Moet de NIPT voor alle zwangere vrouwen beschikbaar zijn?
In veel landen is de NIPT test (die o.a. het Syndroom van Down bij een ongeboren kind kan uitsluiten) al enige tijd beschikbaar voor alle zwangere vrouwen. In Nederland moet je echter een medische indicatie hebben (bijvoorbeeld als er een verhoogde kans op Down uit de combinatietest komt) om aanspraak te kunnen maken op een NIPT en die vergoed te krijgen. Maar misschien komt daar binnenkort verandering in.
Diverse politieke partijen zijn van mening dat de NIPT (Niet-Invasieve Pre-Natale Test) voor alle zwangere vrouwen beschikbaar zou moeten zijn. Dit omdat de NIPT betrouwbaarder resultaat oplevert dan een combinatietest en daarnaast bovendien minder risico’s heeft dan een vruchtwaterpunctie, welke op dit moment doorgaans wordt aangeboden als een vrouw een verhoogde kans op een kind met Down of één van de andere Trisomieën blijkt te hebben. Veel vrouwen nemen bovendien gewoon geen genoegen meer met de kansberekening die een combinatietest biedt (want eigenlijk weet je dan gewoon nog steeds weinig) en zoeken hun test-heil daarom in België, waar de NIPT al vrij voor iedereen beschikbaar is.
Lees ook: Voor de bevruchting al weten of je een ziek kind krijgt. Wil je dat?
Voor de volledigheid nog even de feiten op een rijtje: zwangere vrouwen onder de 36 jaar krijgen rond de 12 weken de combinatietest aangeboden. Deze test bestaat uit twee delen: een echo en bloedonderzoek. Bij de echo wordt o.a. gekeken of het kind een verdikte nekplooi heeft (deze mag maximaal 3.5 mm dik zijn), of er een neusbotje waarneembaar is en of de hersenen goed in aanleg lijken. Daarnaast wordt er bloed bij de moeder afgenomen en opgestuurd naar het RIVM, dat nav een aantal factoren (o.a. leeftijd van de moeder en bepaalde waardes in het bloed), en in combinatie met de bevindingen op de echo een kansberekening opstelt voor het krijgen van een kind met het Syndroom van Down, Trisomie 13 of Trisomie 18. Heb je een kans van 1 op 200, dan geldt het risico als ‘verhoogd’, je hebt dan dus een kans van 1 op 200 om een kindje met een chromosoomafwijking te krijgen. In dat geval zijn er een aantal mogelijkheden: een vruchtwaterpunctie, een vlokkentest, een NIPT, of je besluit niks te doen en het af te wachten.
Bij een vruchtwaterpunctie en een vlokkentest bestaat er een kleine kans dat er daarna een miskraam optreedt. Dit omdat er daadwerkelijk iets bij de baarmoeder moet gebeuren om de test af te kunnen nemen. De NIPT is echter geheel risico-vrij. Hierbij wordt namelijk alleen bloed afgenomen bij de moeder, dat vervolgens wordt getest op het daarin aanwezige DNA van het ongeboren kind. Hieruit kan afgeleid worden of er sprake is van een chromosoomafwijking.
Volgens de VVD moet het recht van vrouwen op informatie over hun ongeboren kind voorop staan. Ook PvdA, SP en D66 voelen voor het vrij beschikbaar maken van de NIPT. De ChristenUnie is echter pertinent tegen. Volgens deze partij is het Syndroom van Down geen levensbedreigende aandoening en zouden vrouwen na een slechte uitslag van de NIPT sneller geneigd zijn hun zwangerschap af te breken, iets waar deze partij sowieso tegen is. Op dit moment loopt er bij de Gezondheidsraad een onderzoek naar prenatale screening, waarvan de resultaten in het najaar van 2016 worden verwacht. Naar aanleiding daarvan zal verder worden gekeken of de NIPT vrij beschikbaar moet worden.
Ik ben op dit moment zwanger van mijn derde kind en heb een combinatietest laten doen. Echter, liever had ik een NIPT gehad, ware het niet dat deze mij op dit moment zo’n 600 euro zou gaan kosten, (want hoewel het officieel niet mag, wordt de NIPT inmiddels in een aantal Nederlandse academische centra gewoon ‘gedoogd’ en kun je deze dus zonder medische indicatie laten doen, wat, mijns inziens, wel aangeeft hoe groot de behoefte onder zwangere vrouwen eraan is) en het geld mij helaas nog steeds niet op de rug groeit. Nu zit ik dus met een kansberekening, die weliswaar redelijk is, maar nog steeds geen zekerheid biedt.
Wat mij betreft is meten inderdaad weten. En weten, dat is voor mij belangrijk. Zou ik mijn zwangerschap afbreken als zou blijken dat mijn ongeboren kind het Syndroom van Down heeft? Om die vraag gaat het hier niet eens zozeer. Waar het wél om gaat, is dat ik van mening ben dat ik, als moeder, in principe de mogelijkheid en de keus moet hebben om zoveel mogelijk over mijn kind (en dus ook over mijn toekomst) te weten. Want uiteindelijk is het míjn kind en míjn leven en is het dan niet meer dan redelijk dat alleen ik (en mijn vriend natuurlijk) daarover beslis? Als zo’n test er nou toch is, waarom krijgen dan niet alle zwangere vrouwen dezelfde kans? Want of je nou 26 bent, of 36, als je het wilt weten, dan wil je het gewoon weten. En volgens mij zijn we nog altijd baas in eigen buik. Of hebben onze moeders daar soms voor niets die barricade voor bestegen?
Wat vind jij, moet de NIPT voor alle zwangere vrouwen beschikbaar zijn? Praat erover mee op onze Facebookpagina!
(Bron: AD)
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
