Nous sommes des parents: zo praat je over het nieuws met je kinderen

Je probeert alle narigheid van de wereld bij je kind weg te houden, maar soms komt het nieuws toch binnen. Ook al is het nu een een week geleden, het is beter om er wel over te praten, want de kans dat ze iets op het schoolplein horen is er altijd. Krista Okma vertelt hoe je dat het beste kunt aanpakken.

Soms kijk je net even televisie op het verkeerde moment. En dat deed ik op woensdagmiddag 7 januari. Het enige journaal waarin de NOS het hele fragment van de doodgeschoten politieagent liet zien, inclusief het moment waarop hij van dichtbij in zijn hoofd wordt geschoten.
Geshockeerd bleef ik daarna nog een hele tijd naar het beeldscherm staren. Ik moest denken aan alle IS filmpjes die ergens online rondzwerven, die ik nooit en te nimmer uit vrije wil zal bekijken. Maar ook aan alle woensdagmiddag kinderen die misschien wel, net als ik, juist op dat ene moment de TV aan hadden gezet. Waardoor ze de uitgebreide waarschuwing vooraf (“Deze beelden kunnen zeer schokkend zijn”), net als ik, helemaal niet hadden gehoord.

Of je jezelf nu een Charlie vindt of niet, je bent sowieso vader of moeder. Wij zijn ouders. Oftewel: nous sommes des parents. En afhankelijk van hoe oud jouw kinderen zijn en wat ze van alle nieuwsgebeurtenissen meekrijgen, aan jou de schone taak om je kinderen hierbij goed te begeleiden. Dat valt niet mee, want soms weet je zelf niet eens wat je er allemaal van moet vinden. En hoe kun je je kind een gevoel van veiligheid en vertrouwen meegeven, als je iets zelf misschien ook wel doodeng vindt? Want terwijl iedereen rouwt om de gebeurtenissen in Frankrijk, blijft ook de angst voor een volgende aanslag op de loer liggen. Het volgende nieuwsbericht waar je jouw kinderen – en jezelf – zo goed mogelijk bij moet zien te begeleiden. Daar is niet één goede aanpak voor, maar de tips hieronder kunnen misschien wel een beetje helpen.

Tip 1 – Sluit aan bij je kind
Toen mijn zoontje ’s avonds thuis kwam had hij al het een en ander gehoord. Ik ben begonnen daar eerst wat vragen over te stellen. Wat heb je gehoord? Wat vind je daarvan? Wat voel je erbij? Heb je daar nog vragen over?
Dat is een hele goede manier om zicht te krijgen op wat je kind al weet, maar ook op hoe je kind erin staat. Het kan namelijk ook een valkuil zijn om jouw emoties op je kind te gaan projecteren. Misschien is je kind op dat moment (nog) helemaal niet bang (en jij wel), of heeft je kind er (nog) geen vragen over. Bovendien reageert het ene kind heel anders dan het andere kind. Emotioneel of juist nieuwsgierig.
Door vragen te stellen kom je daarachter en kun je je kind geven wat hij of zij nodig heeft. Kom er ook op een later moment nog even op terug, om te kijken of je kind inmiddels (nieuwe) vragen heeft.

Tip 2 – Wees eerlijk
Dit zijn heftige gebeurtenissen en het heeft geen zin om richting je kind te doen alsof er niets aan de hand is. Daar trappen kinderen ook niet in, die hebben dit soort dingen feilloos door. Beter is het dus om te zeggen dat jij er ook van bent geschrokken. Dat het je verdrietig maakt dat mensen elkaar op deze manier kwaad aandoen. En opgelucht dat het niet direct bij jullie in de buurt was. Maar dat als dat wel zo zou zijn je er alles aan zult doen om je kind te beschermen.
Als je kind iets groter is kun je samen naar het jeugdjournaal kijken (in ieder geval vanaf 10 jaar, maar bij vroeg wijze kinderen kan iets jonger ook wel) op TV of berichten kijken op hun website (www.jeugdjournaal.nl). Vind je het lastig om meer informatie te geven, kan het ook handig zijn even met de leerkracht te overleggen. In hogere groepen wordt vaak tijdens nieuwsbegrip ook aandacht besteed aan dit soort grote gebeurtenissen.

Tip 3 Maar relativeer ook
Relativeren lijkt lastig bij zo’n impactvolle gebeurtenis, toch is het goed om het weer in perspectief te plaatsen. Dat dit hele nare uitzonderingen zijn, van mensen die echt heel erg in de war zijn. Dat de meeste mensen lief en goed zijn voor elkaar.
Je kunt ook voorbeelden noemen van positieve dingen die je de laatste tijd met andere mensen hebt meegemaakt. Een kindje dat van zijn fiets was gevallen en weer overeind geholpen werd. Een oude mevrouw die geholpen werd met oversteken. Of tussen de nieuwsberichten kijken naar de leuke dingen die er tussen staan. Zoals ‘meisjes verkopen pizza voor het goede doel’ of iets grappigs als ‘Jantien rijdt paard op een koe’ (deze berichten staan nu op de site van het jeugjournaal).
En over goede doelen gesproken: het kan je kind helpen om zelf iets te kunnen doen. Stichting vluchteling helpt de kinderen die uit Syrië gevlucht zijn voor de IS met onderdak en goederen (www.vluchteling.nl). Je kind kan een heitje voor een kwarweitje doen en de opbrengst, of wat zakgeld, aan hen overmaken.

En tot slot nog de allerbelangrijkste tip: vaak weet je zelf als ouder wel wat goed is om te doen. Wat goed is om wel of niet te zeggen. Wanneer het teveel is, of te weinig. Jij kent jouw kind het beste, dus volg vooral je eigen gevoel!

Lees hier Krista Okma’s vorige blog over goede voornemens…. en hier hoe de rangorde in het gezin het karakter van je (jongste, middelste, oudste) kinderen bepaalt.

Krista Okma is al ruim vijftien jaar pedagoog en ontwikkelingspsycholoog, moeder van drie kinderen (8, 7 en 4 jaar) en auteur van diverse opvoedboeken. Haar meest recente boek is Minipubers! – een survivalgids voor ouders van kinderen van 6-12 jaar. www.kristaokma.nl.