Over vroege testen en snelle IVF: is ongeduld de grootste zwangerschapskwaal geworden?
Zwanger worden: kwestie van een paar keer goed gemikt vrijen et voila, de baby is in aantocht. Zo werkt het toch? Dat denken heel veel stellen. Dus als het dan niet meteen raak is, moet er wel wat mis zijn en rennen we naar de vruchtbaarheidskliniek. Maar, moeten we niet gewoon eerst een beetje geduld oefenen?
Een kennis van mij zat laatst in zak en as. Drie maanden geleden waren haar man en zij begonnen met proberen om zwanger te worden. En het was ‘nog steeds niet gelukt’. Wanhopig keek ze me aan over haar kopje cafeïnevrije koffie. “Jij was toch ook in één keer zwanger?” vroeg ze enigszins verbolgen, “Iedereen wordt meteen zwanger, behalve ik!” Er moest wel iets niet goed zijn, concludeerde ze. Misschien moest ze een verwijzing vragen naar een gynaecoloog om alles na te laten kijken. En als er dan IVF nodig was, waren ze er in ieder geval op tijd bij. Het leek me wat overdreven, maar ik begreep haar ook wel. Tenslotte kon ik me nog levendig herinneren hoe de druk meteen op de ketel stond toen ikzelf had besloten dat ik een kind wilde. Vanaf het moment dat ik mijn anticonceptiepil door de wc spoelde draaide het in mijn hoofd om die baby die ik wilde krijgen. En hoewel ik wist dat het best een jaar zou kunnen duren voor ik zwanger was, was dat gegeven tegelijkertijd iets wat ik eigenlijk weigerde te accepteren. Een jaar?! Dikke doei, zo lang kon ik echt niet wachten. Dus rende ik meteen naar de winkel voor een pakje ovulatietesten. Die ik overigens totaal verkeerd uitvoerde, want er sloeg er geen een positief uit (paniek! ik ben onvruchtbaar!), maar gelukkig voor mij maakte dat niks uit, want meteen de volgende maand was ik zwanger. Dat wist ik trouwens al voor ik überhaupt overtijd was, want ik had voor het gemak ook meteen maar een paar vroege zwangerschapstesten ingeslagen. Hysterisch? Best wel, ja. Maar ook typerend voor de moderne vrouw met een kinderwens. Willen we eenmaal een baby, dan willen we die baby nú. En als we niet krijgen wat we willen, dan gaan we het zelf wel halen.
LEES OOK: Waarom we papa niet moeten vergeten (want vader worden is niet niks).
Zwanger worden is een complex proces. Als je bedenkt wat er allemaal voor nodig is om van een eicel en een zaadcel een heel mens te fabriceren, dan is het eigenlijk een wonder dat dat zo vaak allemaal gewoon lukt. 80 Procent van de vrouwen onder de 35 jaar is binnen een jaar zwanger. Dat is een overweldigend succespercentage. En een hele geruststelling voor alle jonge stellen met een kinderwens. Want je kunt er dus eigenlijk gewoon vanuit gaan dat je binnen afzienbare tijd die zo gedroomde baby in je armen hebt. Toch zorgt een kinderwens bij veel stellen voor de nodige stress in de slaapkamer, want al heel snel wordt daar niet meer gepassioneerd de liefde bedreven, maar alleen nog maar gesekst op de klok omdat het niet meteen ‘gelukt’ is. Zoals bij mijn kennis dus, die als een dolle aan het ovulatietesten en temperaturen is geslagen en met grote rode letters de seks in de agenda inplant zodat haar vriend weet wanneer hij extra goed moet richten en ervoor moet zorgen dat zijn kwakje van optimale kwaliteit is. En ik ken meerdere stellen die al ruim voor het eerste jaar baby-seksen erop bij de huisarts zaten omdat ze ervan overtuigd waren dat ze onvruchtbaar waren. Maar is dat echt zo, of zijn we zo gewend geraakt aan het maakbare leven dat we vergeten zijn dat Moeder Natuur nou eenmaal niet levert op bestelling?
Ja, zeggen Greetje van den Eede en Petra de Sutter. Beiden hebben onlangs een boek uitgebracht over vruchtbaarheid. Weliswaar vanuit een heel ander perspectief (Van den Eede is complementair gezondheidsbegeleider en schreef ‘Vruchtbaarder dan je denkt’ en De Sutter is fertiliteitsexpert en hoofd van de afdeling Reproductieve Geneeskunde aan het UZ Gent en schreef ‘Zwanger worden’), maar de boodschap is hetzelfde: mensen, oefen eens een beetje meer geduld. Het is namelijk heel normaal als je niet meteen zwanger bent. En IVF is geen gegarandeerde babytool, iets dat steeds meer mensen schijnen te denken. De Sutter zegt in de Belgische krant De Standaard: “Als we een goed embryo hebben, zal dat bij 53 procent van de vrouwen onder de 35 jaar tot een innesteling leiden. Een deel ervan mondt vervolgens uit in een miskraam. Zo komen we uit op 40 procent geboortes via IVF.” En dat cijfer is dan nog misleidend, want er zijn ook genoeg stellen die ondanks vruchtbaarheidsbehandelingen niet eens een goed embryo zullen krijgen. Niet zelden loont gewoon blijven proberen dan ook meer dan een ingewikkelde vruchtbaarheidsbehandeling. Waarom zwanger worden soms ‘lang’ duurt weten we gewoon lang niet altijd. “Maar de kans is eigenlijk haast nooit nul” aldus De Sutter. Echter, zie die boodschap maar eens te verkopen aan de moderne mens met een kinderwens. Want wachten, dat zijn we totaal afgeleerd.
Jammer, want we zijn veel vruchtbaarder dan we denken, zeggen De Sutter en Van den Eede. En liever dan te snel grijpen naar medische oplossingen, zouden we volgens hen beter kunnen investeren in het optimaliseren van onze levensstijl. Dus: gezond eten, sporten en zorgen voor een goede geestelijke gezondheid. Tja, klinkt logisch. Maar dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Want inderdaad, op het eerste gezicht lijkt het inderdaad alsof iedereen om je heen die spreekwoordelijke broodjes maar in de oven schuift alsof het niks is. Inmiddels weet ik dat dat helemaal niet zo is. Ik ken een aanzienlijk aantal stellen die echt wel even hebben moeten wachten op hun kroost. Die inderdaad dat jaar, of soms nog wel langer nodig hadden om zwanger te raken. Terwijl er helemaal niks mis was. En dat ik, met mijn drie supersnelle bevruchtingen, eigenlijk de uitzondering op de regel was, ipv andersom. Want, zoals ik al eerder zei, een heel nieuw mens maken, dat is eigenlijk een klein wonder. En hoewel de wonderen de wereld nog niet uit zijn, kun je nou eenmaal ook niet verwachten dat ze aan de lopende band geschieden.
We mogen blij zijn dat er medisch tegenwoordig zoveel mogelijk is. Want geen kind kunnen krijgen als je niets liever wilt dan een gezin stichten is een groot verdriet. En in mijn eigen omgeving heb ik gezien hoe behandelingen zoals IVF de grootste wens van mensen in vervulling kunnen laten gaan. In die zin is de maakbare samenleving absoluut een groot goed. Maar ben je na drie maanden nog niet zwanger, schrijf je lichaam dan niet meteen af. Probeer niet gelijk in paniek te raken en je hele spaarrekening stuk te slaan op ovulatietesten en een babyreisje naar een land waar ze in fancy vruchtbaarheidsklinieken vriezers vol met superdeluxe embryo’s hebben liggen. Maar vrij gewoon nog even lekker door, eet iedere dag een onbespoten appeltje en zet je Instagram met al die foto’s van je zwangere vriendinnen lekker uit. De kans is aanzienlijk dat je dan binnen afzienbare tijd gewoon krijgt waar je zo erg naar verlangt. Wachten duurt lang, zeker als je wacht op het allermooiste cadeau van je leven. Maar geduld is, hoe moeilijk ook, nog altijd een schone zaak.
LEES OOK: De langvoeder: de freak onder de moeders.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
