Nederland kampt met eicelschaarste – en laat onvruchtbare vrouwen in de kou staan
In het buitenland is het heel normaal: eiceldonatie. Vrouwen die onvruchtbaar zijn kunnen daar terecht bij eicelbanken om via een donor toch zwanger te raken. Maar hier in Nederland gaat dat niet zo makkelijk. De wensouders staan in de rij, maar het is (bij wijze van spreken) vechten om een eitje. Moet dat niet anders?
In dagblad Trouw vertelt Bart Fauser, emeritus-hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde en oprichter van de eicelbank in het UMC Utrecht, vandaag over de moeilijkheden waar vrouwen die afhankelijk zijn van donor-eicellen tegenaan lopen. “We hebben het in Nederland niet goed geregeld” zegt hij. Volgens hem wordt er veel te weinig gedaan om donoren te werven en kost het de wensouders bovendien veel geld, omdat verzekeraars niks vergoeden. In ons land staat de overheid namelijk niet achter eiceldonatie, zoals in de meeste andere landen wel het geval is. “Onvruchtbaarheid heeft in Nederland geen prioriteit” aldus Fauser. Het Darwinisme viert in ons land op dit gebied hoogtij: kun je uit jezelf geen kinderen krijgen, jammer dan. Survival of the fittest.
LEES OOK: Als al je zwangerschappen misgaan… Hoe overleef je dat?
Het is de typisch Nederlandse, Calvinistische behoudendheid. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg tenslotte. Er is weliswaar inmiddels een eicelbank, maar die zorgt sinds de oprichting ervan voor veel controverse. Menigeen vindt het namelijk maar moreel verwerpelijk om een kind te krijgen met het eitje van een ander. En wat als vrouwen en masse hun eitjes gaan doneren voor geld? Want stel je voor, straks wordt het creëeren van nieuw leven niet langer een gift van de natuur (of moet ik het beestje gewoon maar bij de naam noemen en eigenlijk zeggen: God), maar een ordinair verdienmodel? Dat moeten we natuurlijk echt niet hebben. Die houding frustreert Fauser ten zeerste, want op deze manier blijven we, zoals hij zelf zegt, ‘rommelen in de marge’. En waarom zouden we mensen die hulp nodig hebben niet gewoon helpen?
Nu moeten stellen met een kinderwens vaak uitwijken naar het buitenland voor een donoreicel en dat is een lastig en vaak ook kostbaar proces. Bovendien blijkt de angst dat vrouwen geld zouden willen verdienen aan hun eicellen ongegrond. De vergoeding die er nu voor staat weegt niet op tegen wat je ervoor over moet hebben: je moet regelmatig naar het ziekenhuis, krijgt een hormoonbehandeling met vaak vervelende bijwerkingen en moet een pijnlijke punctie ondergaan om je eitjes te oogsten. De paar honderd euro die je daarvoor krijgt zijn al die moeite echt niet waard. De vrouwen die tot nu toe in Nederland hebben gedoneerd hebben dat dus ook zeker niet gedaan uit winstbejag. Wel omdat ze andere vrouwen gunnen wat ze zelf ook hebben: een kind. Omdat ze weten: iets mooiers is er niet.
Een onvervulde kinderwens is iets vreselijks. Ik heb het in mijn eigen omgeving van dichtbij meegemaakt en het kan stellen echt kapot maken van verdriet en gemis. Want een kind willen is een fundamenteel basisverlangen in het leven van veel mensen, dat je niet zomaar even opzij kunt zetten. Dus als de mogelijkheid en de techniek er is, waarom zouden we die dan niet gebruiken om mensen de zorg te bieden die ze nodig hebben? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik niet denk dat ik het zelf zou kunnen: eiceldonor zijn. En ik denk dat dat voor veel vrouwen ingewikkeld zou zijn. Daarom des te meer respect voor de vrouwen die zo onbaatzuchtig en sterk zijn dat ze dit wel voor andere vrouwen willen doen. Laten we hen dan ook faciliteren op elke manier mogelijk, zodat meer vrouwen hun kinderwens in vervulling kunnen laten gaan. Want ook al weigert je eigen lijf mee te werken, dat zou niet moeten betekenen dat je dús geen moeder kunt worden. Moeder ben je namelijk niet met je lijf, maar voornamelijk met je hart.
LEES OOK: Schokkend: tientallen baby’s krijgen jaarlijks Kinkhoest (en dat kan voorkomen worden).
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
