Dit is het medicijn tegen postnatale depressie (en je hebt er geen recept voor nodig!)
Zo’n 25 procent van de vrouwen krijgt na hun bevalling last van depressieve gevoelens. Helaas is er nog steeds geen medicijn voor een postnatale depressie. Maar het is misschien makkelijker te genezen dan we denken.
Na mijn eerste twee zwangerschappen voelde ik me lang niet mezelf. Na de geboorte van mijn tweede kreeg ik zelfs een postnatale depressie. Ik was somber, afwezig, ontheemd en voelde me niet verbonden met mijn kind. Het duurde maanden voor de mist optrok en ik het gevoel had bij mezelf terug te zijn gekomen. Weer gelukkig te zijn. Toen ik zwanger raakte van de derde was ik dan ook bang dat die nare gevoelens terug zouden komen. Dat ik weer weg zou zinken in die zwarte put en er dit keer niet meer uit zou komen. Maar dat gebeurde niet. Na de geboorte van Arwen heb ik me geen dag zo gevoeld. Ik brak me er het hoofd over waarom het dit keer nou zo anders was. Tot ik tot de conclusie kwam dat de verklaring simpel was: slaap. Ik had kunnen slapen, die eerste tijd na de bevalling. In tegenstelling tot de andere twee keren, toen ik dagenlang, wekenlang, maandenlang, nauwelijks nachtrust kreeg. Door het (borst)voeden en het feit dat ik de nachten en alle verzorging vrijwel alleen deed. Maar dat was dit keer anders, dit keer kon ik slapen, uitrusten, delegeren. En ik ben er vrij zeker van: dat heeft me behoed voor een postnatale depressie.
LEES OOK: Nee, we zijn geen aanstellers! Het moderne moederschap is zo leuk nog niet.
Neerwaartse spiraal
Ik ben natuurlijk geen arts en we weten dat een PND uiteraard ook te maken heeft met de hormonale schommelingen die plaatsvinden na een bevalling. Maar verscheidene onderzoeken wijzen uit dat slaapgebrek een enorme trigger is voor het ontwikkelen van een postnatale depressie. Bovendien zijn er aanwijzingen dat moeders die chronisch te weinig slapen dat patroon onbewust overbrengen op hun pasgeboren baby’s, die daar vervolgens zelf ook weer slechter van gaan slapen. En zo ontstaat een neerwaartse spiraal waar moeilijk uit komen valt. Er wordt al heel lang gezocht naar een medicijn tegen postnatale depressie, maar totdat we dat gevonden hebben kunnen pas bevallen moeders een heel stuk geholpen worden met een eenvoudig huis, tuin en keukenmiddeltje: slaap. En daar heb je niet eens een recept van de dokter voor nodig.
De koek is op
Dit onderschrijft weer eens het belang van goede verlofregelingen voor zowel moeders als vaders en de noodzaak van betere begeleiding van jonge moeders. Iets waarin we nog steeds hevig tekort schieten. Vrouwen hebben veel meer tijd nodig om te herstellen van hun zwangerschap en bevalling dan ze nu krijgen. Er wordt van moeders verwacht dat ze zo ongeveer daags na hun bevalling alweer op de been zijn en hun leven weer oppakken. Vaders zijn meestal maar heel kort thuis om te helpen en daarna mag mama het alleen uitzoeken. En papa gaat er in de meeste gevallen maar heel weinig uit ‘s nachts. Het is negen van de tien keer mama die opdraait voor het nachtbraken van de baby, omdat hij moet werken. Of omdat zij nou eenmaal borstvoeding geeft. Allemaal leuk en aardig en lijkt op het eerste gezicht de meest logische keus, maar het resultaat is dat vrouwen heel snel oververmoeid raken. Die bevalling heeft ze namelijk al gesloopt, maar tijd om bij te komen is er niet. Van die koek die eigenlijk toch al op was, zijn er dan niet eens meer kruimeltjes over om op te teren. Dus is het dan gek dat zoveel vrouwen die eerste maanden met zichzelf en hun moederschap worstelen? Als je nog maar een schim van jezelf bent, hoe kun je dan ook nog voor een ander zorgen?
Zonder slaap ga je dood
Nog een PND is mij bespaard gebleven omdat ik die laatste keer de mogelijkheid kreeg om bij te komen. Om te herstellen van negen maanden dragen en het baren van mijn kind. Omdat ik hele nachten achter elkaar kon slapen, zodat mijn lichaam en mijn geest de rust kregen die ze nodig hadden om zich te herpakken. Slaap is een van de belangrijkste dingen in het leven van een mens, zonder slaap word je ziek, zonder slaap heelt het lichaam niet van trauma (en ja, bevallen is trauma), zonder slaap ga je dood. Maar toch doen we alsof vrouwen, alsof jonge moeders, zonder slaap kunnen zonder dat dat gevolgen voor ze heeft. Omdat het ‘erbij hoort’. En vragen we ons vervolgens af waarom zoveel van hen er zowat aan onderdoor gaan. Het zou fijn zijn als er snel een medicijn voor postnatale depressie op de markt komt, maar misschien zou ik nog wel liever zien dat we eens wat meer in acht zouden nemen wat er met een vrouw gebeurd als zij zwanger is en daarna moeder is geworden. Daar wat meer respect en coulance voor zouden hebben. Ik denk zomaar dat heel veel vrouwen daar zienderogen van zouden opknappen. Misschien nog wel meer dan van een pilletje.
LEES OOK: Brenda had een kraambedpsychose: “Het is een stigma waartegen ik moet vechten.”
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
