Brief aan alle ouders die al maanden niet hebben geslapen
Heb jij al maandenlang nachten van niet meer dan een paar losse flarden slaap, dan begrijpt waarschijnlijk niemand hoe MOE je écht bent. Janneke wel. Daarom: een brief aan alle uitgeputte ouders.
Lieve ouder die al maanden niet heeft geslapen,
Hier een belangrijk bericht uit de wereld van de slapende mensen. Wrijf de slaap maar even uit je ogen en probeer niet in slaap te vallen tijdens het lezen van dit bericht, want ik weet hoe moe je bent. Maar ik wilde je even de nodige moed inpraten, omdat ik weet dat je het kunt gebruiken. Omdat je vanmorgen alweer wakker werd na een nacht van hazenslaapjes met het gevoel dat je weer iets moeier was dan gisteren. Omdat de baby zijn speen 57 keer kwijt was, de peuter nachtmerries had, de dreumes tandjes kreeg en buikgriep en ook nog verkouden was, of gewoon omdat je verleerd bent hoe je überhaupt moet slapen. Je dacht dat je alles al had gehad qua moeheid, maar toen werd je nóg moeier en toen raakte je uitgeput en je hebt geen idee meer hoe je dit slaaptekort ooit weer kunt bijslapen. Want die zeldzame keer dat je wél een nacht redelijk slaapt, voel je je de volgende dag alleen maar nóg moeier.
LEES OOK: Je hebt moe en je hebt MOE. Dit zijn de 7 soorten moedermoeheid.
Zo ben je op de diepste bodem van de put van slaapgebrek beland, waardoor normaal functioneren niet meer is geworden dan een vage herinnering. Mensen die wel gewoon slapen denken misschien dat je lijdt aan een vorm van aanstelleritus, zodra je probeert uit te leggen hoe moe je bent. Maar ik niet. Het is namelijk gewoon bewezen dat je een beetje krankzinnig kunt worden van extreem weinig slaap. Peter Tripp, een New Yorkse radio-dj bleef in het jaar 1959 voor een stunt achtenhalve dag achtereen wakker. Al na drie dagen begon hij te hallucineren, hij werd verward, paranoïde en tegen het eind van zijn stunt belandde hij een psychose. Randy Gardner verbrak het record niet-slapen in 1964 door elf dagen niet te slapen. Ook hij kreeg last van concentratie- en geheugenverlies, werd paranoïde en begon te hallucineren. Het Guinness Book of Records neemt overigens dit soort records niet op, om de simpele reden dat dergelijke experimenten te gevaarlijk zijn. De mens kan nog langer zonder eten dan zonder slaap, en wie te lang niet slaapt, gaat dood.
Nou krijg je als jonge ouder van een paar gezonde nachtbrakers gelukkig vaak hier en daar nog wel een kwartiertje slaap. Maar slaap je lange tijd weinig of nauwelijks, ongeveer zo weinig als de gemiddelde ouder met een huilbaby of anderszins nachtelijk intensief kind (of kinderen), dan ga je weliswaar niet dood, je kunt wel last krijgen van geheugenverlies, ongeduld, prikkelbaarheid en concentratieproblemen – om maar wat te noemen. Bovendien gaat je weerstand eraan en word je sneller ziek. Misschien een beetje ongezellige informatie, maar jij, uitgeputte ouder, wist dit natuurlijk allang en ik wilde alleen maar bevestigen dat je je niet aanstelt. Je bent niet gek als je overdag een beetje hallucineert en last krijgt van microslaapjes: dit zijn kleine slaapjes met je open ogen die je staand kunt uitvoeren en waar iedereen die te weinig slaapt vanzelf aan gaat lijden (pas op met autorijden!). Het is ook niet vreemd dat je de hele dag alleen maar aan slaap kunt denken en dat de rest van de wereld je worst zal wezen. Of dat je ouders die opscheppen dat zij wél doorslapende kinderen hebben een klein beetje haat. Dat is gewoon menselijk. Echt, er is niks mis met je. Je hebt gewoon slaap nodig.
Maar wanneer dan? Dat weet ik ook niet precies. Ik kreeg in mijn periode van chronisch slaaptekort het doktersadvies om meer te slapen, maar in de praktijk was dit gewoon niet haalbaar. Ik weet dus dat er soms niks anders opzit dan door te bikkelen tot je kinderen op een goede dag besluiten door te slapen. Maar ik weet wel: dat gaat gebeuren. Echt waar. Er komt een dag dat je weer zult slapen. En het zal sneller zijn dan je denkt, hoe uitzichtloos de situatie nu misschien ook lijkt. Er komt een dag dat je weer tot de wereld van de slapende mensen gaat horen. Dat je nachten van vijf, zes, zeven, misschien wel acht uur gaat maken. De langere nachten zullen vaker voor gaan komen en ze zullen steeds langer worden. Op een goeie dag word je ’s morgens wakker, staat je kind aan je bed met ontbijt op bed (jam met boter, augurk en hagelslag), blijkt het al half acht te zijn en besef je ineens: de tropenjaren zijn voorbij. En hoe zeer je ook je best doet, je kunt je niet meer herinneren hoe MOE je ooit bent geweest. Ja, je bent misschien nog weleens moe, maar dat is dan de gewone huis-tuin-en-keukenmoeheid, die weer over is als je een avondje vroeg naar bed gaat. En vanaf dat moment zal het ouderschap zoveel leuker en makkelijker worden!
Ik weet waar ik het over heb, want ik kwam ooit microslapend mijn dagen en nachten door en ook milde hallucinaties zijn mij niet vreemd. Ik was zeker anderhalf jaar zo chagrijnig dat het een wonder is dat mijn vriend me niet verlaten heeft (ook hij kwam trouwens zijn dagen door op microslaapjes: soms zat hij op zijn werk al slapend mails te tikken die bestonden uit een willekeurige verzameling tekens). Sinds we weer slapen is het een stuk gezelliger in huis en hoeven we niet meer te vrezen dat ons huis per ongeluk afbrandt omdat we een pan op het vuur hebben laten staan. We hebben weer zin in onze dagen en vinden elkaar weer leuk. Het ouderschap is bij vlagen nog steeds een uitdaging, maar heb je de periode van extreem slaapgebrek eenmaal overleefd, dan doe je daarna vrijwel alles fluitend en met twee vingers in de neus. En ik heb nog een voordeel ontdekt aan deze hele toestand: heb je eenmaal geleden aan chronisch slaaptekort, dan leert je lichaam zich daarop aan te passen. Tegenwoordig slaap ik dieper, heb ik minder slaap nodig en ben ik toch een keer moe, dan is dutje van tien minuten voldoende om me weer fit te voelen. Maar ik zal jullie niet langer ophouden, uitgeputte ouders. Hou vol, het komt goed. Probeer wat tijd voor jezelf in te lassen en voel je niet schuldig als je slaap boven alles stelt. En neem geen grote beslissingen (zoals een echtscheiding of je allebei laten steriliseren) tot je allebei weer normaal functioneert. Verder geldt de regel: komt tijd, komt slaap. Tot die tijd wens ik jullie veel sterkte, een goeie oppas en heel veel heilzame microslaapjes.
Liefs,
Janneke
LEES OOK: De 9 voordelen van chronisch slaapgebrek (ze bestaan echt!).
Janneke (45) heeft drie dochters: een tweeling van 8 en een peuter van 2. Over de tweelingzwangerschap en -hectiek van de eerste jaren schreef ze het boek O jee het zijn er twee. Tegenwoordig probeert ze vanuit intuïtie en creativiteit te balanceren tussen haar werk als schrijver en het moederschap van drie meiden. Je kunt haar belevenissen ook volgen op haar Instagram.
