Waarom je stilte pas echt gaat waarderen als je kinderen hebt
Weet jij nog hoe het is om in een stil huis te zitten? Om geen geklets, geschreeuw, gehuil, gezang, te horen? Vala was het vergeten. Maar herinnerde zich laatst hoe heerlijk stilte eigenlijk is.
Laatst zat ik op een zondagochtend aan de keukentafel en staarde uit het raam. Buiten was het doodstil, kale bomen langs de verlaten straat. Ook bij mij in huis was het stil. Mijn twee oudste kinderen waren bij hun vader, de baby met Mario op pad. De diepe stilte is als een zware deken over me heen gevallen de afgelopen dagen. Het is vreemd, wakker worden zonder kleine armpjes om mijn nek, zonder ijle stemmetjes die fluisteren: “Mama, doe je ogen open. Mama, gaan we opstaan?” Koffie drinken zonder jezelf voor de zoveelste keer de avonturen van Pluk van de Petteflet te horen voorlezen. In je pyjama achter je laptop te kruipen, met in je hoofd alleen maar het zachte kraken van je eigen hersens. Bevreemdend, maar ook: oh zo heerlijk.
Lees ook: Spijt van je kind: het laatste moedertaboe?
Soms ga ik daarom heel vroeg ‘s ochtends in de tuin staan, om te luisteren naar de stilte. Het zachte fluisteren van de wind in de bomen, het getsjirp van een eenzame vogel op het gras. Pas als je kinderen krijgt weet je namelijk hoe het heerlijk het is om af en toe te leven zonder geluid. De eerste keer dat allebei de Terroristen een middag bij opa en oma waren en ik alleen achterbleef in huis, heb ik even gehuild. De stilte was zo oorverdovend dat ik ervan uit het veld geslagen was. Voor het eerst in ruim drie jaar hoorde ik de keukenklok tikken, de verwarmingsbuizen suizen. Kon ik mezelf weer horen denken. Met een kop thee ben ik op de bank gaan zitten en heb me laten overspoelen door de stilte. Ik denk dat menig moeder het kan beamen als ik zeg: een orgasme is er niks bij.
Ik houd van mijn kinderen. Van mijn gezin. Van het rumoer dat daarmee gepaard gaat. Maar ik houd ook van stilte. Van alleen zijn met mijn gedachten. Van dromerig voor me uit staren. Verdwijnen in mijn eigen wereld. Dat is altijd al zo geweest. Het is dan ook een dilemma dat mijn twee grote liefdes, die voor mijn kinderen en die voor de stilte, nogal moeilijk te verenigen zijn. Kinderen maken altijd geluid. Als ze niet huilen, dan praten ze. Als ze niet praten, dan zingen ze. En als ze niet zingen, dan is er wel speelgoed dat dat wel doet. Kinderen produceren een nimmer aflatende stroom van geluid en mijn kinderen al helemaal. Ik heb namelijk ongelooflijk verbale kinderen. Hun vader geeft mij daar de schuld van en ik vrees dat ik niet anders kan dan toegeven dat hij daar gelijk in heeft. Het lijkt erop dat ik mijn talenknobbel aan allebei mijn kinderen heb meegegeven en dientengevolge spraken ze in volzinnen toen ze nog maar nauwelijks twee jaar oud waren. Het nadeel is alleen dat ze nog niet kunnen schrijven en dus alles wat in hen opkomt ook daadwerkelijk over hun lippen laten rollen, in plaats van, zoals hun moeder, hun hoofd te legen op papier.
Eigenlijk denk ik dat ik stilte zelfs erger mis dan slaap. Natuurlijk, zes jaar chronisch slaaptekort is ook niet om over naar huis te schrijven, maar na zo’n twee jaar nachtbraken bereik je een soort staat waarin je gewoon geen slaap meer nodig hebt. Steve Jobs en Winston Churchill redden het tenslotte ook met drie uur per nacht en die konden ondertussen nog gewoon veel te dure telefoons ontwikkelen en oorlogen winnen. Kun je nagaan wat er zou kunnen gebeuren als je een vermoeide moeder in de Apple Store neerzet. Maar het gebrek aan stilte is iets waar ik, ook na ruim zes jaar moederschap, maar niet aan kan wennen. Mijn echtgenoot snapt dat niet zo goed, hij vindt de hele dag geklets, muziek en zelfs een wagenpark aan loeiende Toet Toet auto’s een bron van gezelligheid. Ik heb echter na een paar uur constant geluid de neiging mezelf in mijn eigen badkuip te verdrinken.
Ik houd van stilte, ik heb stilte nodig. Niks heerlijker dan voor het raam zitten en naar buiten staren, je eigen gedachten over je heen laten komen, te luisteren naar wat er in je hoofd zit. Niks te zeggen, niks te doen, alleen maar te zijn. De energie die ik krijg van alleen maar luisteren naar de stilte is ongekend. Ik houd van mijn kinderen, van hun kwetterende stemmetjes achter de doos met Lego, hun zelfverzonnen liedjes, ‘s ochtends hun zachte gefluister in mijn oor “Mama, word nou wakker. Mama, ik vind je lief”. Maar oh, een dag, of zelfs maar een paar uur zonder geluid, ik ben in staat er een moord voor te doen.
En dus sta ik af en toe in de tuin, ‘s ochtends in mijn pyjama, in de bittere kou. En luister naar het niks. Luister naar de zon die langzaam opkomt, de natuur die voorzichtig wakker wordt. Sluit mijn ogen en laat me meevoeren op de ruisende golven in mijn eigen hoofd, zodat ik heel eventjes mezelf kan horen. Heel even alles en iedereen kan buitensluiten en in de krochten van mijn ziel kan kijken. Want spreken is zilver, maar zwijgen is goud. The sound of silence. Wat een schitterend geluid.
Lees ook: “Ik ben op de eerste plaats moeder.” Herkennen jullie dat gevoel? Femke niet.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
