Nee, ik wil geen vrouwenchips. Ik wil gelijke rechten!
Er is nog steeds belangrijk werk te verzetten op het gebied van emancipatie en het afrekenen met de hardnekkige ongelijkheidscultus in onze samenleving. Maar hoe krijgen we dat ooit voor elkaar als we ons bezig houden met onzinnige dingen als het maken van vrouwenchips?
Vrouwenchips, ja. Je leest het goed. PepsiCo, de Amerikaanse voedsel en dranken multinational, berichtte onlangs over een nieuw product: Lady Doritos. Het zou eens tijd worden, want eigenlijk is het natuurlijk een godsgeklaagd schandaal dat vrouwen al jarenlang gewone Doritos eten. Die zijn namelijk, zoals we allemaal weten, niet geschikt voor dames. Al dat gekraak tijdens het eten is tenslotte bijzonder oncharmant. Je delicate, poezelige damesvingers worden helemaal vies van het poeder dat erop zit. En dan krijg je ook nog dat vrouwen dat vervolgens van hun vingers af gaan likken. Oh. Mijn. God. De horror. Want hoe ongepast en weinig vrouwelijk. Dat moeten we gewoon niet willen. Een echte dame, die blijft tenslotte onberispelijk. Altijd. Toch?
Indra Nooyi, de CEO van Pepsico, die de maatschappij al eerder een dienst bewees door enorm belangrijke dingen op de markt te brengen zoals bijvoorbeeld een bruisend gezondheidswatertje dat smaakt alsof verscheidene soorten tropisch fruit er samen in geniesd hebben, zei er in een interview het volgende over: “Mannen en vrouwen consumeren chips totaal anders. De mannen steken hun hand moeiteloos in de zak, likken genietend hun vingers af en gieten de laatste stukjes chips gewoon zo uit de zak in hun mond. Dat zouden vrouwen ook wel willen, maar ze doen het niet. Omdat ze niet willen kraken in het openbaar, hun vingers niet willen aflikken en de zak niet aan hun mond willen zetten. Dat is niet ladylike’. En daarom, vrouwen van de wereld, wilde PepsiCo ons blij maken met Lady Doritos. Halleluja, godzijdank. Nu kunnen we eindelijk van onze feministische barricade afkomen. We hebben vrouwenchips. The job is done.
“Maar” vraag je nu wellicht verward, “Wat de hel zijn dan vrouwenchips?” “Chips zijn niet genderspecifiek!” gil je, onderwijl van pure ontreddering om je eigen as heen draaiend. Vrouw, zwijg! Buig het hoofd en wees blij met deze genereuze tegemoetkoming richting uw soort. Gaat heen en eet uw stille chips zonder poeder en dus zonder smaak. Het liefst op de wc, waar niemand u kan zien. Want als vrouwenchips geen teken van waardering zijn voor de vrouw, dan weten wij het ook niet meer. Mens, wat wil je nou nog meer? Ehm tsja, even denken… Wat dacht je van gelijke lonen bijvoorbeeld? Ik noem maar even een dwarsstraat. Gelijke behandeling en kansen op de werkvloer, nog zo’n knotsgek idee dat me zomaar even te binnen schiet. Of meer aandacht en adequater optreden tegen seksuele intimidatie en geweld. Ik weet het, het is wel behoorlijk vergezocht natuurlijk, maar hee, laten we eens out of the box denken. Gewoon, voor de gein.
Gelukkig blijkt de wereld nog niet helemáál gek geworden, want nadat het nieuws over de seksismesnack zich in razend tempo verspreidde, kreeg PepsiCo al snel de deksel op de neus en haastte het bedrijf zich te zeggen dat we het allemaal verkeerd begrepen hadden. Menigeen was namelijk not amused. En terecht. Want beste mensen, kan ik even een heel dikke vette: WTF krijgen, alsjeblieft?! Het kan toch werkelijk waar niet zo zijn dat we ons bezig gaan houden met het uitvinden van genderspecifieke chips als er nog steeds op dagelijkse basis vrouwen verkracht en onderdrukt worden? In een tijd waarin bewegingen zoals Me Too en Time’s Up pijnlijk blootleggen dat er nog heel veel werk te doen is op het gebied van emancipatie en de rechten en bescherming van vrouwen overal ter wereld, kunnen we toch niet zonder blikken of blozen snacks gaan maken die de toxische en bovendien onrechtvaardige en ronduit gevaarlijke rolpatronen van weleer alleen nog maar eens extra bevestigen? Zou PepsiCo niet beter een campagne kunnen starten waarin vrouwen geportretteerd worden die genieten van Doritos zoals mannen dat blijkbaar ook doen (overigens heb ik nog nooit een normale, volwassen man met kennis van de basale regels van de algemene etiquette en plein public ‘genietend zijn vingers zien aflikken’, maar dat terzijde)? Een campagne die laat zien dat ook vrouwen hun handen diep in de zak met chips mogen steken en luid krakend de snack mogen vermalen? Likkebaardend het zalige poeder van hun vingers mogen likken en vervolgens die zak onbeschaamd aan hun mond mogen zetten om de allerlaatste kruimels naar binnen te schudden? Om te laten zien dat vrouwen ook mogen genieten? Omdat ze mensen zijn, zeg maar? Net als mannen dus. Mensen die niet aan een bepaald stereotype beeld hoeven te voldoen om als volwaardig gezien te worden, of om überhaupt geaccepteerd te worden. Want Indra Nooyi legde, kennelijk zonder dat ze het zelf door had, de vinger op de zere plek: vrouwen willen dat. Vrouwen wíllen Doritos eten zoals mannen. Ze doen het alleen niet. Omdat ze bang zijn voor het oordeel. Et voila, ladies and gentlemen, I give you: de onderdrukte vrouw. Laten we haar vooral beschaafde chips geven in een roze zak. Dan weet ze tenminste weer even wat de bedoeling is. Wat haar plaats is. Waar zijn we dan gekomen na al die jaren? Helemaal nergens.
Na alle kritiek wist PepsiCo niet hoe snel ze met een statement naar buiten moesten komen waarin ze de vrouwenchips afdeden als een hoax. Of dat waar is, of dat ze gewoon proberen hun gezicht te redden en de imagoschade te beperken, zullen we wellicht nooit weten. Maar zelfs áls het verhaal van de Lady Doritos inderdaad uit z’n verband is getrokken, zijn er genoeg vergelijkbare rolbevestigende producten die wel op de markt gekomen zijn of nog steeds worden ontwikkeld. En is het nog steeds bizar dat de CEO van een groot bedrijf, een publiek figuur in een voorbeeldfunctie en een vrouw notabene, mannen en vrouwen op een dusdanige manier portretteert. Dat is niet alleen belachelijke onzin en een ordinaire marketingtruc, want was dat maar alles. Dergelijke producten zijn een maatschappelijk kwaad. Omdat ze een systeem in stand houden waar we juist vanaf moeten. Omdat ze vrouwen terug drukken in het keurslijf waar we ons nou juist zo naarstig uit proberen te worstelen. Omdat ze een wereld vertegenwoordigen waarin we niet meer moeten willen leven. Ik weiger in ieder geval nog langer in een wereld te leven waarin er zelfs regels zijn voor hoe ik chips eet. Want ik zal niet snel nee zeggen tegen een zak Doritos, maar als ik me daarbij zorgen moet maken over hoe de maatschappij zich tot mij zal verhouden als ik het niet helemaal ‘goed’ doe, dan steekt mevrouw Nooyi die chips maar lekker ergens where the sun don’t shine. Dus dames, sta op trek die zak Doritos open. Moeders, leer je dochters dat chips er zijn om van genoten te worden. Steek samen jullie handen diep in die zak in en laat het je goed smaken. Krakend en met plakkerige vingers. Want rot op PepsiCo, met je vrouwenchips. Als jullie blijkbaar zó weinig te doen hebben, ga je dan maar eens inzetten voor de vrouwenrechten. Want díe lust ik wel.
Lees ook: Waarom het nog steeds zo belangrijk is om onze dochters feministisch op te voeden.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
