Dames, wees niet bang, je krijgt er echt heel veel voor terug. Maar het is óók kut
In de LINDA. van deze maand wordt gepleit voor de terugkeer van de roze wolk. Want de gitzwarte donderwolk die er tegenwoordig boven het moederschap hangt, jaagt vrouwen met een kinderwens de stuipen op het lijf. Al die horrorverhalen over totaalrupturen, gebroken nachten en tragisch gestorven sekslevens, daarvan zou je toch van schrik je baarmoeder op slot draaien?
“Ik durf niet meer!” is de strekking van het relaas van de schrijfster van het stuk. Met haar 36 jaar en een broedse vriend naast zich op de bank hoort ze haar biologische klok steeds harder tikken. En ze wil wel, echt, maar ze durft niet. Niet meer in ieder geval. Door de bak aan moederellende die je tegenwoordig over je uitgestort krijgt. Want, het enige dat je hoort is hoe vreselijk het allemaal is. Dat het ouderschap de hel is. Dat je leven ophoudt (“Begin er niet aan”, aldus een vriend van haar, “Ik kan geen kant meer op”). Dat je het nooit goed doet. Dat kinderen energiezuigende monsters zijn die de wil om te leven van je afpakken. Dat ‘klaagblogs zoals Me to We’ er prat op gaan zoveel mogelijk te zeiken over het ouderschap. En daarmee een onrealistisch negatief beeld geven van het ouderschap. Vroeger waren vrouwen tenminste gewoon in ‘blijde verwachting’ in tegenstelling tot al die verwende moederkrengen van tegenwoordig die het zeiken tot een kunst verheven hebben. Het lijkt heden ten dage wel alsof je beter rouwkaarten dan geboortekaartjes kan versturen als je een kind hebt gekregen. Kunnen we niet eens ophouden met dat gezanik? Want overdrijven is tenslotte ook een vak.
Lees ook: Onderzoek wijst uit: moeders zijn vermoeider dan vaders (en dat is onze eigen schuld).
Toen ik zelf voor het eerst zwanger was, struinde ik ook het hele internet af naar informatie. Echter, het gros van wat ík tegenkwam was gedrenkt in suikerzoete roze babyglazuur. Ik las over orgastisch bevallen, de geneugten van borstvoeding, baby’s die na drie maanden doorsliepen en het feest dat het moederschap iedere dag weer was. Groot was dan ook de schok toen ik eenmaal moeder was en daar bitter weinig van bleek te kloppen. Míj was namelijk niet verteld dat ik jaren niet zou slapen, dat er baby’s zijn die maandenlang onafgebroken huilen, dat mijn relatie onder spanning zou komen te staan, dat mijn leven heel lang een onafgebroken stroom van poepluiers, spuugsessies en woekerende krentenbaarduitbraken zou zijn. Dat het, kortom, gewoon zwaar is. En, belangrijker nog, dat dat normaal is. Dat je niet gek bent als je niet vanaf dag één instinctief aanvoelt hoe je moeder moet zijn. Dat je niet ontaard bent als je je soms afvraagt waar je aan begonnen bent. Dat het niet raar is als je het gevoel hebt dat je geen flauw benul hebt waar je mee bezig bent en het soms gewoon eventjes echt niet leuk vindt. Dus dacht ik dat die gevoelens betekenden dat ik het niet goed deed, dat ik een slechte moeder was. Want blijkbaar zaten alle andere moeders wél op die roze wolk. Had ik van tevoren geweten dat het, naast rozengeur en maneschijn, ook heel veel spuitpoep, onzekerheid en echtelijke ruzies zou zijn, als andere moeders wat eerlijker tegen mij geweest waren en ik geweten had dat eigenlijk iederéén dat heeft, dan had ik me heel wat minder eenzaam en incompetent gevoeld.
Had het me ervan weerhouden aan kinderen te beginnen, zoals het artikel in LINDA. beweert dat dergelijke berichtgeving doet? Absoluut niet. Als je kinderen wilt, dan wil je kinderen, en dan kan het goorste verhaal over de grootste totaalruptuur aller tijden of de meest angstaanjagende profielschets van de ergste horrorpeuter uit de geschiedenis je er nog niet van weerhouden je kinderwens in vervulling te laten gaan. Als je dusdanig twijfelt over het moederschap als de schrijfster van het LINDA.-stuk doet, het spijt me dat ik je uit de droom moet helpen meid, dan wil je gewoon geen kinderen. Alle zogenaamde ‘klaagmoeders’ zullen je namelijk vertellen dat ze zich, ook al waren ze helemaal doodgespamd met spuitluiers, gutsende fluxussen en verhalen over gewelddadige vechtscheidingen veroorzaakt door kinderen die hun ouders op slinkse wijze als kemphanen tegenover elkaar hadden gezet, nog steeds heel gewillig en bij hun volle verstand hadden laten bevruchten. De oorzaak van je kindertwijfels bij een paar minder rooskleurige ouderschapsverhalen leggen ipv bij jezelf, is weinig meer dan een gevalletje struisvogelpolitiek. En je kop op die manier in het zand steken is niet alleen oneerlijk naar je vriend, wie het zaad kennelijk bijkans aan z’n lippen staat, maar vooral ook naar jezelf. Want weet je: het hóeft dus niet hè, moeder worden. De uitspraak is niet voor niets: bij twijfel, niet doen. Je mag gewoon nee zeggen.
En daarmee kom ik aan bij het volgende punt uit je betoog dat ik onderuit moet halen. Want weet je waarom vrouwen vroeger altijd in ‘blijde verwachting’ waren? Omdat er niks anders voor ze was. Omdat ze niks anders mochten zeggen. Al sinds jaar en dag worstelt menig moeder regelmatig met haar moederschap en de complexe invloed die dat op haar leven heeft. Dat is geen modernistisch verschijnsel, in het leven geroepen door een stel zure zeikwijven, dat is iets van alle tijden. Denk namelijk maar niet dat al die moeders met hun tien kinderen zich vroeger de hele dag drie slagen in de rondte zaten te genieten van hun moederschap, hoor. Denk maar niet dat vrouwen destijds niet ook soms de wanhoop nabij en er helemaal klaar mee waren. Echter, daarover praten was destijds een nog veel groter taboe dan het nu (helaas nog steeds) is. Want óók al sinds jaar en dag worden vrouwen, moeders, neergezet als serene, gelukkige Madonna’s voor wie het moederschap de heilige graal is van hun leven. Dat beeld is hardnekkig ingebed in de samenleving, heeft vrouwen heel lang danig onderdrukt en is nog altijd één van de redenen van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. En het is pas sinds relatief korte tijd dat bij dat beeld enige kanttekeningen geplaatst worden. Dat een moeder ook een beetje méns mag zijn. Maar, nog altijd gaat dat niet zonder slag of stoot. Want alle vooruitgang en emancipatie ten spijt, het hoogste doel voor een vrouw is nog steeds moeder zijn. Het uitspreken van de realiteit daarvan echter stoot haar vervolgens van haar maatschappelijke voetstuk en dat is voor veel mensen nog steeds bijzonder moeilijk en bovendien onwenselijk. De waarheid is echter niet zelden lelijk, wat desondanks niet wil zeggen dat hij niet waar is.
Het ouderschap ís geen roze wolk, het spijt me dat ik het niet mooier voor je kan maken. “Lieg desnoods”, riep je in artikel, “Vertel me dat het allemaal reuze meevalt.” Maar dat kan ik niet. Dát is namelijk pas oneerlijk en ik weet zelf nog goed hoe belazerd ik me voelde toen ik met de wallen op mijn knieën de zoveelste spuitluier stond te verschonen na weer een ruzie met mijn man en me afvroeg waarom het bij mij allemaal niet zo zoetgevooisd was als me was voorgespiegeld. Heb ik er dus spijt van dat ik kinderen heb gekregen? Nooit. Ik zou het allemaal zo weer over doen. Want, ja het is waar, je krijgt er zoveel voor terug. Wat dan, vroeg je, want dat hoor je volgens jou dan weer nooit. Maar weet je, dat is dus bullshit, want echt, je wordt ermee doodgegooid. Er zijn nog steeds heel veel meer websites met mierzoete kinderkamertjes, bladen met blozende moeders met designerbaby’s en verhalen waarin het gezinsleven wordt neergezet als een nimmer aflatende aaneenschakeling van pure geluksmomenten, dan omgekeerd. Maar aangezien je die blijkbaar niet kunt vinden (ken je Google overigens, misschien een tip), zal ik, Moeder aller Zanikende Klaagmoeders, je even vertellen wat dan. Wat je ervoor terugkrijgt zijn de beste knuffels en kusjes die je ooit gehad hebt. De wonderlijke gewaarwording een kleine kopie van jezelf te zien opgroeien tot een geweldig mooi mens waar je ongelooflijk trots op bent. Jezelf in staat zien zijn tot dingen die je niet voor mogelijk had gehouden. Jezelf een beter, mooier mens zien worden. De beste versie van jezelf. Wat je ervoor terugkrijgt zijn je kinderen. Waar je meer van zult houden dan je ooit voor mogelijk had gehouden. Dat krijg je ervoor terug.
Lieverd, het leven is geen Pinterestfeed. Die mooie plaatjes die jij wilt zien, die zijn niet echt. Echt niet. En de pot verwijt de ketel: omdat de realiteit niet in jouw plaatje past, is het dús gezeik? Mag dan ik even vragen: wie is er hier nu eigenlijk verwend? Wiens beeld van de werkelijkheid klopt er nou niet? Het ouderschap is rommelig, lastig, leuk, vies, vervelend, heerlijk, hilarisch, mooi, lelijk, moeilijk, makkelijk, vermoeiend, verrassend, eentonig en zo kan ik nog wel even doorgaan. Dát is de realiteit. En het is het allemaal waard. Het moederschap hoeft niet ‘verkocht’ te worden, zoals jij naar eigen zeggen zo graag wilt, door met mooie reclames twijfelende vrouwen over de streep te trekken. Het is namelijk niet onze taak om jou te overtuigen. En het probleem met reclames is bovendien altijd dat ze de werkelijkheid mooier maken dan hij is. Wat onzin is, want nee, die pot antirimpelcrème gaat er niet voor zorgen dat je eeuwig jong blijft, maar dat wil nog niet zeggen dat het gewoon geen lekker spul is. En daarnaast: die crème kun je nog weg doen, maar een kind, daar zit je echt aan vast. En het is toch zonde als het na het aanschaffen dan een teleurstelling blijkt te zijn, omdat jou iets heel anders is beloofd dan je gekregen hebt. Daar hebben ze een woord voor: misleiding. De realiteit hoeft niet mooier gemaakt te worden dan hij is, want omdat hij niet altijd mooi is, is hij niet per definitie lelijk. En er zijn een heleboel dingen die we liever niet willen zien en horen, maar die niet weg gaan als we onze handen voor onze ogen en onze vingers in onze oren doen. Want echt hoor, in Syrië is het nog steeds oorlog, ook als jij de televisie uitzet als het Journaal begint.
Als jij zo in dubio zit, als je de realiteit van het ouderschap pré-kind eigenlijk al niet aankan, misschien kun je dan maar beter blij zijn met al die eerlijkheid van tegenwoordig. Tien jaar geleden had je nu anders namelijk gezeten met vijf kinderen en een depressie. En, even in alle eerlijkheid, hoe leuk had dat nou helemaal gestaan op Instagram?
Lees ook: Nee, ik ben geen kindermishandelaar! (En de meeste andere ouders ook niet).
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
