Embryo klaagt abortuskliniek aan – en hoe dat illustreert dat vrouwen in gevaar zijn
Je zou denken dat we er anno 2019 op het gebied van emancipatie en vrouwenrechten een stuk beter voor staan dan vroeger. Of is dat een illusie? Vala vraagt zich de laatste tijd af wat er in vredesnaam aan de hand is om haar heen. Het lijkt wel alsof we teruggaan in de tijd.
Vorige week vrijdag was het Internationale Vrouwendag. Een dag waarop we vrouwen vieren, steunen en omhoog tillen. Er zijn mensen die zeggen dat zo’n dag niet meer nodig is. Dat feminisme niet meer nodig is. Omdat we met de emancipatie zijn waar we moeten zijn. Omdat vrouwen er beter voor staan dan ooit. Misschien, als je een snelle blik werpt op de hedendaagse samenleving, is dat zo. Tenslotte mogen we stemmen, staan we niet meer massaal achter het aanrecht en doen meisjes het tegenwoordig beter op school dan jongens.
Dat is allemaal heel mooi, maar wie verder kijkt dan z’n neus lang is, ziet ook dat er de afgelopen jaren een vreemde kentering gaande is. Dat er, overal ter wereld, sentimenten opkomen waarvan je zou denken dat die in de Westerse maatschappij niet meer thuishoren. Dat het machtigste land ter wereld bijvoorbeeld een president heeft gekozen die zonder blikken of blozen verkondigt dat hij vrouwen wel ‘by the pussy’ kan grijpen. Dat in ons eigen Nederland lesbische en alleenstaande vrouwen kennelijk geen recht meer hebben op een kind omdat ze geen man hebben. En dat onlangs een embryo een abortuskliniek heeft aangeklaagd omdat de vader van mening was dat het meisje dat hij zwanger had gemaakt tegen haar zin zijn kind moest krijgen. Say what?! Ja, je leest het goed.
LEES OOK: Waarom het onzin is dat ‘alle vrouwen borstvoeding kunnen geven’.
Welke rechten heeft een vrouw?
In de Amerikaanse staat Alabama heeft een man ervoor gezorgd dat de, inmiddels al geaborteerde, embryo waarmee hij zijn vriendin tegen haar zin (ze wilde namelijk geen seks met hem, maar daar had hij weinig boodschap aan) had opgezadeld het recht van ‘personhood’ heeft gekregen, waardoor dit embryo, samen met hem, het meisje kan aanklagen voor moord. De zwangerschap had zij met zes weken laten afbreken omdat ze geen kind wilde, maar dat ging wat ‘papa’ betreft zomaar niet. Tenslotte, hoezo mocht zij als vrouw over haar eigen lichaam en leven beslissen? Dat was natuurlijk niet de bedoeling. En daar was de rechter het mee eens.
Waar het hier natuurlijk eigenlijk om gaat is niet eens de aloude kloof tussen de anti,- en pro-abortusbewegingen, maar voornamelijk de vraag welke rechten een vrouw heeft. Of zij eigenlijk zelf wel rechten heeft, of dat het de bedoeling is dat die bepaald worden door mannen en de maatschappij waarin zij, nog altijd, domineren. Het feit dat heden ten dage een man kennelijk nog steeds (of misschien beter gezegd: opnieuw) meer zeggenschap heeft over het lichaam van een vrouw dan zijzelf, geeft een pijnlijk antwoord op die vraag.
Onderaan de emancipatieladder
Ik ben opgegroeid met een zeer feministische moeder die actief gestreden heeft voor vrouwen en hun rechten. Gedurende mijn jeugd zag ik hoe ze samen met andere vrouwen het pad steeds een beetje vrijer maakte voor mij en mijn generatiegenoten en ik was er dan ook van overtuigd dat alles alleen maar beter zou worden. Dat ik mijn volwassen leven zou leiden in een andere wereld dan waarin zij zich had moeten bewegen. Dat het nog niet allemaal zou zijn zoals het zou moeten, maar dat we in ieder geval al een heel eind verder zouden zijn.
Inmiddels ben ik 37 jaar en als ik om me heen keek naar de wereld waarin ik leef twijfel ik daar ernstig aan. Steeds vaker zie ik dingen gebeuren, zowel dichtbij als ver weg, waarvan ik schrik. Dingen waarvan ik me afvraag hoe het kan dat die in deze tijd, in de ontwikkelde Westerse wereld, nog steeds, of weer opnieuw, gebeuren. Op de radio bij BNR hoorde ik afgelopen weekend gesprekken over het feit dat er nog steeds maar schrikbarend weinig dames aan de top staan. Van de 200 grootste ondernemingen in ons land voldoen er maar 13 aan de emancipatie-eisen die de minister heeft gesteld. Op de wereldwijde emancipatieranglijst bungelen we tragisch onderaan, beneden landen als bijvoorbeeld Bangladesh en de Filippijnen. Een groot deel van de Nederlanders vindt dat de verzorging van de kinderen de verantwoordelijkheid van de moeder is. En dat zijn slechts een paar voorbeelden uit ons eigen land. Maar dit soort dingen gebeuren wereldwijd en het lijkt wel alsof de rechten van vrouwen opeens weer, langzaam aan, steeds verder uitgehold worden.
Vechten tegen de bierkaai
Ik moet twee dochters grootbrengen in deze wereld. En hoezeer ik ze ook vertel dat zij als vrouwen gelijk zijn aan mannen, waar zij recht op hebben en wat zij niet hoeven te accepteren, steeds vaker begin ik me af te vragen of ik niet aan het vechten ben tegen de bierkaai. Steeds vaker heb ik het idee dat de wereld waarin zij leven, de wereld die zij tegemoet gaan, een vijandiger wereld is voor vrouwen dan die waarin ik zelf opgroeide toen ik een kind was. Dat ik, op de een of andere manier, niet heb kunnen waarborgen en beschermen waarvoor mijn eigen moeder altijd zo hard heeft gevochten. Dat mijn generatie de verworvenheden van onze moeders niet heeft kunnen vasthouden.
Misschien is het onze eigen schuld en zijn wij dusdanig verwend door alles wat er voor ons bevochten is, dat we het niet genoeg bewaakt hebben. Dat we het voor lief hebben genomen, zoals dat zo vaak gaat met dingen die je zomaar in je schoot geworpen hebt gekregen. Of misschien is de wereld gewoon veranderd, zijn er op de een of andere manier teveel van de verkeerde mensen op de verkeerde plekken terechtgekomen, waardoor er verkeerde ontwikkelingen in gang zijn gezet en onze vrijheden nu weer in het geding komen. Misschien is het zoals het altijd gaat met verandering: twee stappen vooruit en dan weer eentje terug. Omdat verandering nou eenmaal moeilijk is. Ik weet het niet. Maar wat ik wel weet is dat ik me steeds vaker zorgen maak over de toekomst van mijn dochters en hun positie in het leven.
Terug in het verdomhoekje
Opeens moeten we weer de straat op voor vrouwenmarsen, opeens moeten we weer petities tekenen om onze rechten te waarborgen. Rechten die volgens mij anno 2019 al lang vanzelfsprekend zouden moeten zijn en helemaal nooit meer ter discussie gesteld zouden moeten kunnen worden. Ik kijk om me heen en zie een steeds conservatiever wordende wereld, die vrouwen probeert terug het verdomhoekje in te drukken. Als een embryo rechten krijgt om een vrouw aan te klagen, betekent dat dan dat iedere miskraam voortaan behandeld kan worden als een potentiële misdaad? Dat een vrouw terecht kan worden gesteld voor moord, bijvoorbeeld omdat ze vergeten was haar foliumzuur te nemen, of een keer een te weinig doorbakken biefstuk heeft gegeten en daarmee haar ongeboren kind in theorie weleens schade berokkend kan hebben? Betekent dat dat vrouwen op een gegeven moment verboden gaat worden om anticonceptie te gebruiken als hun mannelijke partners dat niet willen en zij dus het risico moeten lopen ongewenst zwanger te raken en tegen hun zin in moeder te worden? Het klinkt vergezocht, ik weet het. Maar aan de andere kant: dat een vrouwenhater die openlijk uitkomt voor seksuele intimidatie de leider van de vrije wereld zou worden en een embryo iemand voor de rechter kan slepen was dat nog niet zo lang geleden ook. Dus dat geeft toch te denken.
LEES OOK: De ‘ontmande man’ is niet zielig, hij is gewoon een mietje.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
