Ouders, doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg (want daarom zijn onze kinderen zo gelukkig)
Het ouderschap is moeilijker dan ooit. Kinderen opvoeden is tegenwoordig bijna een wetenschap geworden en als je je kroost niet cum laude aflevert, heb je eigenlijk wel gefaald. Veel ouders voelen daarom erg veel druk om het goed te doen, beter te doen. Maar, doen we het eigenlijk wel zo slecht?
Wie de statistieken van over de hele wereld erbij pakt zal maar één conclusie kunnen trekken: nee. We doen het juist heel erg goed. In Nederland in ieder geval. Onze kinderen zijn namelijk de gelukkigste kinderen in de Westerse geïndustrialiseerde wereld. In een rapport van Unicef over kinderwelzijn is te zien dat Nederlandse kinderen het minste stress en het meeste vertrouwen en veiligheid ervaren in vergelijking met hun leeftijdsgenoten uit andere landen. De reden? Hun lekker nuchtere, no-nonsense en no-bullshit ouders. In een wereld waarin het alsmaar mooier, slimmer, beter moet, halen wij collectief onze schouders op en smeren voor Teuntje en Fleurtje nog maar eens een boterham met hagelslag. Want al die gekkigheid, daar doen wij niet aan mee.
Lees ook: Vijf dagen werken? Waarom heb je dan kinderen?
Wat dus precies de reden is dat onze kinderen zo lekker in hun vel zitten. In tegenstelling tot in andere landen, mogen kinderen in Nederland gewoon lekker kind zijn. Waar het in bijvoorbeeld Engeland en Amerika van groot belang is dat je je kind op een dure privéschool weet binnen te loodsen, het in de top-3 van slimste kinderen uit de klas terecht komt en altijd netjes op zit en pootjes geeft, doet het er in Nederland bovenal toe dat je kind het leuk heeft. Natuurlijk, ook hier vinden we goede cijfers heus wel fijn en leren we ons kroost dat het in principe geen geoorloofd gedrag is om in de supermarkt schuimbekkend op de grond te gaan liggen omdat je een pak bokkenpoten ontzegd wordt. Maar dan heb je het ook eigenlijk wel gehad met de eisen die de Nederlandse ouder aan zijn kind stelt. Want, wij willen helemaal geen beleefde, slimme kinderen. Wij willen vooral gelukkige kinderen.
Dit zijn niet alleen de bevindingen van Unicef, het is ook de mening van veel buitenlandse ouders die hun kinderen in Nederland opvoeden. Bijvoorbeeld die van Michele Hutchison en Rina Mae Acosta, een Amerikaanse en Britse moeder, die in ons land moederen. Zij schreven er een boek over, getiteld ‘The Happiest Kids in the World: How Dutch Parents Help Their Kids (and Themselves) by Doing Less’. Daarin beschrijven ze hoe Nederlandse ouders veel minder druk op hun kinderen leggen dan in de meeste andere landen. Niet alleen op academisch niveau, maar ook sociaal-emotioneel. Kinderen krijgen hier veel meer vrijheid om te spelen en worden veel minder in een keurslijf geperst. Franse kinderen zijn altijd zo beleefd? Dat zal best, maar echt gelukkig zijn ze niet, schrijven ze. Want van altijd maar je mond moeten houden en je hoofd onderdanig te moeten buigen word je gewoon niet heel erg vrolijk. Nederlandse kinderen daarentegen worden aangemoedigd om te communiceren en hun mening te geven. En hun ouders luisteren daar vervolgens naar. Hierdoor voelen ze zich niet alleen gewaardeerd, ze worden er ook zelfverzekerd en weerbaar van. Het Nederlandse kind mag dan, in de ogen van de rest van de wereld, misschien een grote mond hebben, het laat zich de (ook al zo Nederlandse) kaas in ieder geval niet van het brood eten.
Dat is namelijk wel altijd de kritiek die er gegeven wordt op Nederlandse kinderen. Het zouden een stel brutale druktemakers zijn die geen respect hebben voor autoriteit. Waar wel een kern van waarheid in zit, maar wat mijns inziens niet zozeer aan die kinderen en hun ouders ligt, maar veel meer aan het Nederlands cultureel erfgoed. Autoriteit, dat is hier gewoon sowieso een beetje een vies woord. Nederland is het land van de compromissen, van het polderen, en dat principe voeren we door in alle facetten van ons leven. Daarom praten we ook niet tegen, maar vooral mét onze kinderen, in de hoop ook op microniveau, in het gezin, met welwillende, samenwerkende mensen, een succesvol poldermodel te beleiden. Dat kost weleens wat veel vergaderen en onderhandelen, maar je moet wat over hebben voor de democratie. Want laten we wel wezen, een dictatuur is weliswaar misschien eenvoudiger, ik kan me zo voorstellen dat Mark Rutte vroeger in de speeltuin meer vriendjes had dan Vladimir Putin. Just sayin’.
En over die speeltuin gesproken: wat dat betreft houden we er ook nogal een andere filosofie op na dan in het buitenland. Wij laten onze kleuters namelijk gewoon zelf naar de speeltuin gaan. Zonder ons dus. Want Nederlandse ouders zijn niet zo bang dat daar de potloodventers en kinderlokkers en masse likkebaardend onderaan de glijbaan staan. We laten onze kinderen zonder valhelm in het klimrek hangen en donderen ze er een keer uit, nou ja, dan zeggen we tegen Teuntje dat ‘ie tijdens het fietstochtje naar de Eerste Hulp gewoon even heel hard op het gat in z’n hoofd moet drukken, zodat het bloed er niet al te erg uit spuit. Ondenkbaar, in het buitenland. Daar laten ze na de geboorte bij hun kind een GPS tracker implanteren, is de grond van alle speeltuinen bekleed met zachte rubbertegels en moeten alle peuters eerst een cursus doen voordat ze toegelaten worden tot de speelplaats. Ja, het helicopterouderschap viert in menig land hoogtij.
Maar in Nederland laten we onze kinderen gewoon vallen. En we doen ook niet aan huiswerk op de kleuterschool, extra-curriculaire activiteiten om op je cv te zetten als je de puberteit nog niet eens bereikt hebt en ouders zitten niet zo bovenop hun kinderen dat die het gevoel krijgen geen adem meer te kunnen halen. Is dat Jantje-van-leien ouderschap, of gewoon gezond verstand? Het lijkt het laatste, want al dat gepush in andere landen heeft op de lange termijn aangetoond weinig zin. Buitenlandse kinderen groeien niet uit tot betere volwassenen dan in hier in Nederland. Ze worden niet succesvoller, niet rijker en zeker niet gelukkiger. Dus dan héb je je kind eindelijk aan één stuk richting de volwassenheid gekregen (wat al lastig genoeg is op zichzelf) en ben je bijna ten onder gegaan aan de stress en het faillissement van de tweede hypotheek die op je huis hebt moeten nemen om de ivy league opleiding van je kind te kunnen bekostigen, wint je hartlapje alsnog de Nobelprijs niet. Ja, dan slaat de kosten-baten weegschaal natuurlijk wel een beetje treurig uit.
We moeten ons dus vooral niet meeslepen in de ratrace om het perfecte kind over de finishlijn te brengen. Want, doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. En vooral: goed genoeg. We blijven dus gewoon die boterhammen met hagelslag smeren (chocola op brood, belachelijk, horen we de rest van de wereld al roepen) en de discussie aangaan met minimensen van drie turven hoog. Want het enige waar onze kinderen echt onder lijden is het dramatische Nederlandse weer. Want, vinden buitenlandse ouders in Nederland, daar krijg je dus echt spontaan een trauma van.
Lees ook: Waarom bestaat er ‘mom-shaming’, maar geen ‘dad-shaming’?
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
