Dat glaasje wijn als je zwanger bent? Doe het nou maar niet!
Ik had eens een zwangere collega. Tijdens een bedrijfsetentje tikte zij die avond zeker drie grote bellen rode wijn weg. Toen iemand daar voorzichtig iets van zei, wuifde ze de bezwaren lachend weg. Want af en toe een wijntje, dat kon echt geen kwaad. En dat zeggen er wel meer, want de meningen over alcohol en zwangerschap lopen nog steeds heel erg uiteen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat behoorlijk veel zwangeren af en toe alcohol gebruiken. Want, hoe erg kan dat nou zijn, dat ene slokje af en toe?
Tja. Best erg dus. Althans, dat blijkt uit een recent klinisch rapport van de American Association of Pediatrics (AAP), dat vertelt dat zelfs de kleinste hoeveelheden alcohol schadelijk kunnen zijn voor een ongeboren kind. Prenatale blootstelling aan alcohol is, volgens het onderzoek, de grootste oorzaak voor het ontstaan van aangeboren afwijkingen en neurologische en intelligentieproblemen bij kinderen. In het rapport wordt daarom met klem benadrukt dat er absoluut géén alcohol genuttigd mag worden tijdens de zwangerschap.
Lees ook: Shocking! De gevolgen van alcohol tijdens je zwangerschap.
Natuurlijk wist iedereen al dat je het als zwangere niet op een comazuipen moet zetten, maar hoeveel alcohol nou eigenlijk echt schadelijk is voor een ongeboren kind, dat bleef een grijs gebied. Nu lijkt het er dus toch echt op dat drinken gewoon altijd not done is, ook al zijn het maar een paar zuinige slokjes. Zelfs van één glaasje wijn kan een baby in theorie namelijk al een groeiachterstand oplopen, zeggen de onderzoekers.
Maar, kunnen we dan tegenwerpen, onze eigen moeders dronken bijna allemaal af en toe tijdens hun zwangerschappen en wij zijn er toch ook niet collectief slecht uitgekomen? Nee, dat is ook zo. Maar ja, het leven is net Russisch Roulette, je weet nou eenmaal niet wanneer iemand wel die spreekwoordelijke kogel door het hoofd krijgt. De ene baby zal weinig tot niks oplopen als zijn moeder een keer een Merlotje achterover slaat terwijl hij nog inpandig is. Maar de ander komt misschien die baarmoeder wél uit met het Foetaal Alcohol Syndroom en dat is toch een risico dat je misschien maar beter niet kunt nemen. Liever negen maanden aan de Fristi.
Ook de Nederlandse experts zeggen dat alcohol gedurende de gehéle zwangerschap af te raden is. Nathalie Dekker, alcoholdeskundige: “Eigenlijk moet je al stoppen met drinken op het moment dat je zwanger probeert te worden. Alcohol kan namelijk zelfs van invloed zijn op de bevruchting en zorgen voor een miskraam.” De wijdverspreide opvatting dat drinken tijdens de eerste weken van de zwangerschap nog geen problemen oplevert is dus niet correct. Vanaf het prille begin van een zwangerschap beginnen de organen zich al te ontwikkelen en als er alcohol bij een bevrucht eitje terecht komt, kan dat het proces verstoren.
“Je kind drinkt altijd mee”, zegt Nathalie Dekker. “Of dat schade zal opleveren is moeilijk te zeggen, ook omdat dat niet altijd direct bij de geboorte zichtbaar is. Stel, jouw kind blijkt gedragsproblemen te ontwikkelen, dan weet je natuurlijk niet of dat komt doordat je tijdens je zwangerschap af en toe gedronken hebt. Maar het kan wel degelijk de oorzaak zijn.”
“De verhouding tussen de alcohol in jouw bloed en in het bloed van je ongeboren kind, is nagenoeg hetzelfde. Heb jij een promillage van 0.3 procent, dan geldt dat ook voor je ongeboren kind. Daarnaast is het ook nog zo dat alcohol langer in het bloed van je baby blijft zitten dan bij jezelf en het kind het veel moeilijker kan afbreken. Voor de ontwikkelende niertjes van een kind is het kleinste beetje alcohol al een aanslag.”
Met zekerheid zeggen dat drinken tijdens de zwangerschap schade zal opleveren is gewoon nog steeds niet mogelijk. De gevolgen ervan verschillen per moeder, per kind en natuurlijk per hoeveelheid alcohol die er genuttigd wordt. Heel duidelijk is wél dat er een risico kleeft aan alcoholgebruik als je zwanger bent, vanaf het allerprilste begin tot aan de bevalling. En ook kleine hoeveelheden zijn niet veilig. Daarom luidt het algemeen geldende advies dus: helemaal niet drinken als je zwanger bent.
Heb je tijdens je zwangerschap wel een keer een glaasje gedronken? Dan is er natuurlijk heus niet meteen reden tot paniek of een verschrikkelijk schuldgevoel. Want tijden veranderen en de inzichten van nu zijn anders dan die van vroeger. De meeste kinderen komen gewoon nog steeds gezond ter wereld, zelfs die van moeders die verslaafd waren, gerookt hebben, of toch negen maanden ieder weekend over de bar zijn blijven hangen. Dat is namelijk het mooie van die babies, de meesten kunnen echt wel tegen een stootje.
Maar, ben je zwanger? Laat die flessen in de wijnkelder dan vanaf nu toch maar even flink verstoffen. Want zodra dat plusje op die test tevoorschijn komt ben je niet alleen nog maar voor jezelf verantwoordelijk, maar ook voor je kind in wording. En bovendien: een paar maanden extra rijpen kan voor die wijntjes echt geen kwaad. Des te lekkerder smaken ze straks, na het persen.
Lees ook: De moeder van Moniek dronk tijdens de zwangerschap: “Nu heb ik een hersenbeschadiging.”
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
