Zeur niet over je zware bevalling, je hebt toch een prachtige baby(!?)
Een kwart van de vrouwen die voor het eerst bevalt, kijkt negatief terug op haar bevalling. Een kwart! Maar erover praten is moeilijk, want dat wordt algauw als gezeur bestempeld: ‘Wees blij dat je een gezond kind hebt.’ Waarschuwing: lees deze blog niet als je binnenkort moet gaan bevallen.
Is jouw bevalling verlopen zoals je had gehoopt? Die van mij niet. Hoewel ik wist dat het waarschijnlijk een keizersnede zou worden (mijn tweeling lag in een dubbele stuit), vond ik het vreemd dat er in het ziekenhuis niet werd overlegd over hoe we het zouden gaan aanpakken. Toen ik na mijn tweelingzwangerschap met gebroken vliezen door mijn vriend het ziekenhuis in werd gerold, werd ik in allerijl naar de O.K. gereden met inmiddels volledige ontsluiting, waar nog net niet de ruggenprik in mijn rug zat toen de gynaecoloog tussen twee persweeën door vroeg: ‘Of wil je misschien toch natuurlijk bevallen?’
Inmiddels weet ik dat dat natuurlijk geen echte keuze was. Het was ook niet echt de bedoeling dat ik ja zou zeggen. Ik zei dat in eerste instantie trouwens wel, maar dat was duidelijk niet het juiste antwoord. Wat ik wel had gewild? Dat deze vraag me was gesteld vóór ik naar de O.K. werd gereden, met een korte uitleg van de eventuele risico’s. Dan had ik misschien alsnog voor de keizersnede gekozen, maar dan had ik wél het gevoel gehad dat ik gehoord en gezien was op die belangrijkste dag uit mijn leven.
Begrip voor pasbevallen moeders
Het blijkt vaker zo te gaan. Maar liefst een kwart van de vrouwen die voor het eerst bevalt, kijkt drie jaar later nog negatief terug op haar bevalling, zo lees ik in het boek ‘Perfecte bevallingen bestaan niet’ van Diana Koster. Bij vrouwen die een tweede of derde kind kregen, is dat een op de acht. Bij tweelingmoeders – die altijd in het ziekenhuis ‘moeten’ bevallen – ligt het aantal nóg hoger: bijna driekwart van de tweelingmoeders bevalt niet helemaal (26%) of zelfs helemaal niet (42%) zoals gehoopt, zo blijkt uit een poll die ik hield onder ruim 800 tweelingmoeders.
Terwijl pas bevallen moeders na een lastige bevalling hopen op begrip en een luisterend oor, worden hun zorgen jammer genoeg vaak weggewuifd door mensen in hun omgeving. ‘Wat had je dan gedacht, dat het een eitje zou worden?’ Of: ‘Je hebt er toch iets moois voor teruggekregen?’ Ook zorgverleners bieden niet altijd een luisterend oor.
Knippen, ontstekingen en spoedkeizersnedes
Ilona: ‘Er hebben tijdens mijn ziekenhuisbevalling zeker vijf verloskundigen aan mijn bed gestaan, steeds iemand anders. Toen ik persweeën had, was er niemand. Mijn moeder was er gelukkig bij en die heeft op alle deuren in het ziekenhuis staan bonken tot er iemand kwam om me te helpen. Toen is er zonder het aan mij te vragen een knip gezet. Dat litteken is vervolgens gaan ontsteken. Ik wilde het daar later nog over hebben, maar daar was geen ruimte voor. Alleen de arts die de ontsteking nakeek, zei dat dit niet had mogen gebeuren zonder mijn toestemming.’
Ook Wieke voelde zich na haar bevalling niet gesteund: ‘Onverwachts eindigde mijn bevalling in een spoedkeizersnede. Deze beslissing overviel mij totaal en ik kreeg geen nadere uitleg. Het moeilijkste moment was toen er een ruggenprik gezet moest worden terwijl ik heftige weeën had. Ze trokken me gewoon overeind en duwden me voorover. Pas na vijf dagen – ik was toen al ontslagen uit het ziekenhuis maar kwam daar overdag nog wel – vroeg iemand me of ik met een professional wilde praten, maar toen bleek dat ik daar geen recht meer op had, omdat ik al ontslagen was. Ik heb ervaren dat er nog best een taboe rust op het hebben van een negatieve bevallingservaring. Je “moet” maar blij zijn want je hebt toch een gezonde baby, geniet er maar van. Maar het gevoel wordt groter en het onderdrukken moeilijker. In the end kost het je bakken vol energie. Na 15 maanden is er bij mij PTSS vastgesteld. Nu krijg ik EMDR en gaat het een stuk beter.’
Traumatische bevallingen
Nikie werd na een traumatische bevalling wel goed geholpen: ‘Ik had een allergische reactie op de antibiotica die ik kreeg voor de ruggenprik en belandde binnen dertig seconden in een anafylactische shock. Mijn man moest afscheid van me nemen en mijn tweeling is levenloos ter wereld gekomen. Wonder boven wonder hebben we het alle drie overleefd, maar van de eerste week kan ik me niets meer herinneren. Ik kreeg gelukkig direct psychologische hulp aangeboden. Wel was het voor mijn omgeving moeilijk te begrijpen wat ik had doorgemaakt. Je kunt beter je arm breken, dan zien mensen tenminste aan je dat er iets mis is.’
Roos beaamt dit. Zij verloor veel bloed tijdens haar bevalling en was bang dat ze het niet zou halen. ‘Omdat ik zelf arts ben, wist ik precies wat er allemaal gezegd werd en daardoor raakte ik nog meer in paniek. We hadden afgesproken dat mijn vriend bij de baby’s zou blijven, maar wat voelde ik me eenzaam toen ik mezelf voelde wegglijden. In het ziekenhuis ben ik na mijn traumatische bevalling heel goed opgevangen, maar mijn omgeving kon zich minder goed inleven. Mijn vriend was begripvol, maar hij heeft niet gemerkt dat ik door het oog van de naald ben gekropen. Ook opmerkingen als ‘Je hebt er toch twee gezonde kinderen voor teruggekregen’ vielen slecht bij mij. Inmiddels weet ik van mijn psycholoog dat gevoelens van blijdschap en verdriet naast elkaar kunnen bestaan. Je kunt én dankbaar zijn voor twee gezonde baby’s én tegelijk megaverdrietig omdat je zoiets naars hebt moeten ervaren.’
Ingrijpende gebeurtenis
Een traumatische bevalling hoeft trouwens niet gepaard te gaan met een bijna-doodervaring of andere heftige gebeurtenis. Soms kan ook iets ogenschijnlijks kleins toch leiden tot een naar gevoel na afloop. In het medisch rapport wordt dan gesproken van een probleemloze bevalling, terwijl het voor de moeder niet zo voelde. Je hebt geen invloed op hoe heftig iets bij jou binnenkomt, een trauma overkomt je, zegt Diana Koster in haar boek. Soms raakt iets wat tijdens je bevalling gebeurt aan een ‘pijnplek’ uit je jeugd en komt het extra hard binnen. Ook als er de afgelopen drie jaar meerdere ingrijpende gebeurtenissen in je leven hebben plaatsgevonden, heb je meer kans om door je bevalling uit balans te worden gebracht – of dat nu leuke life-events zijn zoals trouwen of verhuizen of verdrietige zoals ontslagen worden of een dierbare verliezen.
Na een heftige bevalling kan het helpen om er veel met anderen over te praten (met het verzoek dat ze ook echt naar je luisteren), te wandelen, te huilen of erover te schrijven, zegt Diana Koster. Worden de emoties na enkele weken niet minder, of blijf je last houden van symptomen als vergeetachtigheid, controledrang, paniekaanvallen, een kort lontje, futloosheid, sombere gevoelens of gevoelens van schaamte of schuld, dan is het raadzaam om met een professional te gaan praten. Dat jij na je bevalling weer lekker in je vel komt te zitten, is volgens Koster iets waar iedereen baat bij heeft. Niet alleen jijzelf, jouw herstel zal een boost geven aan je relatie én aan het welzijn van je baby(s).
P.S. OOK EEN INTENSE BEVALLING GEHAD? // In de online cursus Schrijf je bevallingsverhaal ga je zelf aan de slag met schrijf- en andere opdrachten om jouw bevalling een plek te geven. Ook ga je je ‘resetverhaal’ schrijven waardoor je brein de ervaring anders gaat opslaan en je er positiever op terug kunt kijken. 31 maart start er weer een cursus, nu tijdelijk voor € 49 ipv € 98. Lees hier meer of schrijf je direct in. .
LEES OOK: Als je mocht kiezen: natuurlijk bevallen of een keizersnede. Wat zou jij doen?
Janneke (45) heeft drie dochters: een tweeling van 8 en een peuter van 2. Over de tweelingzwangerschap en -hectiek van de eerste jaren schreef ze het boek O jee het zijn er twee. Tegenwoordig probeert ze vanuit intuïtie en creativiteit te balanceren tussen haar werk als schrijver en het moederschap van drie meiden. Je kunt haar belevenissen ook volgen op haar Instagram.
