Waarom de roze wolk de grootste vloek van het moederschap is
Maar liefst 80 procent van de vrouwen krijgt na de geboorte in meer of mindere mate last van psychologische problemen. Deels komt dat door hormonale schommelingen, maar deels ook omdat hun verwachtingen van het moederschap niet uitkomen. Die roze wolk die we verwachten bestaat namelijk vaak helemaal niet.
Een kennis van mij kreeg een tijd geleden haar eerste kind. Daar had ze erg naar uitgekeken, maar toen ze na haar zwangerschapsverlof weer terugkeerde in het dagelijks leven was ze niet haar vrolijke zelf. Als ik haar vroeg hoe het ging haalde ze meestal haar schouders op. Op zich ging het best wel prima hoor, zei ze dan. Maar ze vond het toch wel pittig allemaal. De baby sliep niet goed, er was in het begin veel geklooi geweest met de voeding en hij huilde ook best veel. Een keer keek ze me een beetje wanhopig aan, vermoeidheid en verslagenheid in haar ogen. “Ik weet het niet, Vaal” verzuchtte ze, “Overal zie ik steeds maar alleen maar blije baby’s met wie altijd alles goed gaat. Mijn baby is helemaal niet altijd blij. En ik vind het eigenlijk best wel zwaar.”
Daar werd ik boos van. Niet boos op haar, maar boos op wat ze voelde. Omdat die gevoelens veroorzaakt worden door het vertekende beeld dat we jonge moeders steeds maar blijven voorschotelen. Dat beeld van die roze wolk waar ze op zouden moeten zitten. Die wolk waar we met z’n allen nu maar eens collectief af moeten stappen. Omdat die niks anders doet dan ons onzeker maken en het moederschap niet mooier, maar juist moeilijker maken dan het toch al is.
LEES OOK: Waarom een temperamentvol kind niet betekent dat jij een slechte ouder bent.
Geen rozengeur en maneschijn
Hoewel er de laatste jaren steeds meer aandacht is gekomen voor de realistische en de moeilijke kant van het moederschap, komt het heel veel vrouwen nog steeds rauw op hun dak vallen dat het krijgen en opvoeden van een kind dus niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Ik ben, na acht jaar moederschap, inmiddels door schade en schande wijs geworden, maar ik had gewild dat ik er destijds een realistischer beeld van had gehad.
Dat ik had geweten hoe vermoeiend het is, hoe onzeker je je kunt voelen en hoe je leven totaal verandert. Dat ik me niet zo had laten leiden door alle suikerzoete verhalen over de bijna goddelijke geneugten van het moederschap en al die beelden van gelukzalige moeders en dolblije baby’s die zich helemaal drie slagen in de rondte zaten te genieten. Want daardoor wist ik niet wat me overkwam toen het in de praktijk niet altijd allemaal zo perfect en heerlijk bleek te zijn. Daardoor dacht ik dat ik iets fout deed, dat ik raar was en mijn baby ook. Mijn baby was namelijk ook niet altijd blij en ik was er soms helemaal klaar mee, met dat moederschap. Had ik maar geweten dat dat normaal is. Dat had me een heleboel twijfels, verdriet en frustraties bespaard.
Blozend van geluk cappuccino’s drinken
Iedere keer als ik nu een jonge moeder zie worstelen omdat ze het idee heeft dat het bij iedereen goed gaat, behalve bij haar, word ik weer boos. Zelfs na al het tegengeluid van de laatste jaren zit dat idee van die roze wolk nog zo diep verankerd in onze beeldvorming van het moederschap dat bijna iedere vrouw eraan ten prooi valt. En dat is zo verschrikkelijk zonde, want het verpest voor heel veel vrouwen die allereerste tijd als moeder.
Ik zie mijn kennis nu al maanden worstelen met zichzelf en haar nieuwe leven en dat komt voor het grootste deel alleen maar omdat ze het idee heeft dat ze niet voldoet aan een bepaald maatschappelijk beeld, een standaard die bepaalt of het goed gaat, of je wel normaal bent. Omdat ze denkt dat al haar vriendinnen wel de hele dag blozend van geluk met hun baby’s in hippe koffietentjes cappuccino’s zitten te drinken. Dat al hun baby’s wel de hele dag kraaiend van plezier onder een speelboog liggen en nooit huilen. Dat hun relaties helemaal niet lijden onder het slaapgebrek en de plotselinge verantwoordelijkheid. En dat het feit dat dat bij haar allemaal niet zo gaat dus betekent dat er iets mis is. Dat ze het niet goed doet. Dat het niet klopt. Terwijl wat zij doormaakt dus juist het moederschap is. Wat, net zoals het leven, nou eenmaal niet perfect is. Maar het mooie is: dat hoeft ook helemaal niet.
Er is niks mis met jou. En ook niet met je baby
De roze wolk is de reden dat zoveel vrouwen de eerste tijd nadat ze moeder zijn geworden met hun ziel onder hun arm lopen. Alsof die hormonenellende al niet voor genoeg verwarring zorgt, maken we onszelf nog eens extra gek door te willen voldoen aan een perfect plaatje, dat precies alleen maar dat is: een plaatje. Het is niet echt. Het is ondertussen tijd voor een nieuw plaatje. Een plaatje van moeders die weliswaar hartstikke blij zijn met hun baby’s, maar die ook moe zijn en er soms even genoeg van hebben. Van baby’s die soms chagrijnig zijn en dan alleen maar huilen. Omdat baby’s nou eenmaal net mensen zijn en geen enkel mens tenslotte altijd vrolijk is. Van de sleur en de relatieproblemen die het ouderschap met zich meebrengt. Want als dat normaal wordt, is het ook opeens een stuk minder erg. En hoef je je dus geen zorgen te maken, of teleurgesteld te zijn. Omdat je verwachtingen dan realistisch zijn. Het moederschap brengt sowieso al genoeg onverwachte dingen met zich mee., dus laten we over de dingen die je wel kunt verwachten dan gewoon eerlijk zijn. Er is namelijk niks mis met de waarheid. En dus is er ook niks mis met jou en je baby. En ondanks alle vermoeidheid, het huilen en de zware dagen kun je één ding in ieder geval verwachten: het moederschap is heel bijzonder.
LEES OOK: Waarom het niet egoïstisch is om als moeder eerst aan jezelf te denken.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
