Wil je pijnbestrijding? Schreeuw er desnoods om. Je hebt er recht op!

Elke maandag geeft Franke, inmiddels goed getraind als moeder, advies over prangende kwesties. Deze week: wil je pijnstilling bij je bevalling? Zorg er dan voor dat je het krijgt. Hoe dan ook. Want helaas gebeurt dat nog niet altijd en dat is bijzonder ouderwets (en onnodig). 

Lieve zwangere vrouwen, lieve vrouwen die nog moeten bevallen,

Vandaag wil het met jullie even hebben over pijnbestrijding tijdens de bevalling. Dat is namelijk nogal een ding in Nederland. Volgens de wet heeft iedere vrouw bij de bevalling recht op adequate medicamenteuze pijnbestrijding. Altijd. Ook op zondag, ook om 03.00 uur midden in de nacht. Ook in je kleine ziekenhuis ver weg van de drukte. Dat is vastgelegd in een landelijke richtlijn in 2008. Daarbij heeft de ruggenprik de voorkeur boven andere vormen van medicatie.

Schokkende realiteit

Maar schokkend genoeg is dat anno 2021 nog altijd een probleem. Dat bleek onlangs o.a. uit het NRC-artikel Met zes centimeter ontsluiting smeekte ik om medicatie. In het artikel stelt Caroline van der Marel, voorzitter van de Vereniging van Anesthesiologie: “De richtlijn is helder: zorg dat epidurale analgesie, ofwel een ruggenprik, altijd beschikbaar is voor alle indicaties. Dat is de afspraak en dat is ook het streven.” Máár dit gebeurt niet altijd. “Voor een deel ligt dat aan het systeem. Pijnbestrijding bij de bevalling valt nu eenmaal onder niet geplande zorg. Dus als het onverwacht heel druk is of de anesthesioloog van dienst wordt net weggeroepen voor een spoedoperatie, dan kan het voorkomen dat een vrouw lang moet wachten. Of dat ze uiteindelijk zonder ruggenprik bevalt, terwijl ze er wel om had gevraagd. Dat is ontzettend onwenselijk, maar wel de realiteit.”

Lang wachten 

Iemand die die onwenselijke realiteit kent, is presentatrice Roos Moggré. Ze schreef er de column Het is 2021. Geef vrouwen op élk tijdstip een ruggenprik over voor LINDA. Het leidde tot een stortvloed aan reacties van moeders die hetzelfde was overkomen. Roos moest zich schor schreeuwen voor ze, véél te laat,  pas een ruggenprik kreeg. De dienstdoende anesthesisten waren bezig met een overdracht en ‘alleen voor spoedgevallen’ beschikbaar. Roos eindigt met een pleidooi voor alle vrouwen die na haar komen: “Houd op met dat middeleeuwse beleid en geef alle vrouwen op elk tijdstip een ruggenprik. Het is 2021, zelfs bij de tandarts krijg je verdoving. Ik had bizar veel pijn, dus ik was spoed. Regel het. Waarvan akte, een baarzilla.”

Negatief beeld

De column van Roos leidde tot het LINDA-achtergrondverhaal Waarom krijgen vrouwen niet altijd een ruggenprik op verzoek? Anesthesiologen luiden de noodklok. Hierin wordt geopperd dat geboortesysteem in Nederland op de schop moet. Zwangere vrouwen blijken niet goed op de hoogte van de  mogelijkheden rond pijnbestrijding of worden niet eerlijk op de hoogte gebracht, omdat verloskundigen liever een natuurlijke bevalling promoten. Ook zijn er anesthesiologen die ’s nachts hun bed niet uit willen komen voor het zetten van een ruggenprik, omdat ze het luxezorg vinden of er gewoon niet zoveel mee hebben.

Wat ik uit deze artikelen proef: dat een heleboel zorgmedewerkers vooral bezig zijn met wat zíj willen. Niet met wat hun cliënt of patiënt wil. Wat de wens is van moeder de vrouw. Het is de meest bijzondere dag van je leven! Al zou het alleen maar een luxe ding zijn, so what? Laat bevallende moeders het vooral zelf beslissen, a.u.b.

Dus. Ben je van plan met pijnbestrijding te bevallen?
Of weet je nog niet wat je wilt, maar wil je het op het moment suprême goed geregeld hebben? 

• Lees je dan in. Lees de artikelen die ik hier heb genoemd. Kijk je in. Tip die ik ooit kreeg van een collega: kijk een paar afleveringen van zo’n geboorteprogramma, dan weet je wat je te wachten staat.
• Bespreek het met je verloskundige of het ziekenhuis. Vraag hoe het bij jou geregeld is. Hoe het écht zal zijn als je op zondagavond ligt te kermen van de pijn. Wat er gebeurt als je thuis wil bevallen bij je zoutlampje, maar toch uiteindelijk in het ziekenhuis belandt en alsnog liever een ruggenprik wil (72% van de vrouwen die thuis wil bevallen van de eerste, eindigt in het ziekenhuis. Handig om je bewust te zijn van het feit dat het anders kan lopen dan jij in je hoofd hebt.
• Ben je aan het bevallen en wil je pijnbestrijding, maar durf je er niet echt om te vragen, zoals ik (ik dacht dat ik me aanstelde). Schreeuw erom, smeek erom, eis het op. Laat je partner je erbij helpen, want die heeft genoeg energie (en adrenaline in het bloed) om het voor je te regelen.

Want weet je, dit is jouw superkracht, jouw moment, jouw herinnering voor eeuwig. En wat zou het fijn zijn als die verloopt zoals jij het voor je ziet of zag. Met of zonder medicatie, als het maar gaat wat jij wenst. Daar is niets luxes aan, dat zou gewoon de standaard moeten zijn.

Ik wens je een memorabele bevalling toe. Zet ‘m op!

Meer tips van Franke lezen? Bestel dan hier haar nieuwe boek Ik denk dat ik het wel kan, boordevol tips voor kersverse moeders!