Spenen: slecht voor het kindergebit of niet? We zochten het uit

Wat een uitkomst, de speen! Maar: hoe ‘verslavend’ werkt zo’n speen eigenlijk, hoe zit het met duimen en drinken uit een fles en is dat nou slecht voor een kindergebitje? 

Alle baby’s worden geboren met een sterke zuigbehoefte. De één meer dan de ander. Soms zie je op de echo al dat het kindje in jouw buik op zijn duim sabbelt. Deze zuigbehoefte heeft een functie, namelijk het trainen van de mondspieren en het werkt kalmerend. Dus het is absoluut oké om je baby ergens op te laten sabbelen. Kies liever een speen dan een duim. Die kun je later makkelijker laten ‘verdwijnen’ en bovendien heeft een speen een aangepaste maat en vorm, wat beter is voor het gebit van je kind.

Lees ook: Hallo?! Mag ik ook eens uitslapen?

Welke speen je kiest maakt eigenlijk niet zoveel uit, zolang je maar wel de juiste maat gebruikt voor de leeftijdsfase van je baby. Je hebt spenen in twee verschillende vormen; de kersvorm, met een ronde top en de dentalspeen, met een platte, schuin aflopende vorm. De dentalvorm is beter voor de tandjes, maar sommige kindjes gaan hiervan kokhalzen omdat deze speen het gehemelte of huig raakt.

Vaak adviseert de kraamverzorgster pas met een speen te beginnen als het drinken goed gaat, dus als de borstvoeding goed op gang is, of je kindje goed uit de fles drinkt. Borstgevoede kindjes hebben over het algemeen minder behoefte aan een speen, omdat zij hun zuigbehoefte genoeg bevredigen met het drinken aan de borst. Dit kost namelijk iets meer moeite dan het drinken uit een fles. Maar tussen de voedingen door kun je je baby prima tevreden houden met een speentje. Na zes maanden neemt de aangeboren zuigbehoefte af en kun je het zuigen op een speen of duim een gewoonte noemen. Vaak biedt dit sabbelen troost, ontspanning en geborgenheid. Iets wat later moeilijk af te leren is. Maar is dat nu echt zo slecht?

Zodra de eerste tandjes doorkomen is duimen schadelijker voor het melkgebitje dan een speen. Door het duimen worden de boventanden naar voren geduwd en kunnen ze scheef gaan staan. Ook een ‘overbite’ en scheve kaken kunnen het gevolg zijn. Bovendien kunnen duim- en speenkindjes gaan slissen omdat hun tongpuntje slapper is. Een speen is vaak een minder groot probleem als het voor het doorbreken van de blijvende snijtandjes wordt afgeleerd. Een speen zit in het midden van de mond waardoor de kans op een misvormd gebitje kleiner is. Bovendien is een speen van zachter materiaal dan de duim, waardoor er minder druk op de tanden, kaken en verhemelte staat. En je kunt de fopspeen bijvoorbeeld met Sinterklaas meegeven, duimen is moeilijker af te leren.

Dat afleren kun je het beste voor de eerste verjaardag doen. Vanaf de zesde maand neemt de zuigbehoefte van een baby af en gaat het over in gewenning. Bouw het rustig af door het speentje alleen nog maar te geven bij het slapen gaan. En haal de speen of duim uit de mond als je kind slaapt.

Ben jij overigens ook zo’n moeder die de speen in haar mond stopt als het ding op de grond is gevallen? Niet doen! Het lijkt ‘schoon’, maar in je eigen mond zitten bacteriën die gaatjes in het gebit van je kind kunnen veroorzaken. Beter spoel je hem dus even af onder de kraan. Elke dag een speen uitkoken is trouwens niet nodig, behalve misschien na de crèche wanneer andere kinderen het ding ook in hun mond hebben gehad.

Het advies van de tandarts is om vanaf twee jaar het gebruik van een speentje te beperken. Dus bijvoorbeeld alleen nog in bed. Vanaf vier jaar moet de speen eigenlijk echt weg om gebitsproblemen te voorkomen. Hetzelfde geldt voor drinken uit een fles. Af en toe kan echt geen kwaad, maar door te drinken uit een gewone beker train je de mondmotoriek en spraak- en taalontwikkeling.

Lees ook: Waarom peuters beter geen middagdutje meer kunnen doen.