Spiraal, ja of nee? En wanneer mag dat weer?

Zo vlak na je bevalling is er waarschijnlijk geen haar op je hoofd die eraan denkt hét ooit nog te gaan doen. Want dit. Nooit. Meer. En als de verloskundige je in de kraamweek vraagt of je al hebt nagedacht over anticonceptie, barst je in huilen uit. Hoe durft ze?! Toch gaat het elke dag een beetje beter, slaap je als het goed is na een paar maanden zo’n 5 uur aaneengesloten en krijg je zowaar weer zin! En dus moeten jullie nu toch echt over anticonceptie gaan nadenken, als je tenminste niet gelijk nog een kind wil. Kies je voor een spiraaltje, dan zijn er twee verschillende soorten waar je uit kunt kiezen. En, mag zo’n spiraaltje eigenlijk wel terwijl je borstvoeding geeft?

Hoe werkt het?
Het spiraaltje is een kunststof ankertje (24 tot 36 mm lang), dat in de baarmoeder wordt geplaatst om een zwangerschap te voorkomen. Als het spiraaltje wordt verwijderd, ben je snel daarna weer vruchtbaar.
Zo’n 10 weken na je bevalling mag je een spiraal laten plaatsen. Dit kun je laten doen bij je huisarts of de gynaecoloog en sommige verloskundigen houden tegenwoordig ook een speciaal ‘spiralenspreekuur’.
Je moet in ieder geval tot die tijd wachten omdat je baarmoeder daarvoor haar normale grootte nog niet heeft aangenomen. Vaak moet je voor het plaatsen nog een test doen om een eventuele SOA uit te sluiten.
Het spiraaltje neem je zelf mee en het plaatsen duurt ongeveer 20 minuutjes. Omdat dit soms pijnlijk kan zijn, is het verstandig van te voren 2 paracetamol tabletten of één ibuprofen in te nemen.
Als het spiraaltje er eenmaal in zit, kun je de eerste week wat buikpijn krijgen en de eerste drie maanden onregelmatig bloedverlies. Zes weken na de plaatsing, of minimaal na één menstruatie, van het spiraal heb je een nacontrole. Als je een koperspiraal hebt laten zetten dan moet je nog een echo laten maken om te kijken of hij goed op z’n plek zit.

Lees ook: Waar kan je terecht voor een spiraaltje?

Er zijn twee soorten spiraaltjes. Wat is het verschil?
Het koperspiraal is hormoonvrij en geeft geleidelijk een beetje koper af. Het hormoonspiraal wordt ook wel de Mirenaspiraal genoemd en zorgt ervoor dat het slijm in de baarmoeder ’taaier’ wordt, waardoor zaadcellen er niet doorheen kunnen. De eisprong wordt onderdrukt, waardoor het baarmoederslijmvlies ongeschikt is voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel. Het hormoonspiraal kun je vijf jaar laten zitten, maar je kunt hem ook voor een kortere periode laten plaatsen, bijvoorbeeld tussen twee zwangerschappen in. Op recept haal je het spiraal op bij de apotheek, die kost ongeveer 160 euro. Het hormoonspiraal werkt gelijk als je hem laat zetten tijdens je menstruatie. Anders moet je wachten tot na je volgende menstruatie. Je kunt bij je zorgverzekeraar opvragen of dit spiraal wordt vergoed.

Het koperspiraal werkt dus hormoonvrij. Het beetje koper dat vrijkomt verlamt de zaadcellen die de baarmoeder binnenkomen en zorgt ervoor dat er geen bevruchting kan plaatsvinden. Een koperspiraal kan ook als morning-after spiraal werken, als hij geplaatst wordt binnen vijf dagen na onveilig vrijen. Dit spiraal kun je 10 jaar laten zitten, maar natuurlijk ook eerder laten verwijderen als je weer zwanger wilt worden. Je bestelt het koperspiraal, ook wel de T-safe genoemd, via www.t-safe.nl, of je haalt hem af op recept bij de apotheek. Dit spiraal kost 69 euro en werkt gelijk.

Wist je dat je een koperspiraal in principe ook direct na de bevalling kunt laten plaatsen? Dat moet dan in ieder geval binnen 10 minuten gebeuren. Als je dat niet laat doen – wat ik heel goed snap – dan moet je dus tot 10 weken na je bevalling wachten.

Welke soort je kiest is afhankelijk van wat je zelf prettig vindt. Bij het koperspiraal zijn je menstruaties over het algemeen iets heviger en bij het hormoonspiraal kan je menstruatie zelfs verdwijnen. Beide soorten zijn betrouwbaar. Bij het koperspiraal raken maximaal 10 op de 1000 vrouwen toch zwanger, en bij het hormoonspiraal is dit getal 1 à 2 op 1000.

Kan het in combinatie met borstvoeding?
Ja! Dat kan. Volgens onderzoek heeft het geen invloed op de kwaliteit en hoeveelheid moedermelk. Wel heb je tijdens de borstvoedingsperiode bij het plaatsen een verhoogde kans op het doorschieten van het spiraal. Met een geperforeerde baarmoeder tot gevolg. Maar dit komt zelden voor.
Hou er wel rekening mee dat je vruchtbaar bent als je borstvoeding geeft, ook al ben je nog niet ongesteld geworden.

Lees ook: “Ik dacht dat ik niet zwanger kon raken als ik borstvoeding gaf”.