Vreedzaam scheiden, gelukkige kinderen? Of juist niet?
Vala is gescheiden. Haar ex-man en zij hebben co-ouderschap over hun twee kinderen, een zoon van 5 en een dochter van 3 jaar. Er is geen ruzie, sterker nog, Vala en haar ex-man hebben een vriendschappelijke band. Ze spreken elkaar elke dag en komen ook gewoon bij elkaar over de vloer. Dat is het beste voor de kinderen, vinden ze. Niet meer samen, maar toch ook weer wel. Maar, is dat nou eigenlijk wel zo goed?
Afgelopen weekend kwam mijn ex-Manlief bij ons eten. Het was ‘mijn week’, dus de kinderen waren bij mij. Dit doen we wel vaker. Gewoon, omdat het kan. Hij woont tenslotte maar twee minuten bij mij vandaan, dat hebben we expres zo geregeld. En dus zitten we soms gewoon weer met zijn allen aan tafel, geven we elkaar de aardappels en de broccoli door en brengen we de Terroristen daarna samen naar bed. Zo zien ze dat we dan weliswaar niet meer in hetzelfde huis wonen, maar toch vooral geen ruzie hebben. Want ruziënde ouders, iets ergers is er voor een kind niet. Toch?
Lees ook: De geheimen van een succesvolle lange relatie.
Klopt, zeggen psychologen. Want daarmee breng je je kinderen in een loyaliteitsconflict. Ze hebben dan het gevoel dat ze moeten kiezen tussen hun vader en hun moeder en dat is natuurlijk een duivels dilemma. Wie kent er niet de tragische verhalen van kinderen wiens vader nauwelijks over de drempel bij de moeder mocht komen als hij de kinderen kwam oppikken? Of de gevechten over de hoofden van de kinderen over alimentatie of omgangsregelingen? Dat wilden wij dus vooral niet. Natuurlijk, scheiden is vreselijk en natuurlijk, ook wij zijn kwaad op elkaar geweest. Want laten we wel wezen, je gaat tenslotte niet voor niets uit elkaar. Maar dat is onze keus en niet die van de kinderen. En dus gaan we nu als vrienden met elkaar om. Appen we elke dag, drinken we samen koffie en doen we met z’n allen nog steeds leuke dingen. Living Apart Together, zeg maar. LATten, in gescheiden modus.
Zelf vinden we dat we goed bezig zijn, maar er zijn ook tegengeluiden. Professionals staan twijfelachtig tegenover het zogenaamde ‘nahuwelijk’, een heel vriendschappelijke omgang van ouders na een scheiding. Dat kan namelijk onduidelijk zijn voor de kinderen, zeggen ze. Want: als je wel je handtekening onder de scheidingspapieren zet, maar vervolgens het weekend erna weer samen in de dierentuin staat, had je dan niet net zo goed bij elkaar kunnen blijven? Kinderen zijn ouderwetse wezens, ze richten hun leven het liefst zo zwart-wit mogelijk in. En dan is zo’n half gezin moeilijk voor ze te plaatsen. Dus daar staan mijn ex-Manlief en ik dan met onze ‘zachte scheiding’ en goede harmonieuze gedrag in de kinderboerderij…
Ik snap het punt van de experts wel. Het is natuurlijk ook moeilijk te begrijpen voor kinderen, dat er ogenschijnlijk weinig aan de hand is tussen papa en mama, maar dat ze toch niet in hetzelfde bed slapen. Maar ja, of het nou beter is om de kinderen wekelijks op een koud en kil parkeerterrein uit te wisselen, zonder een welgemeend gesprek en kopje koffie? Ik weet het nog zo net niet. Het is een illusie te denken dat kinderen geen klap krijgen van een scheiding, hoe harmonieus je die ook aanpakt. Het blijft een litteken op hun tere zieltjes, hoe je het ook wendt of keert. Ik pretendeer dus ook niet dat wij, door de boel vriendschappelijk te houden, onze kinderen geen geweld hebben aangedaan door uit elkaar te gaan. Want dat hebben we natuurlijk wel. En dat is wat mij betreft al erg genoeg, zonder dat we elkaar ook nog de spreekwoordelijke hersens inslaan, terwijl zij er tussenin staan.
Zit mijn ex-Manlief hier drie keer per week op de bank? Nee, dat is ook weer overdreven. Maar we drinken wel een kopje koffie als we de kinderen bij elkaar komen afleveren. En soms eten we samen, of gaan we samen naar een schoolvoorstelling. Ik hoop dat dat de scheiding voor onze Terroristen toch in ieder geval iets makkelijker te verteren maakt. En daarnaast, dat hij niet langer mijn man is, wil niet zeggen dat ik hem ook gelijk niet meer als mijn vriend beschouw. Dus ik blijf vrienden voor de kinderen, maar ook simpelweg nog voor mezelf. Uit het oog, uit het hart? Dat geldt voor ons gewoon echt niet. Mijn ex-Manlief zit voor altijd in hun harten, maar ook gewoon in dat van mij. En dat mogen mijn kinderen ook best wel weten.
Lees ook: I do (als je als gescheiden moeder weer gaat trouwen).
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
