden aan wat er op je af komt. Omdat je sterk bent. Maar als we zo doorgaan zijn onze kinderen straks niet sterk. Dan zijn het een stel mietjes die al omvallen als er een keer tegen ze aan geblazen wordt. En dan hebben we ze, door ze zo ontzettend te beschermen, juist heel erg in gevaar gebracht.
Ieder kind moet op een gegeven moment op z’n eigen benen staan. Maar als je het altijd alles uit handen genomen hebt, alles voor dat kind hebt opgelost, leert het dat niet. Het is net als met jonge vogeltjes: die moeten door hun ouders op een gegeven moment het nest uitgeduwd worden. Dat is doodeng en ze zullen een paar keer flink te pletter storten. Maar om te kunnen vliegen moet je leren hoe je je vleugels uit moet slaan. Dat gaat nou eenmaal niet zonder een paar keer te vallen. Gelukkig heb je in het begin dan mensen om je heen die je helpen om weer op te staan en het nog een keer te proberen. Zo maak je uiteindelijk een zachte landing in het toch wel regelmatig harde leven en ben je sterk genoeg om zelf weer overeind te komen als dat leven je omver geduwd heeft. Dat is ouderschap, dat is opvoeden: je kind het nest uitgooien en met pijn in je hart kijken hoe het neerstort. Maar uiteindelijk vliegen ze dan toch. Want, zoals de Australische Erin Hanson het zo mooi zei: ‘What if I fall? Oh, but my darling, what if you fly?’.
LEES OOK: Ouders, ga toch eens normaal doen! Dat is echt beter voor de kinderen.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
