Oktober borstkankermaand: check jij je borsten wel?

Jaarlijks krijgen zo’n 14000 vrouwen in ons land borstkanker. Daarmee is het de meest voorkomende kankersoort in Nederland. Meer dan 3000 vrouwen overlijden jaarlijks aan de gevolgen van borstkanker. Oktober is nationale borstkankermaand, waarin we stil staan bij alle aspecten van deze ziekte. Wanneer borstkanker in een vroeg stadium ontdekt wordt, kan er vaak nog veel aan gedaan worden. Het is daarom voor iedere vrouw belangrijk dat ze haar eigen borsten regelmatig goed checkt op knobbels en andere onregelmatigheden. Doe jij dat ook?

Veel vrouwen van mijn generatie kunnen zich vast nog wel die ene scène herinneren uit Beverly Hills 90210, waarin Brenda Walsh een knobbel in haar borst voelt en iedereen bang is dat ze borstkanker heeft. Ontzettend indrukwekkend en vooral ook angstaanjagend vond ik dat, als tienermeisje. Toen ik zelf in mijn jonge twintiger jaren opeens een rare harde plek in mijn linkerborst voelde, schrok me dus ook kapot. Gelukkig wist de huisarts me te vertellen dat het slechts een opgezette melkklier was, als gevolg van mijn veranderende hormoonhuishouding. Wat een opluchting! En daarna kwam de klad erin. In het checken van mijn borsten dus. En tot op de dag van vandaag is dat zo. Eigenlijk ontzettend stom, want het is een kleine moeite en het kan, letterlijk, je leven redden.

Lees ook: Weten of je ongeboren kind een kankergen bij zich draagt, wil je dat?

Elke vrouw kan borstkanker krijgen. Of je nou grote, of kleine borsten hebt. Er zijn wel risico verhogende factoren. Zoals:

• Erfelijke aanleg (sommige vrouwen dragen het borstkankergen bij zich, waardoor zij een sterk verhoogde kans hebben de ziekte op een bepaald punt in hun leven te ontwikkelen)
• Overgewicht
• Een vroege eerste menstruatie
• Kinderloosheid

Manieren waarop je de kans op borstkanker (enigszins) kunt verlagen zijn:

• Een gezonde levenswijze (gezond eten en genoeg bewegen)
• Kinderen krijgen
• Borstvoeding geven

Maar nogmaals: iederéén kan borstkanker krijgen. Ook vrouwen die supergezond leven, een elftal aan kinderen hebben gebaard en jarenlang borstvoeding hebben gegeven. Het is, net zoals bij de meeste ziektes, namelijk ook heel vaak gewoon een kwestie van domme (en ontzettend verdrietige) pech. Het weefsel in je borsten is aan verandering onderhevig door hormonale schommelingen. Een plotseling opgekomen knobbeltje is meestal niks meer dan een onschuldige klier, maar het is verstandig alert te zijn op veranderingen in je borsten. Signalen dat er iets niet goed zit zijn bijvoorbeeld:

• Een ongewoon knobbeltje in de borst
• Schilfering en roodheid van de tepel, of een kuiltje in de borst
• Een opeens ingetrokken tepel
• Vocht uit de tepel
• Warm aanvoelende borst met rode verkleuring
• Pijnlijke plek in de borst
• Zwelling in de oksel

Bemerk je één of meerdere van deze dingen bij jezelf? Ga dan naar de huisarts en laat de boel onderzoeken. En check jezelf. Regelmatig. Dat doe je zo:

• STAP 1: visuele check. Ga voor de spiegel staan met je armen ontspannen langs je lichaam en bekijk je borsten nauwkeurig. Zijn er veranderingen te zien: in grootte of vorm, aan de huid, aan de tepel? Leg vervolgens je handen achter je hoofd en kijk opnieuw of één van de genoemde veranderingen te zien is.
• STAP 2: tepel check. Controleer zowel staand als liggend de tepel en het gebied eromheen. Als je de tepel rustig een beetje naar voren trekt, moet deze soepel meegeven.
• STAP 3: circulaire bewegingen. Leg je rechterarm achter je hoofd en leg je linkerhand op je rechterborst. Let erop dat de borstpier ontspannen is. Deel in gedachten je rechterborst in vieren. Onderzoek achtereenvolgens de vier gedeelten van je borst. Begin rechtsboven, rechtsonder, dan linksonder en eindig linksboven. Maak met de vier gesloten en gestrekte vingers van je rechterhand kleine ronddraaiende bewegingen van de rand van je borst naar de tepel toe. Beweeg rustig met wat lichte druk. Controleer ook de tepel en het gebied eromheen.
• STAP 4: bewegingen van boven naar beneden. Leg je rechterarm achter je hoofd en leg je linkerhand op je rechterborst. Let erop dat de borstpier ontspannen is.  Onderzoek je borst met bewegingen van boven naar beneden. Maak met de vier gesloten en gestrekte vingers van je rechterhand kleine ronddraaiende bewegingen van de rand van de onderrand van je borst naar de bovenrand van je borst. Deze bewegingen herhaal je 3 keer, waarbij je verschillende punten van druk uitoefent: licht, gemiddeld en zwaar.
• STAP 5: wigvormige bewegingen. Leg je rechterarm achter je hoofd en leg je linkerhand op je rechterborst. Let erop dat de borstspier ontspannen is.  Onderzoek je borst met bewegingen vanaf de tepel naar buiten. Maak met de vier gesloten en gestrekte vingers van je rechterhand kleine ronddraaiende bewegingen van de rand van je tepel naar de buitenranden van je borst. Deze wigvormige bewegingen herhaal je drie keer, waarbij je verschillende punten van druk uitoefent: licht, gemiddeld en zwaar.

Iedere maand even een zelfonderzoekje is een kleine moeite en het kan een groot verschil maken. Echt doen, hoor!

(Bron: KWF en Stichting Pink Ribbon).

Lees ook: Als je niet zeker weet of je altijd voor je kinderen kunt blijven zorgen.

Vala van den Boomen

Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.