Waarom Koningsdag weer vooral een kinderfeest moet worden
Het is vandaag Koningsdag! Dé Nederlandse feestdag bij uitstek. En een feestdag die van oudsher grotendeels gericht was op kinderen. Maar nu niet meer. Tegenwoordig is het vooral een feest van hossende, drinkende en vretende volwassenen. Is dat niet een beetje jammer?
Ik heb de laatste jaren een beetje een haat-liefde verhouding met Koningsdag. Mijn herinneringen eraan (of nou ja, aan Koningínnedag dus eigenlijk, want in ‘mijn tijd’ vierden we de verjaardag van Trix en niet die van Lex) zijn zoetgevooisd. Met mijn ouders en de buren togen we ’s ochtends met een kleedje en een verzameling oud speelgoed en boeken naar de Utrechtsestraat in Amsterdam en daar verkocht ik dan samen met mijn buurmeisje spulletjes. ’s Middags maakten we een rondje door het Vondelpark en de Watergraafsmeer en mocht ik me laten schminken en meedoen aan oud-Hollandse spelletjes. Het was, kortom, vooral een feest van ons: de kinderen. Totdat het dat opeens niet meer was. En er in diezelfde Utrechtsestraat alleen nog maar ranzige broodje warm vlees-kramen stonden (tot grote vreugde van mijn vader overigens, dat dan weer wel) en er, ipv gezinnen met kinderen, alleen nog maar hossende dronken mensen met oranje klompen op hun hoofd over de weinige vrijmarktkleedjes die er nog waren heen stonden te kotsen. Niet echt mijn idee van oud-Hollandse gezelligheid.
Lees ook: Ouders, doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg! (Want daarom zijn onze kinderen zo gelukkig).
Koninginnedag veranderde langzamerhand, ieder jaar een beetje meer, in een soort festival voor jonge, hippe mensen. Nou was ik tegen die tijd de spijkerpoep-leeftijd inmiddels wel voorbij, maar had ik ook nog geen kinderen, dus in principe hadden de dreunende beats van de 538 podia en het lauwe evenementenbier me best aan moeten spreken. En ik heb het ook echt wel geprobeerd. Jarenlang ging ik met vrienden de stad in, soms in Amsterdam, soms in Utrecht, soms zelfs ergens nog dieper de provincie in, begon ik voor het middaguur al met drinken en probeerde ik enorm uit mijn plaat te gaan de hele dag. Maar weet je, ik voelde het toch nooit. Die koningsvibe waar al die andere mensen altijd zo lyrisch over zijn. Wat ik wél voelde was gemis. Gemis om wat eens was. Ook voelde ik regelmatig angst. Als ik weer eens door zo’n kolkende mensenmassa werd verzwolgen en me afvroeg of ik het eind van de dag nog wel zou halen. Ik kan me een moment herinneren dat ik in de Amsterdamse Leidsestraat onwillekeurig werd meegevoerd door de nimmer aflatende stroom van stomdronken mensen, terwijl er, hoog boven mijn hoofd en zelfs hoog boven de huizen, een soort enorme rubberen fallus met grote kracht zakjes cream & chives chips over de menigte uit ejaculeerde. Het was een kruising tussen een slechte rampenfilm van Roland Emmerich en de Apocalypse. Waarna ik me voornam Koningsdag voortaan te boycotten.
Toen ik eenmaal kinderen had, heb ik het nog eens geprobeerd. Tot twee keer toe namen hun vader en ik ze mee het feestgedruis in. Een keer in onze thuisbasis Amsterdam en de andere keer in Zaltbommel (waar ze, zou je toch denken, de tradities hoger in het vaandel hebben staan dan in het Sodom en Gomorra van Nederland). Dat is inmiddels jaren geleden en de kinderen zijn er nog steeds getraumatiseerd van. Vooral mijn zoon, die zich verheugd had op het koekhappen en ezeltje prikken, maar in plaats daarvan de hele middag alleen maar gillend door zijn vader rondgedragen wilde worden, doodsbang voor de keiharde Drum ’n Bass uit de enorme speakers die op elke straathoek waren verrezen en de fluorescerend oranje mensenmassa’s. Zonde. Want het had zo mooi kunnen zijn. Wás altijd zo mooi. Vroegah. Toen alles dus blijkbaar inderdaad beter was.
Misschien ben ik gewoon oud geworden en snap ik het niet meer. Of waren er vroeger ook vreettenten en dreunende housemuziek, maar ben ik dat vergeten. Hoe het ook zij, ik pleit voor Koningsdag als het feest uit mijn herinnering. Met rood-wit-blauw geschminkte kinderen, blokfluitende kleuters in het park en kleedjes op straat waar je voor 50 cent speelgoed kunt kopen dat je eigenlijk niet nodig hebt, maar wat je toch aanschaft omdat Teuntje en Fleurtje zo hun best staan te doen in de miezerige Hollandse regen (en als ik dan toch bezig ben met pleiten: kunnen we Koningsdag niet gewoon verplaatsen naar ergens midden in de zomer?). En oke vooruit, één kraampje met broodjes warm vlees dan. Zodat alle vaders en moeders een gezellige dag hebben samen met hun kinderen zonder dat ze bang hoeven te zijn dat ze hun kroost kwijtraken in de hossende menigte, of gewoon niet eens meer de stad in gaan omdat ze van tevoren toch al weten dat er voor kinderen eigenlijk niks aan is. Dan hebben de hippe, jonge kinderloze mensen misschien een beetje het nakijken, maar voor hen zijn er de rest van het jaar al genoeg festivals met bier en muziek, dus mogen wij, de gezinnen, dan Koningsdag weer terug?
Op zich ben ik niet zo patriottisch, maar voor deze zaak wil ik best een oranje klomp op mijn hoofd zetten. Laten we van Koningsdag weer een echt oud-Hollands kinderfeestje maken. Dat is niet alleen lekker Nederlands gezellig, maar bovendien ook gewoon noodzakelijk. Weet je wel hoeveel rotzooi al die ouders op hun zolders hebben staan? Dat moeten we weer doorverkopen aan ouders met kinderen die jonger zijn dan die van ons, want anders gooien we het weg en dat is slecht voor het milieu. Het zou namelijk best eens kunnen dat die plastic soep het resultaat is van de teloorgang van de traditionele Koningsdag in Nederland. En bovendien is het pedagogisch gezien belangrijk erfgoed om je kinderen buiten een hele dag te laten blauwbekken op een kleedje om hun spaarpot te spekken. Iets met werken voor je geld en als-jij-die-fucking-dure-Nintendo-Switch-wilt-dan-ga-je-daar-maar-mooi-voor-sparen-want-het-geld-groeit-mama-heus-niet-op-de-rug enzo. Dus jongens, laten we volgend jaar met z’n allen weer met onze kleedjes de straat op gaan en deze feestdag claimen. Hup, Hollandse ouders, hup. Laat de leeuw niet in z’n hempie staan.
Lees ook: Waarom ik het liefst kinderfeestjes ontloop.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
