Waarom tweelingmoeders zich vaak onbegrepen voelen
Een tweeling krijgen is een beetje als een reis naar India: het is moeilijk uitleggen aan mensen die er niet zijn geweest. Waarom Janneke het toch blijft proberen, weet ze zelf eigenlijk ook niet.
Niets kan je voorbereiden op de komst van een tweeling. Het enige wat qua vergelijking in de buurt komt, was mijn eerste reis naar India: ik wist dat er een cultuurshock zou zijn, maar hoe dat voelde, wist ik pas toen ik midden in de nacht in een taxi door Mumbai reed, door een gekleurde mensenmassa heen die onder duizend lampionnen ik weet niet wat voor feest vierde terwijl een olifant zijn slurf door het raam stak en mensen me door datzelfde raam heen armbandjes van bloemen probeerden te verkopen.
Probeer na een reis naar India maar eens uit te leggen hoe het daar was aan iemand die daar niet is geweest. Dat lukt je niet. Dat is ongeveer wat er gebeurt wanneer je een tweeling krijgt. Van tevoren won ik adviezen in bij andere tweelingouders, en een vriend die twee jaar daarvoor een tweeling had gekregen, zei: ‘Het is moeilijk uit te leggen aan mensen die maar één kind hebben.’
Dat bleek een waarheid als een heilige koe. Bijvoorbeeld laatst nog. Ik zat op mijn werk. Mijn collega’s vroegen of ik nog een derde kind wilde. Ik zei dat mijn moederhart dat wel leuk zou vinden, maar dat ik gewoon niet wist hoe ik dat moest klaarspelen, om met twee kinderen van één jaar door het huis te sjouwen met een dikke buik. Omdat het best wel topsport is, zo’n tweeling.
Een collega zei: ‘Je moet het nou maar eens loslaten, het idee dat een tweeling hebben drukker is dan kinderen van verschillende leeftijden. Waarschijnlijk ligt het gewoon aan jou. Jij zou één kind vast ook heel druk hebben gevonden.’
Ik zei dat ik dacht van niet. En dat ik echt niet de enige tweelingmoeder was die het best wel pittig vond.
Nou, maar mijn collega kende anders ook een tweelingmoeder die ze nog nooit had horen zeggen hoe druk ze het had.
Een andere collega zei: ‘Ik heb het gevoel dat onze gevoelens als moeders met kinderen in verschillende leeftijden er niet toe doen. Omdat we toch nooit over jou heen kunnen met je tweeling.’
Kijk, daar kon ik wat mee, met die opmerking, en ik grijp ’m meteen aan om iets op te helderen: tweelingmoeders willen eenlingmoeders echt niet de loef afsteken. We beweren ook niet dat het hebben van één baby, of drie puberjongens, of een heftige peuter of zeven meisjes niet ook het uiterste van je kan vergen. Wij hebben geen idee hoe dat is en durven daar ook geen uitspraken over te doen (hoewel: ik was met één kind misschien wel een ontzettend perfectionistische moeder geworden die heel veel ballen in de lucht hield). Maar we worden wel een beetje moe van de vergelijking. Stel: wij zeggen dat we het in India best wel druk vonden op straat. En dan zegt iemand: ‘Nou, ik kom net uit Spanje en ik denk dat je het daar dan ook heel druk zou hebben gevonden en dat viel echt wel mee, hoor. Het is maar hoe je ermee omgaat.’
De opmerking ‘Ik weet precies hoe het is, ik kreeg twee kinderen kort na elkaar’ klinkt voor tweelingmoeders een beetje als: ‘Ja, India is een mooi land he? Ik weet precies wat je bedoelt, want ik ben net in Canada geweest.’ Het is natuurlijk goed bedoeld, maar moeders die zulke opmerkingen maken, gaan voorbij aan een aantal feiten. Tweelingmoeders dragen tijdens hun zwangerschap twee kinderen en hebben daardoor vaker last van complicaties. Ze krijgen vaker premature kinderen en brengen hun kraamtijd vaker en langer in het ziekenhuis door. Ze krijgen vaker een keizersnede en herstellen daar over het algemeen langzamer van. De moeder komt onder grotere psychische druk te staan en kind en moeder hebben meer kans om vroegtijdig te overlijden. Tweelingmoeders geven twee keer zoveel borstvoeding en zijn daar ongeveer twee keer zoveel tijd mee kwijt. Ze vallen vaker terug op hulp vanuit hun netwerk of vrijwilligersorganisaties en als die hulp tekort schiet, belanden ze vaker in een sociaal isolement. Sinds kort hebben tweelingmoeders –terecht – ook recht op langer verlof. Ik zeg dit alles niet om te klagen, wél omdat een opmerking als ‘jij had één kind vast ook heel druk gevonden’ voorbij gaat aan deze feiten. Willen we dan medelijden? Nee, dat ook niet. Dat lijkt te veel op de opmerking: ‘Gatverdamme, India? Daar zou ik nou nooit naartoe willen.’ Het is ook nooit goed.
Wat willen we dan wel? Goeie vraag. Ik weet ook niet zo goed wáárom ik zo graag wil uitleggen hoe het in India is aan mensen die er niet zijn geweest. Maar ik denk omdat ik gewoon erg vol ben van de reis. Omdat het, als je de cultuurshock eenmaal te boven bent, je je hebt overgeven aan de hitte en de drukte en je de flow een beetje te pakken krijgt, het ook enorm fantastisch is. En je zo graag iets van al die gemengde gevoelens wilt delen. Niet om anderen het gevoel te geven dat Spanje of Canada maar saai zijn. Maar omdat het fijn is om je ei kwijt te kunnen, om je ervaringen met anderen te delen, om begrepen te worden. Gelukkig zijn er genoeg mensen die wél naar je verhalen luisteren en je fotoalbum bekijken en vragen stellen en zo een beeld krijgen van hoe jouw reis is geweest, zonder meteen over hun eigen vakantie te beginnen. En dan zijn er ook nog altijd de mensen die óók in India zijn geweest, die aan een half woord genoeg hebben. Sommigen van hen vind ik in de Tweeling Mama-groep op Facebook, anderen kende ik al, weer anderen ben ik op straat tegengekomen en daar groeiden zomaar kostbare vriendschappen uit voort.
Weet je wat ik denk? Die tweelingmoeder die nooit zegt hoe druk ze het heeft, die heeft geleerd om wijselijk haar mond te houden. Omdat ze geen zin heeft in discussies. En als ze ’s avonds uit haar werk komt, logt ze in op Facebook om haar ei kwijt te kunnen bij moeders die haar wél begrijpen. Niet omdat ze wil klagen of omdat ze zich verheven voelt boven eenlingmoeders, maar omdat het toch vooral de medetweelingmoeders zijn die weten wat een enorm beroep een tweeling – met name het eerste jaar – doet op je flexibiliteit, je creativiteit, je geduld, je uithoudingsvermogen en de gave om daarnaast je relatie en iets van een sociaal leven in stand te houden. En soms is het gewoon fijn om begrepen te worden.
Lees ook: 10 Talenten die elke tweelingmoeder snel onder de knie heeft
Janneke (45) heeft drie dochters: een tweeling van 8 en een peuter van 2. Over de tweelingzwangerschap en -hectiek van de eerste jaren schreef ze het boek O jee het zijn er twee. Tegenwoordig probeert ze vanuit intuïtie en creativiteit te balanceren tussen haar werk als schrijver en het moederschap van drie meiden. Je kunt haar belevenissen ook volgen op haar Instagram.
