Bemoei je met je eigen baarmoeder (of: zullen we deze 8 opmerkingen voortaan achterwege laten?)

En plein public informeren naar iemands kinderwens, vragen of iemand zwanger is of suggereren dat iemand nu wel genoeg kinderen heeft: waarom bemoeien we ons eigenlijk zo vaak met de baarmoeder van een ander? Laten we met z’n allen iets minder nieuwsgierig en bemoeierig worden.

Lees ook: De 8 dingen die mijn moeder altijd zegt (en ze heeft gelijk)

Wat is dat toch met ons vrouwen, dat we vaak denken dat wat voor onszelf opgaat, ook voor een ander geldt? En dat we daarom (vaak goedbedoelde) opmerkingen maken, die eigenlijk helemaal niet zo invoelend zijn? En dan vooral als het heikele onderwerpen betreft als het thema ‘kinderwens’, of andere baarmoedergerelateerde kwesties. Ik heb al een paar keer meegemaakt dat ik een vriendin ineen zag krimpen van zo’n soort opmerking, dat ik er zelf een naar mijn hoofd kreeg, of – ik geef het toe – zelf iets eruitflapte wat achteraf gezien niet zo subtiel was. Ja, natuurlijk zijn we allemaal aartsnieuwsgierig en zijn kinderwens en zwangerschap mateloos fascinerende gespreksonderwerpen, maar misschien kunnen we bij deze toch afspreken dat we als vrouwen wat solidairder worden met elkaar en voortaan eerst drie keer nadenken voor we een van de volgende uitspraken doen:

1. Wil jij (geen) kinderen? Bijvoorbeeld uitgesproken op een verjaardag, waar allemaal vriendinnen van de jarige zijn zijn die een paar kinderen aan hun rokken hebben hangen of met zwangere buiken de prosecco afslaan, terwijl één vriendin helemaal geen kind of buik heeft. Misschien in een aardige poging de kinderloze vriendin ook bij het gespreksonderwerp te betrekken (kinderen), maar eigenlijk is dit natuurlijk meer een vraag die je hooguit één op één stelt, in een goed gesprek, met iemand die op z’n minst toch een vriendin is van jóú, en niet een vriendin van een vriendin. Want misschien wil de kinderloze vriendin van de jarige dolgraag kinderen, maar heeft ze net de derde mislukte IVF-poging achter de rug. Of de tiende mislukte date. Of heeft ze net haar eicellen laten invriezen. En heeft ze even geen zin om daarover te praten. Ook een mogelijkheid: ze wil geen kinderen. En ze wil niet elke keer verantwoording af hoeven leggen voor die keuze (hoewel die natuurlijk net zo prima is als wel kinderen willen, maar toen ik zwanger was, kreeg ik onder invloed van hormonen zelf ook ineens last van een soort bekeerdrang, maar echt – laten we gewoon lekker op onze tong bijten).
2. Was het gepland? Subtekst: was het een ongelukje? Ook niet echt iets om eens even gezellig in de groep te gooien, of aan een collegaatje of Facebook-kennis te vragen. Want wat moet zij antwoorden: dat het condoom was gescheurd? Dat ze gewoon dolgraag vijf kinderen wilde, en dat die vijfde dus precies even welkom was als de eerste? Sowieso mag algemeen bekend verondersteld worden dat je kinderen krijgen niet echt kunt plannen. En dat ongelukjes soms de grootste gelukjes zijn.
3. In één keer klaar. Deze krijg ik als tweelingmoeder bijna dagelijks te horen. Van de caissière. Van de buurvrouw. Van de buschauffeur. Vaak nog gevolgd door de vraag: een jongen en een meisje zeker?, waarop de teleurstelling groot is als blijkt dat het twee meisjes zijn, want nu ben ik immers toch nog niet helemaal ‘klaar’. Een gezin met twee kinderen – jongen, meisje – dat is blijkbaar het ultieme geluk. Dan ben je ‘klaar’. Nou, misschien ben ik wel helemaal niet klaar. Misschien vind ik een dozijn wel een mooi getal. Of had ik één kind eigenlijk genoeg gevonden. Wie zal het zeggen? Ik niet, want dat vind ik dus best persoonlijk. Daarom glimlach ik altijd maar vriendelijk en denk er het mijne van.
4. Wanneer komt de tweede? Van hetzelfde laken een pak, maar dan gesteld aan iemand die maar één kind heeft. Want: twee is dus de norm (waarom? God mag het weten.)
5. Ik deed alles nog toen ik zwanger was. O ja joh? Nou, ik schuifelde kokhalzend van de bank naar het toilet en terug, om vervolgens anderhalf uur bij te komen van deze activiteit. Dat jij nog tot ver in je zwangerschap de trap af huppelde, op je hoofd stond bij yoga en de marathon van New York liep, dat is natuurlijk geweldig, maar minder actieve zwangeren knappen daar niet per direct van op. Nee, ook niet als je ze aanspoort. Ik ben eens met bijna acht maanden zwangerschap onder sociale (vrouwelijke!) druk lopend op pad gegaan om boodschappen te gaan halen voor de mensen die kwamen helpen bij onze verhuizing – ik deed immers toch al niks en ik kon echt makkelijk een paar blikken knakworst, dozen eieren, brood, sap en bier halen, toch? – om vervolgens op de terugweg na tien stappen huilend op een bankje neer te zijgen om mijn vriend te bellen of hij me misschien kon komen halen met de auto. Dan maar geen powerzwangere – jammer dan. Iedereen is anders.
6. Echt, zo’n bevalling is zo gepiept. Of: zo’n keizersnede, dat is lekker makkelijk. Kan misschien nog wel zolang diegene nog zwanger is, ter aanmoediging en geruststelling, maar daarna liever niet meer. Natuurlijk is het heerlijk als jouw bevalling een eitje was, of als je nooit meer last had van je keizersnede, maar het heeft niet zoveel zin om dat te delen met iemand die nog net niet het loodje heeft gelegd in het kraambed of op de operatietafel. Ook in de categorie twijfelachtig: beweren dat een keizersnede een fluitje van een cent is, terwijl je er zelf nooit een hebt gehad.
7. Ben je zwanger? Gewoon maar niet vragen, tenzij je echt 100% zeker weet dat iemand zwanger is, omdat het bijvoorbeeld op haar T-shirt staat geschreven. In alle andere gevallen een no-go. Je wilt niet dat iemand diezelfde avond huilend voor de spiegel naar haar iets te royale bier- of postzwangerschapsbuikje staat te staren, toch?
8. Ben je al zwanger? Subtiel verschil: je ziet nog geen buik, maar weet of vermoedt dat iemand het aan het ‘proberen’ is. Niet doen omdat: misschien is iemand al zwanger en wil dat nog niet vertellen (maar wordt nu dus verraden door een rooie kop), of misschien is het gewoon nog niet gelukt. Dus: niet vragen, ook niet aan je beste vriendin. Als de tijd rijp is, vertelt ze het je echt wel.

Lees ook: De raarste vragen die je gesteld worden door de verloskundige

Janneke Jonkman

Janneke (45) heeft drie dochters: een tweeling van 8 en een peuter van 2. Over de tweelingzwangerschap en -hectiek van de eerste jaren schreef ze het boek O jee het zijn er twee. Tegenwoordig probeert ze vanuit intuïtie en creativiteit te balanceren tussen haar werk als schrijver en het moederschap van drie meiden. Je kunt haar belevenissen ook volgen op haar Instagram.