Wat vertel je later aan een kind dat een ‘ongelukje’ is?

Annemieke vraagt zich af wat ze moet zeggen als haar dochter over een jaar of 15 ofzo vraagt of haar komst wel gepland was.

Zoë praat steeds meer. Ze vraagt ook steeds meer. Soms is dat heel handig (‘Zo-wee meer wator eten?’), soms heel irritant (‘Zo-wee chips eten?’) en soms erg raar (‘Mama navul kijke ja?’) Vooral bij het horen van die vreemde vragen, maak ik me zorgen. Want wat als ze later, over een jaar of 15 ofzo, me opeens vraagt of ze gewenst is?

Trauma-garantie

Eiigenlijk ben ik daar al bang voor sinds haar geboorte. Dat mijn dochter zich op een gegeven moment hardop afvraagt of haar komst wel gepland was. Of ik, haar moeder, wel zwanger wilde worden? Ik weet nog dat ik na een ruzie met mijn rete-irritante broertjes mijn moeder vroeg waarom ze in hemelsnaam ooit kinderen wilde. Stel dat Zoë dat later ook doet? Moet ik dan zeggen dat ik eigenlijk helemaal geen kind wilde omdat ik supergelukkig was met mijn vrijheid-blijheid leventje en echt niet stond te wachten op gejank en babykots. (Maar dat zij ook heel leuk is hoor). Dat ik een rothekel had – en eigenlijk nog steeds heb – aan de meeste kinderen. (Maar niet aan haar hoor). Dat ik keihard moest janken bij het zien van die twee streepjes – van verdriet, niet van blijdschap – en mijn eerste gedachte ‘abortus?’ was. (Maar dat ik wel heel blij ben met haar hoor). Ik ben geen opvoeddeskundige, maar op de een of andere manier lijkt me dit niet zo slim. De waarheid staat garant voor een levenslang trauma.

Verkeerd begrepen

Liegen dan maar? Is natuurlijk de meest voor de hand liggende optie. “Tuuuuurlijk was jij gewenst liefje. Je stond altijd al op mijn verlanglijstje! Ik kon me echt niets leukers voorstellen dan zwanger worden! Je papa en ik hebben zo vaak geprobeerd een baby te krijgen dat er zelfs een kuil in het matras zat haha! En óf jij gewenst was!” Tadaa, kind blij, ouders blij, probleem opgelost. Maar wat als ze later per ongeluk van mijn vrienden, ouders, broers of andere familieleden per ongeluk iets heel anders hoort? De hele fokking wereld weet namelijk dat ik absoluut geen kinderen wilde. Beetje jammer als ze dat ooit van iemand anders te horen krijgt… “Opa zegt dat jij een ongelukje was? Opa liegt dat ‘ie barst, schatje. Tante A. zegt het ook? Tsja, tante A. zegt wel vaker rare dingen. Oh, zegt de man van tante A. ook dat mama best verdrietig was nadat ze over dat staafje gepist had. Nee joh, dat heb je helemaal verkeerd begrepen. Mama was verdrietig nadat, uh…., Dribbel over haar schoenen gepist had. Toen was mama verdrietig. En zelf plast mama meestal in de WC.”

Mega-gewenst of ongelukje?

Misschien maak ik me druk over iets wat nooit komt. Misschien zal het mijn dochter geen bal interesseren dat ik eigenlijk nooit van plan was zwanger te worden. Maar vraagt ze er wel naar, dan wil ik een goed antwoord hebben. Wat dan? Er zijn boekjes voor kinderen die ontstaan zijn door eiceldonatie, IVF, spermadonatie, de hele reutemeteut. (Geen zin in voorlezen? Zet je kind voor de TV en laat Het Klokhuis uitleggen wat precies een reageerbuisbaby is). Maar wat al die kinderen gemeen hebben, is dat ze mega-gewenst zijn. ‘Mama heeft zich vol laten spuiten met hormonen, follikelpuncties ondergaan en embryo’s terug laten plaatsen, allemaal zodat ze jou kon krijgen!’ klinkt toch wat leuker dan ‘Het was eigenlijk niet de bedoeling, maar papa’s sperma is na jarenlang in coma gelegen te hebben er toch in geslaagd mama’s eitje te bevruchten’. Wat doet dat met mijn dochter’s gevoel van eigenwaarde, horen dat ze ongepland is? Een ongelukje. Net alsof je per ongeluk een fles wijn op de grond laat vallen, met resultaat dat je de hele vloer moet dweilen, glassplinters in je vingers krijgt en niets te drinken hebt. Kortom: klote.

‘Cadeautje’ ipv ‘ongelukje’

Achja, c’est le ton que fait la musique. In plaats van ‘ongelukje’ kun je die totaal niet geplande baby natuurlijk ook omschrijven als ‘cadeautje’ of ‘surprise’. Er zijn wel meer onverwachte kinderen op de wereld en die hebben vast niet allemaal een trauma. Mocht Zoë er later na vragen, dan zeg ik wel iets in de trant van dat ze niet gepland was, maar toen mama na achtenhalve maand eenmaal aan het idee gewend was, wel heel erg gewenst. (Misschien moet ik bij nader inzien die achtenhalve maand maar omschrijven als ‘een tijdje’). Ik noem Zoë gewoon onze perfecte verrassing, zeg dat ongeplande dingen vaak het allerallerleukste zijn en voeg iets toe à la ‘Daarom gaan we nu ongepland samen shoppen/een ijsje eten/naar de bios’. Probleem opgelost. En ik weet ook al het antwoord op die klote vervolgvraag: Maar als jullie me dan zo leuk vonden, waarom hebben jullie dan geen tweede kind genomen? ‘Omdat het met jou al perfect was, schatje.’

Annemieke kreeg de schrik van haar leven toen er zomaar twee streepjes op die test stonden. Met haar vriend K., baby Zoë en hond Dribbel (die naar alle kinderen onder de 10 gromt) woont ze in Spanje.