Waarom clashen met je schoonmoeder zo slecht nog niet is

Schoonmoeders, je hebt ze niet voor het uitkiezen en als ze een grote rol spelen in je gezin zonder dat er een enorme klik is, zie er dan maar mee te dealen. Bij Mirjam barstte op een gegeven moment de bom.

Ik weet niet wat het is met mij en schoonmoeders, maar ik heb er best een aantal versleten in de afgelopen jaren en het contact verliep eigenlijk altijd moeizaam. Gelukkig betrof het van mijn twintigste tot mijn dertigste alleen banden met schoonmoeders zonder dat er kinderen in het spel waren en dan was het prima te doen omdat je elkaar alleen op verjaardagen, feesten en andere partijen zag en daarnaast gewoon nog je eigen leven had.

Lees ook: Wat je ècht moet weten over de omgang met je schoonouders!

Maar ook toen voelde ik altijd een zekere afstand, had ik steeds het gevoel dat ik mijn best moest doen om de ideale schoondochter te spelen en kozen ze altijd partij voor hun zoon als die me plotsklaps genadeloos dumpten om vervolgens nooit meer iets van hen te horen daarna. Achteraf logisch misschien. Want het vraagt nogal wat om kritisch naar het gedrag van je eigen zoon te kijken en waarom zou je in godsnaam nog bij je ex schoonmoeder op de thee willen als een relatie voorbij is. Maar het gemak waarmee ik werd ingeruild voor een ander vond ik wel ontluisterend soms en de plotselinge breuk met de schoonfamilie evenzo.

Maar ja, toen kwam dus dé man met wie ik later trouwen zou en kinderen kreeg. En daarmee een nieuwe schoonmoeder die dit keer wél zou blijven. Een slanke, intellectuele dame, de haren in een grijze knot. Een keurige, belezen vrouw, die haar klassiekers kende. En weer was er die afstand. Alsof ze dacht; eerst maar eens zien hoe lang deze vrouw blijft hangen, dan zien we daarna weer verder. Maar ik was een blijvertje dus we moesten iets met elkaar.

De eerste jaren voelde het contact een beetje aan als een achtbaan. Soms was het zomaar ontzettend gezellig, dan weer kon ze een venijnige opmerking plaatsen waardoor ik dagen lang van slag was. Op een gegeven moment besloot ik dan ook af en toe één van de vele familieaangelegenheden te skippen, wat voor iedereen wel zo rustig was. Maar toen de eerste werd geboren, werd onze relatie alsnog op de spits gedreven en brak er een periode vol strubbelingen aan.

Mijn schoonmoeder was helemaal in haar sas natuurlijk en wilde zo vaak ze maar kon oppassen. Daar stemden wij gelijk mee in, want het scheelde een hoop opvangkosten en hoe leuk was het als Boris op zou groeien met zijn oma en zo een bijzondere band met haar kreeg? Dus zo geschiedde en waren we ineens veel meer tot elkaar veroordeeld dan voorheen.

Al gauw merkte ik dat ze zo haar eigen opvoedmethodes hanteerde en meteen begon te zwaaien met de aloude bestseller van de Amerikaanse kinderarts dokter Spock als ik weer eens worstelde met kwesties rondom het moederschap. Hierdoor kreeg ik het gevoel dat ik de dingen niet zelf mocht onderzoeken of ervaren, maar zij alles altijd beter wist, bekwaam als zij immers al was. Dat, terwijl ik na de geboorte heel erg worstelde met het feit dat ik zelf geen moeder meer had en haar meer miste dan ooit te tevoren op dat moment. Ook voelde ik me soms niet gerespecteerd als ze, in mijn ogen, mijn regels aan haar laars lapte. Zoals spelen met de voetbal in de woonkamer of  te zachtaardig zijn waar er soms gewoon een grens getrokken moest.

Eigenlijk kreeg ik constant het gevoel dat ik het niet goed deed als moeder. Als ze ineens met tranen in de ogen voor de deur stond bijvoorbeeld. Met een deken onder haar arm, omdat ze dacht dat hij het koud zou krijgen nu de winter naderde, terwijl ik er gewoon nog niet aan toe was gekomen om naar de winkel te gaan, maar mijn kind heus niet zou laten verkleumen, want wat dacht ze wel niet? Ook viel het haar op dat ik wel erg veel werkte en daarmee teveel zorg aan haar zoon overliet, die niet zo veel belast moest worden, want hij was zo’n een ge-wel-dige vader, die constant de hemel in geprezen werd.

Hierop volgde dan verhitte discussies met hem omdat ik vond dat hij het voor mij op moest nemen, maar dat niet of nauwelijks deed en hij eigenlijk niet door leek te hebben wat zich allemaal afspeelde tussen ons. Zij, op haar beurt, had eveneens het gevoel dat ze niets goed kon doen. Ze voelde zich totaal niet gewaardeerd voor al haar inspanningen als ik steeds met op-en aanmerkingen kwam en had daardoor het gevoel dat ze constant op haar tenen moest lopen als ze bij ons was.

Kortom: een situatie die niet langer houdbaar was. En dus barstte open een gegeven moment de bom. Het was iets dat ik zei, geloof ik. Eén verkeerd gevallen woord en WAM! vlam in de pan. Witheet was ze. En toen volgde een lang gesprek. Bij ons thuis. Met mijn man erbij. Daar stond ik op. En dat was goed. Heel goed. Alle grieven kwamen op tafel. Van beide kanten. We hebben gehuild, maar uiteindelijk ook gelachen en meteen concrete afspraken gemaakt.

Daarna verliep het allemaal minder stroef. Wel gestructureerd. Zo liet ik de communicatie over de dagelijkse gang van zaken over aan hem. Tijden, regels, eten, hij besprak dit allemaal met haar. En ik kocht af en toe een bos bloemen of een boek om haar inzet te prijzen. En toen werd het zomaar heel gezellig ineens en kwam er eindelijk wat ruimte voor vriendschap. Zag ik dat het allemaal uit een goed hart gekomen was en dat ze eigenlijk gewoon onzeker was geweest. Dat er een hoop leed te voorkomen viel door mijn toon te veranderen ten opzichte van haar en zaken gewoon anders te formuleren. Minder streng dus. Dat de boodschap dán wel overkwam en zelfs met alle gemak omarmd werd. Tenslotte zag ik in dat ze onze Boris veel zaken bijbracht die later wellicht van onschatbare waarde zouden kunnen zijn, zoals de avontuurlijke wandelingen langs plekken en gebouwen in de stad, wat zij zo mooi ‘slierten’ kon noemen of de veelvuldige bezoekjes aan de brandweer die hij ronduit geweldig vond.

Het is nu bijna twee jaar geleden dat ze overleden is. Onze tweede heeft ze niet meer meegemaakt en dat ervaar ik soms oprecht als een gemis. Op de dag van haar crematie flapte ik er uit dat ik haar soms wel achter het behang had kunnen plakken, maar uiteindelijk ook veel van haar gehouden had. ‘Dat zelfde gold ook voor jou, hoor’ vertrouwde haar kleindochter me iets te snel toe. En hoewel die opmerking wel even binnenkwam, was het een waarheid als een koe.

Lees ook: Femke bedankt haar schoonmoeder: “Je bent onbetaalbaar!”