Tieners en slaaptekort: als je kind chronisch moe is, maar niet kan stoppen met scrollen

Je tiener is overdag chagrijnig, kan zich nauwelijks concentreren en heeft standaard wallen onder de ogen. Maar zodra het bedtijd is, begint de echte actie: eindeloos scrollen, gamen of appen met vrienden. Slaaptekort onder tieners is een groeiend probleem, maar wordt vaak afgedaan als ‘pubergedrag’. Waarom slapen tieners zo slecht en wat kun je eraan doen?

Waarom hebben tieners slaaptekort?

1. Veranderend bioritme

Tijdens de puberteit verschuift het natuurlijke slaapritme. Tieners worden later op de avond pas moe en hebben moeite om ‘s ochtends op tijd op te staan. Dit betekent dat vroeg naar bed gaan simpelweg niet werkt voor hun brein.

2. Schermgebruik voor het slapengaan

Telefoons en tablets stralen blauw licht uit, wat de aanmaak van melatonine (het slaaphormoon) onderdrukt. Hierdoor blijft hun brein actief, zelfs als ze doodmoe zijn.

3. Schooldruk en stress

Huiswerk, toetsen, sociale druk – het hoofd van een tiener zit vol. Veel jongeren piekeren ‘s nachts, waardoor ze moeilijk in slaap komen.

4. FOMO en sociale media

Tieners willen niets missen. Of het nu groepsgesprekken, TikTok-trends of Snapchat-streaks zijn, er is altijd iets dat belangrijker voelt dan slapen.

5. Slechte slaapgewoonten

Laat opblijven in het weekend, overdag dutjes doen of cafeïne drinken kan hun slaapritme volledig verstoren.

Hoe herken je slaaptekort bij je tiener?

• Moeite met opstaan (meerdere keren snoozen of extreem sloom in de ochtend).
• Vermoeidheid overdag, snel geïrriteerd of emotioneel.
• Slechtere schoolprestaties en moeite met concentratie.
• Op vrije dagen extreem lang uitslapen om ‘bij te slapen’.

Hoe help je je tiener beter te slapen?

1. Beperk schermtijd vóór het slapen

Idealiter geen telefoon of tablet een uur voor bedtijd. Maar ja, pubers… Begin met kleine stappen, zoals een blauwlichtfilter op hun scherm of een vaste ‘schermvrije’ tijd.

2. Stimuleer een vast slaapritme

Probeer bedtijden en wektijden ook in het weekend enigszins gelijk te houden. Extreme uitslaapdagen maken het slaappatroon alleen maar erger.

3. Creëer een ontspannen avondroutine

Een warme douche, een boek lezen of een kop cafeïnevrije thee kan helpen om het lichaam in ‘slaapmodus’ te krijgen.

4. Bespreek de impact van slaaptekort

Leg uit dat een gebrek aan slaap niet alleen vermoeidheid veroorzaakt, maar ook invloed heeft op stemming, schoolprestaties en zelfs huidproblemen. Dit kan hen motiveren om beter voor hun slaap te zorgen.

5. Maak de ochtend minder stressvol

Als opstaan een drama is, zorg dan dat de ochtenden zo rustig mogelijk zijn. Leg kleding en schoolspullen de avond ervoor klaar, zodat ze minder gehaast zijn.

Slaap is essentieel – ook voor tieners

Veel tieners onderschatten hoe belangrijk slaap is en pakken structureel te weinig rust. Door hun slaapritme serieus te nemen en kleine aanpassingen te maken, kunnen ze zich beter voelen, presteren en zelfs minder chagrijnig zijn. En eerlijk: daar wordt iedereen blij van.

Lees ook: Tieners en schoolstress: hoe help je zonder te pushen?