Ouders: zijn we niet een beetje té preuts aan het worden?

De laatste tijd hoort Brenda vaker ouders klagen over gezamenlijk douchen na gym of op de sportclub. Ouders gaan met schooldirecties in gesprek om het verplicht douchen na gym af te laten schaffen. Veel scholen gaan daar in mee. Wat leren we onze kinderen hier eigenlijk mee, behalve ‘geen dingen doen die je zelf niet wilt?’

Uit nieuwsgierigheid ben ik me wat meer gaan verdiepen in de douchedilemma’s van ouders van nu. Het argument van de ouders: het lichaam van mijn kind is van hun, zij beslissen of ze dat willen laten zien of niet. Het argument van de scholen: hygiëne na inspanning, omdat de kinderen vaak nog de hele dag in de klas moeten zitten. Ik snap beide kanten, maar de ene net wat meer dan de andere. Ik kan me namelijk niet herinneren dat ik als kind moeite heb gehad met douchen na gym, of dat daar discussie over was. Natuurlijk schaamde ik me toen ik borstjes kreeg, maar zo ook mijn klasgenoten. Ik zat niet op een teamsport, dus samen douchen na een training of wedstrijd was niet aan de orde. Het leek me altijd wel erg gezellig, dat teamgevoel en lekker fris en voldaan de kantine (of de auto van mama) in.

In onderbroek

Sinds ik volwassen ben, sport ik op een sportschool. Ik douche daar eigenlijk nooit omdat ik het thuis praktischer vind en daar toch rechtstreeks naartoe ga. In de vrouwenkleedkamer zie ik het niet, maar ik lees dat in veel sportscholen steeds meer mannen in hun onderbroek douchen. Okee. Moet kunnen, ieder z’n ding. Maar: sinds wanneer is het not done om in je blootje te douchen waar andere mensen je kunnen zien? Is dat de nieuwe norm? Is het raar als je na een sportsessie in je blote kont onder de douche stapt?

Het gaat niet om hygiëne

Ik ga graag naar de sauna, ook gerust in mijn uppie. Naakt, wel te verstaan. Ik heb me er nog nooit begluurd gevoeld, maar dat komt misschien ook omdat ik zonder bril geen hol zie (letterlijk). Het aantal badkledingdagen is tegenwoordig groter dan het aantal naaktdagen, maar dat zal te maken hebben met geld en niet met preutsheid. Door meer badkledingdagen in te stellen, trek je immers ook een grotere groep klanten dan de traditionele saunaganger. Maar als ik online reacties lees van mensen die iets vinden van die stijging van het aantal badkledingdagen, zie ik toch verdacht veel: ‘Beter, ik hoef al die vieze lijven niet te zien’ en ‘Ik vind het maar niks, in mijn nakie waar iedereen me kan keuren.’ Dat naakt naar de sauna gaan hygiënischer is (en fijner, maar dat terzijde), willen zij natuurlijk niet horen. En: dat is denk ik ook niet waar het om het draait in deze kwestie, ook op de scholen en sportverenigingen niet.

Niet op voetbal

Er lijkt een verandering gaande in hoe we omgaan met naakt zijn, ook voor onze kinderen. Ik hoorde laatst een moeder zeggen dat haar zoontje niet op voetbal mag, omdat haar lokale club de gewoonte heeft om gezamenlijk te douchen en zij te bang is voor wat daar dan gebeurt. ‘Je hoort het toch te vaak, trainers die hun handjes niet thuis kunnen houden’ of: ‘Dat is toch vragen om pesten, als ze elkaars verschillende lichamen zien?’, hoorde ik de moeder roepen. ‘Het lichaam van mijn zoon is van hem, hij hoeft dat niet te laten zien als hij dat niet wil.’ En zo is het, helemaal mee eens. Maar: slaan we er niet een beetje in door als ouders? 

Bodyshaming

Met de toenemende preutsheid lijkt namelijk ook, gek genoeg, stoppen met bodyshaming een hot item. Ieder lichaam mag er zijn, YouTubers en Insta-influencers maken zich er hard voor. Een mooie ontwikkeling, ook voor onze kinderen die daar veel naar kijken. Door als ouder zo te focussen op wat er allemaal zou kúnnen gebeuren als je naakt doucht na gym of sport, door te hameren op je lichaam voor jezelf houden, gaan we misschien ook een beetje voorbij aan trots zijn op je lichaam en zo min mogelijk schaamte voelen om dat te laten zien. Natuurlijk, een dosis preutsheid is gezond en helemaal op bepaalde leeftijden. Maar waarom zouden we onze kinderen ook niet leren dat er niks mis is met functioneel naakt zijn, bijvoorbeeld onder de douche? Dat lichamen verschillen en allemaal bijzonder zijn, en bovendien niks om je ongemakkelijk over te voelen? Je hoeft geen fervent nudist te zijn om naaktheid te zien als iets ‘normaals’.

Douchen in regenpak

Zelf moet ik in de sauna ook altijd even een drempeltje over, of toen ik tijdens mijn Lowlandsjaren mijn kleren uittrok in de massale douchetenten waar je bil aan bil geplakt staat. Je daar overheen zetten, levert vervolgens een hoop comfort op. Het is niet verkeerd om kinderen te leren dat het okee is om je over iets van schaamte of preutsheid heen te zetten. Natuurlijk moet je je eigen grenzen bewaken en als je het echt niet wil, dan doe je het lekker niet. Ook goed. Doucht Ellis wel na gym en Jeliza niet? Ali in zijn onderbroek en Mees in zijn regenpak? Whatever. Maar het is volgens mij goed om je als ouder af te vragen: wat wil ik dat mijn kind hierover leert, behalve ‘jouw lichaam is van jou?’ Want, laten we wel zijn, we hebben het hier over douchen. Niks meer en niks minder. Jezelf verzorgen, lief zijn voor je lijf en ook een beetje voor je klas- of teamgenoten die anders jouw zweetgeur moeten verdragen: dat is de simpele andere kant van de douchekwestie. 

Saamhorigheid

In mijn basisschooltijd is er een leraar ontslagen wegens seksueel misbruik van leerlingen, en op scouting gebeurde hetzelfde met een leider. Ik ben gelukkig geen slachtoffer van dit tweetal geweest, maar heb in mijn leven ook zo mijn metoo-ervaringen opgedaan. Nooit in een gezamenlijke doucheruimte overigens. Tijdens de zes jaar die op de middelbare school doorbracht, was ik dagelijks mikpunt van pesterijen. Maar nooit toen ik naakt was; het was mijn hoofd dat ze niet niet aanstond. Samen naakt douchen na gym of sport zou ik dan ook niet snel associëren met gevaar op ongewenste intimiteiten of pestgedrag. Eerder juist met saamhorigheid en respect hebben voor ieders lichaam, ook dat van jezelf.

Veroordelen of uitlachen

Ik ben bang dat we als ouder onze kinderen onbedoeld teveel meegeven van onze eigen angsten, onzekerheid en schaamte. Dat we straks kinderen gaan veroordelen of uitlachen als ze zich zonder handdoekje snel omkleden op het strand, of als ze zich na die spannende hockeywedstrijd toch echt even willen opfrissen. Dat onze kinderen het vies vinden om andere mensen bloot te zien. In onze terechte wens om onze kinderen te beschermen en hun eigen grenzen te leren bewaken, zouden dat immers wel hele zure bij-effecten zijn.

Lees ook: Als je kind opeens preuts wordt