Met je baby in één bed: fijn en gezellig, maar ook levensgevaarlijk?
Er zijn waarschijnlijk weinig ouders die het nooit hebben gedaan: hun baby bij ze in bed nemen. Want dat is gezellig en knus en, niet onbelangrijk, vaak de enige manier waarop iedereen een beetje slaap krijgt. Volgens professionals is co-sleeping echter levensgevaarlijk en moeten we hier direct mee ophouden. Dan maar niet slapen dus?
Mijn oudste dochter heeft bijna een jaar lang bij mij geslapen. En dan dus niet in een wiegje naast mijn bed, of in zo’n provisorische co-sleeper die we zelf gefabriceerd hadden van een Ikea-ledikant waar we de spijltjes hadden uitgezaagd. Nee, gewoon in mijn bed, naast mij, tegen mij aan. Het was de enige manier waarop ze sliep. Natuurlijk hebben we het geprobeerd, haar in haar eigen bed te laten slapen, tot in den treure zelfs, maar het ging echt niet. Mijn dochter was ziek, had pijn, en vond alleen rust als ze zich tegen mij aan kon krullen. Net zoals veel kleine baby’s, ook als ze niet ziek zijn. We wisten heus wel dat het eigenlijk geen veilige manier van slapen was, maar we slíepen tenminste af en toe. En dat was heel wat waard. Niet meer dan het leven van ons kind natuurlijk, maar we wisten gewoon niet meer hoe we anders aan onze rust moesten komen. En zonder slaap ga je uiteindelijk ook dood. Ik durf wel te zeggen dat het samen slapen dat eerste jaar onze redding was. Zonder weet ik niet of we het wel overleefd hadden.
Lees ook: Hoe de baby van Renée haar blij maakte met een dode mus en toch niet ging doorslapen.
Echter, afgelopen week kwamen er verontrustende cijfers naar buiten over co-sleeping. In Groot-Brittanië sterven jaarlijks 133 baby’s door deze manier van slapen. In de afgelopen vijf jaar zijn er 665 kinderen overleden, waarbij het feit dat ze samen met hun ouders in één bed sliepen een belangrijke rol speelde. En ook in Nederland blijkt het aantal baby’s dat in de eerste levensmaanden overlijdt parallel te lopen met de stijgende trend van samen slapen. Desondanks wint co-sleeping steeds meer terrein. In Amerika is het al langer een grote trend ook hier krijgt samen slapen steeds meer voet aan de grond. Aanstaande en jonge ouders lezen vaak over de grote hechtingsvoordelen die het zou hebben en zien beelden van bekende mensen en andere ouders op social media die co-sleeping promoten als iets heel erg fijns en waardevols. Wat het, ik kan er dus uit eigen ervaring over meepraten, inderdaad ook is. Want ja, ondanks dat het in ons geval voornamelijk uit nood geboren was, vond ook ik het fijn om zo te slapen met mijn dochter. Om haar zo dichtbij me te hebben. Haar warme lijfje tegen me aan te voelen, mijn neus in haar zachte haartjes te kunnen stoppen. Nog steeds denk ik er weleens met warme gevoelens aan terug, nog steeds mis ik het soms. Maar nog steeds denk ik ook weleens: wat als het mis was gegaan?
Samen slapen is belangrijke factor bij wiegendood. Dat zegt Adèle Engelberts, kinderarts en bestuurslid van Landelijke werkgroep Wiegendood van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde tegen de NOS. Onderzoek heeft uitgewezen dat het risico op wiegendood de eerste levensmaand tien keer zo groot is als je je baby bij je in bed neemt. Tot je kind vier maanden oud is raden kinderartsen met klem af samen in één bed te slapen. Wat kan er namelijk gebeuren? Een baby kan het te warm krijgen aangezien hij tussen twee menselijke radiatoren van gemiddeld zo’n 37 graden in ligt. Hij kan verstrikt raken in het beddengoed, tussen de matrassen bekneld raken, of met zijn gezichtje in de kussens terecht komen waardoor hij stikt. En dat zijn nog maar een paar van de risico’s die je loopt als je samen slaapt. Want zelfs als je het allemaal zo veilig mogelijk doet, bijvoorbeeld zonder kussens in bed en met de baby in een eigen slaapzakje boven de dekens, dan nog kan het fout gaan. En daar moet je toch echt niet aan denken.
Het advies is dus: leg de baby in z’n eigen bedje, dat je kort hebt opgemaakt en waarin geen knuffels of andere dingen liggen. Zet het bedje bij jou op de kamer, het liefst de eerste vier tot zes maanden. Zo ben je toch dichtbij elkaar, kun je reageren op de signalen van je kind en loop je geen onnodig risico. Goed advies, dat we dus, als ouders die allemaal het beste met hun kind voor hebben, direct op zouden moeten volgen, maar ik weet zelf ook dat het zo makkelijk niet altijd is. Want wat als je dus een kind hebt, dat in dat eigen bedje naast jouw bed niet slapen wil? Ik kan je namelijk vertellen dat maandenlang niet slapen gewoon geen optie is. Ik snap het dus maar al te goed als vriendinnen mij vertellen dat ze uit pure wanhoop hun baby’s maar gewoon bij hen in bed hebben genomen. Niemand neem willens en wetens een groot risico met z’n kind, maar soms kun je gewoon niet anders meer, omdat wat geldt als het beste voor je baby, hem misschien juist geweld aan doet.
Nou pleit ik hier dus absoluut niet voor onveilig samen slapen. Want ik dank met enige regelmaat nog steeds God op mijn blote knieën dat het bij ons al die maanden goed is gegaan. Ik zeg alleen dat ik het wel begrijp als ouders hun kind bij zich in bed nemen. En dat je je dus niet schuldig moet voelen na het lezen van zo’n eng nieuwsbericht over al die dooie baby’s, omdat je daardoor denkt dat je het verkeerd hebt gedaan, of een slechte ouder bent. Dat is namelijk niet zo. Je bent juist een ouder die heel veel van z’n kind houdt. Die doet, of gedaan heeft, wat ‘m op dat moment het beste leek. Was het maar zo dat alle baby’s als roosjes sliepen in hun eigen bedjes. Dat zou ik alle baby’s en alle ouders gunnen. Maar totdat we in staat zijn om de baby-slaapcode voor alle kinderen te kraken zeg ik dus tegen alle nachtbrakende ouders: I salute you. Want man oh man, ik weet hoe wanhopig je je ‘s nachts kunt voelen.
Lees ook: Laten huilen is slecht. Maar de hele nacht wakker zijn niet?
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
