Mijn kind was bijna dood – en waarom dat niet mijn schuld is
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Als je niet oplet overkomen kinderen de vreselijkste dingen. Dingen die nooit waren gebeurd als de ouders maar goed opgelet hadden. Zoiets zou jou nooit overkomen. Toch?
Je hebt het vast ook wel gezien: de post van die moeder die haar stervende dochter vasthield in het ziekenhuis. Het meisje was in een onbewaakt ogenblik in het zwembad gevallen en niet meer te redden. Of dat nieuwsbericht van dat 2-jarige jongetje dat stikte in een cherrytomaatje dat zijn grote broer hem gegeven had. Of dat filmpje van die peuter die zichzelf bijna ophing aan het gordijnkoord in zijn kamertje. Het leverde een stroom aan woedend commentaar van andere ouders op, want: eigen schuld, dikke bult.
Niet van die kinderen, maar van de ouders. Die hadden beter op moeten letten. Dat is tenslotte je taak als ouder. En hoe moeilijk is het nou helemaal om je kind in de gaten te houden? Duidelijk een gevalletje van nalatig ouderschap, want dit was hen natuurlijk nooit gebeurd. En zo konden al die perfecte ouders ‘s nachts weer rustig slapen. Dat is namelijk waarom we er altijd als de kippen bij zijn om andere ouders op hun fouten te wijzen: omdat we daarmee onszelf ervan proberen te overtuigen dat zoiets ons nooit zou overkomen. Wat natuurlijk je reinste onzin is.
LEES OOK: Waarom een temperamentvol kind niet betekent dat jij een slechte ouder bent.
24/7 op je kind letten is onmogelijk
Inmiddels ben ik acht jaar moeder en mijn kinderen zijn al meerdere keren bijna dood geweest. Dat komt niet omdat ik een slechte moeder ben die haar kinderen niet in de smiezen houdt, maar omdat een ongeluk nou eenmaal in een klein hoekje zit. Omdat kinderen watervlug zijn en onverwachte dingen doen. En omdat ik geen ogen in mijn kont heb. Altijd, iedere minuut, 24/7, op je kinderen letten is onmogelijk. Je moet namelijk ook weleens poepen. Of je neus snuiten. Je bent weleens heel even afgeleid. Dat is niet ontaard, dat is menselijk. En ja, soms gebeurt er precies op dat moment iets dat verkeerd afloopt.
Zo heeft mijn zoon als baby weleens bijna een passpiegel over zich heen getrokken toen ik me twee seconden omgedraaid had om een rompertje op te bergen. Ik kon de spiegel nog net opvangen met mijn eigen lichaam voor hij op zijn kleine koppie in duizend scherven spatte. Als peuter is-ie bijna een keer uit het raam gevallen omdat ik dat kennelijk open had laten staan, terwijl ik ervan overtuigd was dat ik het dicht gedaan had.Mijn oudste dochter is ooit bijna van de trap gevallen omdat ik het hekje open had laten staan en laatst kwam ik erachter dat mijn jongste dochter vanuit haar nieuwe peuterbed op de vensterbank klimt en maar één misstap hoeft te zetten om een catastrofale val te maken. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal dingen waar ik soms zwetend wakker van wordt, omdat het slecht had kunnen aflopen. Maar was dat dan mijn ‘schuld’ geweest, omdat ik het beter had moeten doen? Was zoiets een goede ouder dan niet overkomen? Ik waag het te betwijfelen. Niemand is tenslotte heilig. Ook de allerbeste ouders niet.
Shit happens, en soms kan je daar niks aan doen
Het is wetenschappelijk bewezen dat de overtuiging dat jou zoiets nooit zou kunnen overkomen onzin is. Zaken als vermoeidheid, stress, verandering van routine kunnen je brein dusdanig in verwarring brengen dat je dingen vergeet, of even niet registreert. En laten we wel wezen: ouders zijn nogal vaak vermoeid en gestrest en moeten regelmatig troubleshooten. Het is dus niet zo gek dat we er soms even niet bij zijn. Bovendien: niemand is altijd 100 procent gefocust en in staat om alles wat er om hem/haar gebeurt minutieus in de gaten te houden. Dus ontglipt er soms iets aan onze aandacht, of staan we ergens niet bij stil. En soms realiseren we ons ook niet dat iets potentieel gevaarlijk kan zijn, gewoon omdat je het absoluut niet verwacht.
Ik verwacht in ieder geval niet dat mijn kind van twee jaar op de vensterbank klimt en bedenkt dat het wel leuk is om te zien wat er gebeurt als je het gordijnkoord om je nek wikkelt. Ik verwacht ook niet dat mijn kleuter ‘s avonds laat het huis uit sneakt en door de donkere buurt gaat zwerven en vervolgens in een sloot verdrinkt. Of dat mijn baby in staat is een speeltje open te peuteren waar je eigenlijk een schroevendraaier voor nodig hebt en dan vervolgens de knoopcelbatterijen die erin zitten op te eten. Allemaal geen dingen waar ik in eerste instantie aan zou denken. Maar toch zijn het dingen die ouders het afgelopen jaar zijn overkomen. Hoe dat mogelijk is? Omdat shit happens dus. En het is al erg genoeg als dat je overkomt, zonder dat je ook nog eens alle andere ouders over je heen krijgt om je vertellen hoe ontaard je bent.
Een jeugd zonder kleerscheuren
De veiligheid van z’n kind is voor iedere ouder prioriteit. Dat weet ik zeker. Maar ik weet ook dat iedere ouder weleens met het zweet in z’n handen heeft gestaan omdat het kantje boord was. Omdat z’n kind onder z’n handen bijna zwaar gewond was geraakt of zelfs het loodje had gelegd. Dat is namelijk helaas het ding met het leven, dat zit vol gevaren en onverwachte situaties. En je kunt heel veel voorkomen, maar vaak is het ook een kwestie van geluk hebben en gaat het allemaal net goed.
Laten we ons niet roomser voordoen dan de Paus en gewoon toegeven dat ook onze kinderen weleens bijna verzopen zijn in bad omdat we twee minuten niet in de badkamer waren. Dat onze kinderen ook weleens bijna derdegraads brandwonden hebben opgelopen omdat er heel even een pan kokend water onbewaakt op het vuur stond. En ook wij ons kind weleens naar adem happend op z’n kop hebben moeten houden om iets uit z’n luchtpijp te kloppen. Het is ons allemaal weleens overkomen en het zal ook niet de laatste keer geweest zijn. Dat is doodeng, maar wel de realiteit. En je bent een knappe ouder als je je kind helemaal zonder kleerscheuren z’n jeugd door weet te slepen. We kunnen alleen maar hopen dat het echte noodlot ons bespaard blijft. En meeleven met de ouders die daar wel door getroffen worden.
LEES OOK: Waarom het zo zwaar is om een peuter en een baby te hebben.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
