Het gebit van je kind, wat moet je ermee?

Bijna iedereen heeft er een hekel aan: de tandarts. Menigeen klimt twee keer per jaar weer met knikkende knieën in die stoel. Want er zijn maar weinig mensen die hun leven lang zonder boren weten door te komen. Toen wij klein waren, werd er namelijk lang nog niet zo op je gebit gelet als nu, met de nodige gaatjes tot gevolg. Maar, hoe pak je het nou eigenlijk aan, met die gebitjes van je kinderen? Die tanden, je hebt er heel wat mee te stellen vanaf het moment dat de eerste zich, compleet met liters kwijl en een rode korstenkont, aandient in dat babybekkie.

Hoe pak je dat nou aan met de mondverzorging van je kind? Allereerst is het belangrijk om te weten dat het moment dat een kind zijn eerste tand krijgt, verschilt. Sommige babies worden met een tand geboren, bij anderen duurt het ruim een jaar voor de eerste zich aandient. Geen probleem, eigenlijk is alles normaal. Het complete melkgebit bestaat uit 20 tanden en kiezen.  Belangrijk is dat je meteen gaat poetsen zodra je de eerste tand de kop opsteekt. Er zijn speciale borsteltjes te koop voor mini-tandjes en bijbehorende tandpasta, met een lekker smaakje. Tot het tweede jaar is één keer per dag poetsen genoeg. Daarna wordt aangeraden zowel ‘s ochtends als ‘s avonds te poetsen. Logisch, want tegen die tijd eten de meeste kinderen volledige maaltijden en die boterhammetjes met pindakaas blijven natuurlijk lekker tussen de kiesjes plakken.

LEES OOK: Kom hier met die waterpokken!

Is het nou waar dat babies last hebben van tanden krijgen? Dat het pijnt doet, dat ze er ‘zure poep’ en luieruitslag van krijgen? Vraag het aan een tandarts en hij zal het ontkennen, maar bijna iedere moeder zal je vertellen dat het wel zo is. Wetenschappelijk bewezen is het niet, maar in de praktijk blijkt toch vaak dat het krijgen van tanden vaak niet zonder slag of stoot gaat. Er zijn een aantal dingen om tandenleed te verzachten, al dan niet homeopathisch. Of dat werkt, ook dat kun je je afvragen. Maar proberen kan in ieder geval geen kwaad. En, een flesje Roosvicee in bed, hoe erg is dat nou helemaal? Tja, dat is dus gewoon echt niet zo’n goed idee. De suikers in dergelijke zoete drankjes (dus ook in sapjes) tasten het glazuur van het melkgebitje flink aan en zeker als je kind gedurende een lange periode steeds maar kleine beetjes binnen krijgt. Een zuigfles, of tuitbeker mee in bed, doe dat dus maar liever niet.

En hoe zit dat met spenen en duimen? Hoe slecht is dat nou eigenlijk voor de tandjes? Tja, dat is een lastige. Want, heeft je kind de geneugten van de speen eenmaal ontdekt, dan is het meestal een heksentoer om dat ding de deur uit te krijgen. Om over duimen afleren helemaal nog maar niet te spreken. In principe is de richtlijn dat de speen rond het derde levensjaar wel aan de wilgen gehangen moet worden. Anders loopt je kind een te groot risico een zogenaamde ‘overbite’ op te lopen, met de onvermijdelijke beugel tot gevolg. Hetzelfde geldt voor duimen.

Wisselen doen kinderen vaak vanaf 5 of 6-jarige leeftijd. Meestal merkt een kind weinig tot niets van het doorbreken van een nieuwe tand, behalve natuurlijk dat de er boven zittende melktand geleidelijk loslaat. En dan krijg je die onsmakelijke wiebelmondjes, met melktanden die alleen nog maar aan kleine draadjes tandvlees bungelen. Goed poetsen is tijdens de wisselfase extra belangrijk, omdat de nieuwe tanden erg gevoelig zijn voor cariës.

Regelmatig naar de tandarts gaan is heel belangrijk om het gebit in goede conditie te houden. Ga daarom ongeveer vanaf het tweede levensjaar, twee keer per jaar voor controle. De tandarts zal op die leeftijd nog weinig meer doen dan je kind aan de stoel laten wennen en een beetje in dat mondje loeren. Op die manier went je kind een beetje aan die rare man met dat lapje voor z’n mond en worden eventuele gaatjes snel opgespoord.

En dan, als laatste nog: het poetsen zelf… Want dat gaat soms niet zonder slag of stoot. Menig ouder moet tweemaal daags bovenop zijn kind gaan zitten om die borstel überhaupt dat bekkie in te krijgen. En nee, je kind in een karategreep nemen om te poetsen is niet gezellig, maar doe het toch maar. Of probeer het eerst met liedjes, dansjes, glow in the dark tandenborstels, omkoping (nee dus niet met snoep!) of andersoortig chantagemateriaal, want er schijnen kinderen te zijn die daar intrappen (ik ken ze niet, maar die mythes doen de ronde). Maar: poetsen MOET.

LEES OOK: Hoe overleef ik een peuter? (De Survivalgids)

15 Weetjes over kindertanden:

1. Gemiddeld breekt het eerste tandje door tussen de 6 en 9 maanden.
2. Meestal komen de onderste voortandjes als eerste door.
3. Krijgt je kind zijn tanden in omgekeerde volgorde? Geen paniek, dat kan. Zolang ‘ie ze maar krijgt.
4. Rond het 3e jaar hebben de meeste kinderen hun melkgebit compleet.
5. Vroeger dacht men dat het melkgebit niet zo belangrijk was. Dit is een misvatting. Goede verzorging is ook voor melktanden belangrijk.
6. Tot het 5e jaar kunnen kinderen nog niet goed spoelen en tandpasta uitspugen. Gebruik daarom speciale peutertandpasta, want het is niet erg als die ingeslikt wordt.
7. In peutertandpasta zit minder fluoride dan in gewone tandpasta.
8. Er zijn vingertandenborsteltjes te koop, die makkelijk zijn voor die eerste, kleine tandjes.
9. Vanaf het 2e jaar moet je twee keer per dag gaan poetsen.
10. Geef je kind geen fles mee in bed. Dit werkt cariës in de hand.
11. Kinderen zouden vanaf hun 2e levensjaar mee moeten naar de tandarts.
12. Ongeveer 10 tot 20% van de kinderen hebben last van zogenaamde ‘kaasmolaren’ Deze gelige of bruine vlekken worden veroorzaakt door een fout in de samenstelling van het glazuur van de tand.
13. Eén op de drie kinderen heeft een beugel nodig.
14. Gemiddeld hebben kinderen onder de 5 jaar 4 gaatjes per kind.
15. De meeste gaatjes worden niet veroorzaakt door snoepen, maar door zoete dranken.

Vala van den Boomen

Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.