Waarom je best premier kunt worden zonder het over het moederschap te hebben
De vrouwen rukken op in de politiek. Vorige week kondigden verschillende politica’s aan zich verkiesbaar te stellen als lijsttrekker van hun partij. Hartstikke goed natuurlijk. Maar waarom beginnen ze zich meteen te verantwoorden over hun moederschap?
In één adem met de bekendmaking van haar kandidaatschap en haar ambitie om premier te worden, betoogde D66’s Sigrid Kaag dat dat echt wel kon in combinatie met haar moederschap. CDA’s Mona Keijzer haastte zich te zeggen dat ze heus wel had gecheckt bij haar gezin of haar lijsttrekkerschap niet ‘bezwaarlijk’ zou zijn. Het was niet de rits dames die zich afgelopen week opeens opwierp om het land te gaan leiden die mij opviel, maar vooral de manier waarop. Kennelijk voelden ze zich verplicht te verantwoorden waarom zij, als moeders, zo’n grote ambitie hadden. En het volk gerust te stellen dat ze daarnaast ook heus nog wel toegewijde moeders zijn. Het Nederlandse volk vindt dat namelijk maar ingewikkeld: een moeder die ook nog een succesvolle carrière wil hebben. Maar ik denk dan: dames, laat ze lekker lullen. Ga gewoon voor dat premierschap en houd je kinderen er buiten. Jullie doen nu namelijk precies waar jullie zeggen tegen te zijn: van de werkende moeder een probleem maken.
LEES OOK: Ja, ik ben moeder. Maar dat is niet mijn grootste ambitie.
Geen issue
Ik heb nog nooit een mannelijke politicus zich horen verontschuldigen als hij zich verkiesbaar stelt, omdat hij daarnaast ook nog vader is. Dat gezin komt überhaupt in die context niet ter sprake. Mannen in de politiek vinden het volstrekt onnodig uit te leggen hoe zij hun politieke carrière en hun vaderschap gaan combineren. Het is gewoon geen issue. Daar hebben ze volkomen gelijk in, want het een hoeft het ander niet uit te sluiten en daarnaast ben je niemand uitleg verschuldigd over hoe jij je gezin en je werk combineert. Waarom zou je jezelf bij voorbaat al gaan lopen verdedigen, terwijl je je helemaal nergens schuldig aan maakt? Zolang er geen berichten in de krant verschijnen dat je kroost blootsvoets loopt te bedelen op het Binnenhof is er geen reden om aan te nemen dat er thuis iets misgaat. En doet je gezinsleven dus helemaal niet ter zake.
Ongelijkheid benadrukken
Eigenlijk vind ik het weinig geëmancipeerd om het als potentiële vrouwelijke leider direct weer over je moederschap te hebben. Het enige dat je daarmee doet is de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen groter maken door zo erg de nadruk te leggen op je gezin en jouw kennelijk zo onmisbare rol daarin als vrouw. Daarmee bevestig je het conservatief Nederlands gedachtegoed dat moeder de vrouw de spil is van het gezin en dat zij al het andere daarvoor opzij moet zetten. Door bij voorbaat al te zeggen dat je je hebt afgevraagd of je je gezin ‘dit wel kunt aandoen’ zeg je eigenlijk dat het dus níet kan: moeder zijn en carrière maken. Door te impliceren dat je een soort offer maakt voor het landsbelang zeg je eigenlijk dat je daarmee je gezin in de steek laat. Terwijl dat natuurlijk onzin is. Vrouwen spelen zelf een belangrijke rol in de emancipatie, door te stoppen met zich te verantwoorden en te verexcuseren voor de invulling van hun moederschap. Pas als wij zelf ophouden met het werkende moederschap te framen als een maatschappelijk issue, omdat die maatschappij dat van ons verwacht, zal het geen issue meer zijn. Want zoals met zoveel problemen die eigenlijk geen problemen zijn: het is een self fulfilling prophecy.
Bekwame leider
Ruim baan voor de regerende vrouwen, die wel of niet ook moeder zijn. Het doet er simpelweg niet toe. Wat er wel toe doet is hoe capabel ze zijn, hoeveel visie ze hebben en welk beeld van zichzelf ze willen uitdragen. Frank Underwood, politicus uit de Netflix-serie House of Cards, deed de volgende uitspraak: ‘We are nothing more or less than what we choose to reveal’. En zo is het: als jij het volk laat zien dat je een bekwame leider bent omdat je daar de kwaliteiten voor hebt, dan is dat dus wie je bent en wat ertoe doet. Verder niks. Klaar. Dus dames, je hoeft het niet over je moederschap te hebben. Heb het gewoon over je politieke agenda. Als die goed is, ben jij onze vrouw. We willen tenslotte niet de beste moeder, maar de beste leider in het Torentje.
LEES OOK: Ouders geven autistisch adoptiekind terug – en waarom sommige dingen wél taboe moeten blijven.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
