Hoe je puber verantwoordelijkheid leert nemen (zonder strijd aan tafel)

Pubers willen vrijheid, maar verantwoordelijkheid is een minder populair onderwerp. Toch is dit juist dé fase om ze te leren zelfstandig beslissingen te nemen, afspraken na te komen en zelf de consequenties te dragen. Maar dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Met deze tips kun je hen op een positieve manier begeleiden en helpen om verantwoordelijkheid te nemen, zonder dat het elke dag op ruzie uitdraait.

Geef duidelijke en haalbare afspraken

Het is voor pubers belangrijk om precies te weten wat er van hen verwacht wordt. Heldere, haalbare afspraken kunnen de chaos in hun hoofd een beetje structureren en zorgen dat ze hun verantwoordelijkheden beter begrijpen. Denk aan afspraken over huiswerk, klusjes in huis, en bedtijd. Houd de verwachtingen reëel en praat samen over hoe ze die kunnen invullen.

Laat hen zelf de gevolgen ervaren

Als ouder is het verleidelijk om je puber steeds te waarschuwen voor de gevolgen van hun keuzes, maar soms leren ze het beste door het zelf te ervaren. Een gemiste deadline voor een schoolproject of een te korte nachtrust door een uitgelopen avond kan een grotere leerschool zijn dan een preek. Door ze de ruimte te geven om fouten te maken, leren ze verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen keuzes.

Wees een rolmodel in verantwoordelijkheid

Pubers kijken naar wat je doet, vaak meer dan naar wat je zegt. Laat daarom zien hoe je zelf met verantwoordelijkheden omgaat, bijvoorbeeld door op tijd je afspraken na te komen of je eigen taken serieus te nemen. Als jij duidelijk laat zien wat verantwoordelijkheid inhoudt, zullen ze dat gedrag eerder kopiëren.

Geef ruimte voor eigen keuzes

Verantwoordelijkheid nemen gaat hand in hand met het maken van eigen keuzes. Probeer waar mogelijk hen zelf te laten beslissen, bijvoorbeeld wat betreft hun studie, hobby’s of de invulling van hun vrije tijd. Laat ze zelf oplossingen bedenken voor problemen waar ze tegenaan lopen, en bied eventueel hulp aan wanneer ze dat vragen. Zo leren ze dat keuzes maken ook betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor de uitkomst.

Blijf positief en waardeer de inspanningen

Verantwoordelijkheid nemen is een leerproces dat tijd kost. Wanneer je puber stappen zet, hoe klein ook, moedig hen dan aan en laat merken dat je trots bent. Een positieve benadering zorgt ervoor dat ze gemotiveerd blijven en een gezonde houding ontwikkelen ten opzichte van verantwoordelijkheid. En ja, dat betekent soms ook geduld hebben en mild zijn als het even misgaat – het blijft een groeiproces.

Lees ook: Hoe je je puber op tijd wakker krijgt (zonder emmer water)