Ja, ik werk fulltime. Maar nee, ik heb geen haastgezin
Fulltime werkende ouders krijgen in Nederland vaak te maken met het vooroordeel dat er in hun gezin teveel stress is. Vala vindt dat onzin en zegt: juist niet.
Laatst ging ik lunchen bij een vriendin. Zij werkt 20 uur per week, ik meer dan 40. We hebben allebei drie kinderen en een man die fulltime werkt. We kletsten bij over alles wat er de afgelopen tijd in onze levens was gebeurd en ik vertelde haar over een nieuwe klus die ik had aangenomen. Over haar broodje keek ze me eens monsterend aan. “Ik snap het niet,” zei ze toen, “Ik snap niet hoe jij zoveel kunt werken. Ik zou het nooit willen, zo’n haastgezin.” Dat was wat haar betreft namelijk onlosmakelijk verbonden met ouders die beiden fulltime werken: haast. Stress. “Iedere dag weer die ratrace van de kinderen wegbrengen en weer ophalen, snel snel koken en eten, nooit een opgeruimd huis, nooit rust in de tent.”
Overvolle wasmanden
Ik keek om me heen, naar haar keuken en de aangrenzende woonkamer. Waar het nogal een chaos was. Waar twee volle wasmanden stonden. Een vol aanrecht met servies. Waar mappen met administratie over de keukentafel uitgespreid lagen. Gezellige chaos, maar wel degelijk chaos. En ik moest een beetje lachen. Omdat het er bij mij thuis nooit zo uitziet. Wat mijn huishouden uiteraard niet beter maakt dan dat van haar of dat er bij haar stress heerst, want zoveel mensen, zoveel levens. Maar dat haastleven dat mij door haar en door zoveel andere mensen altijd wordt toebedeeld omdat mijn man en ik allebei fulltime werken, dat herken ik niet. Dat is mijn leven niet. Ja, wij werken fulltime. Maar er is in ons gezin nooit haast. En stress hebben we al helemaal niet.
LEES OOK: Waarom je je als werkende moeder niet hoeft te verantwoorden naar je kind.
Geoliede machine
In Nederland heerst nog steeds het idee dat kinderen die opgroeien met twee volledig werkende ouders per definitie zielige, verwaarloosde kinderen zijn die constant van hot naar her gesleept worden. Dat zij hun ouders nooit zien en dat hun dagen voorbij gaan in een soort razende waas van drukte. Maar het tegenovergestelde is juist waar. Als er iemand een gereguleerd en rustig gezin heeft, zijn wij het wel. Dat is namelijk het ding met fulltime werken: het vereist dat je alles aan het thuisfront supergoed geregeld hebt. Dat je zorgt dat je zeker weet dat het met de kinderen allemaal goed komt en dat je erop kunt vertrouwen dat ze altijd krijgen wat ze nodig hebben. Efficiency is belangrijk als je vijf dagen werkt en dus zijn we een geoliede machine, waardoor iedereen altijd weet waar hij aan toe is. Dit geeft rust, regelmaat en stabiliteit. We ontbijten altijd samen, net zoals we altijd samen avondeten. De kinderen hebben sportclubjes en speelafspraakjes en worden iedere avond door onszelf en op dezelfde tijd naar bed gebracht en de weekenden brengen we samen door, zonder dat er gewerkt wordt. Dus, haastgezin? Sinds ik fulltime werk is er meer rust in mijn gezin dan ooit.
Less is more stress
Dat je er niet voor kiest om beiden fulltime te werken, dat kan. Ieder gezin is anders en iedereen maakt andere keuzes. Maar dat hardnekkige idee dat het gezin met fulltime werkende ouders bol staat van de stress, daar moeten we vanaf. Verscheidene onderzoeken wijzen zelfs uit dat parttime werken voor veel moeders stressvoller is dan fulltime. Parttime werken zou er namelijk voor zorgen dat zij te weinig tijd hebben om hun werk volledig te kunnen doen en vervolgens in hun vrije uren de losse eindjes aan elkaar proberen te knopen, terwijl ze ook hun gezin probeert te runnen. Volgens deze onderzoek zijn veel ouders die parttime werken eigenlijk altijd op twee fronten bezig, omdat ze nooit genoeg tijd hebben om zich helemaal op één ding te focussen en ook daadwerkelijk de tijd hebben om het af te maken. Gevolg? Juist, onrust. Zoals het spreekwoord zegt: less is more. Volgens de onderzoeken in dit geval dus: more stress.
Wishful thinking
Al mijn vriendinnen die ook moeder zijn werken parttime. En al die vriendinnen zijn altijd gestrest. Er zijn er meerdere die al eens een burn-out hebben gehad sinds ze kinderen hebben. Als we samen zijn gaan de gesprekken altijd over hoe pittig ze het allemaal vinden, hoe moe ze zijn en hoe ze het gevoel hebben dat het werk nooit afkomt. Ik zit tegenover hen en herken deze gevoelens niet. Dat is geen verwijt aan hen en ik vind het oprecht naar voor ze dat ze het zo zwaar hebben. Ik kan het me ook levendig voorstellen, want ik moet er persoonlijk niet aan denken om altijd maar te moeten balanceren tussen zoveel verschillende dingen en om zo weinig continuïteit te hebben. Maar wat ik niet begrijp is dat we, ondanks het feit dat het keer op keer, en zelfs wetenschappelijk, wordt aangetoond dat vrouwen in Nederland gebukt gaan onder het feit dat ze altijd teveel ballen tegelijkertijd hoog moeten houden waardoor ze zowel emotioneel, relationeel, maatschappelijk en financieel te lijden hebben, toch het gezin met twee fulltime werkende ouders als onwenselijk blijven zien en het gezin met de parttime werkende moeder (want uiteraard zijn het nooit de vaders die het gezin in de stress doen schieten met hun fulltime baan) als de heilige graal voor gezinsgeluk. Dat is namelijk geen gefundeerde conclusie, maar weinig meer dan wishful thinking.
Een drukke baan, maar een rustig leven
Nogmaals: hoe iedereen z’n gezinsleven vormgeeft moet-ie zelf weten, we zijn in dit land vrij om op dat gebied onze eigen keuzes te maken. Maar fulltime werkende ouders wegzetten als stresskippen die een huishouden van Jan Steen runnen is gelul. Je mag naar mijn leven kijken en denken: geen haar op m’n hoofd die daaraan denkt. Je mag zelfs denken dat dat slecht is voor mijn kinderen. Ik ben het daar niet mee eens, maar soit, we can agree to disagree. Ik hoef jouw parttime leven ook niet. Maar hou op met jezelf een superieur gevoel te geven over jouw gezin door dat van mij weg te zetten als disfunctioneel, zonder dat je enig benul hebt van hoe het er daarin eigenlijk aan toe gaat. Assumption is the mother of all fuck ups tenslotte; je moet gewoon geen aannames doen over situaties waar je zelf niet in zit. Wij hebben geen haast, wij hebben geen stress. Ik heb een drukke baan en ik heb een druk gezin. Maar wat hebben wij een rustig leven. Sterker nog, het is bij ons doodsaai.
LEES OOK: Fulltime werken en een gezin. Hoe dan? Nou, zo dus!
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
