Is het wel normaal om opa en oma zoveel te laten oppassen?

Waarom vinden wij het allemaal zo normaal om onze ouders structureel te belasten met de zorg voor ónze kinderen? Ilse pleit ervoor het probleem anders aan te pakken. 

Ik hoor dat veel ouders structureel hulp krijgen van opa’s of oma’s bij de zorg voor de kinderen. Dat maakt mij lichtelijk jaloers. Het moge duidelijk zijn; omdat ik die niet heb. Tuurlijk; de maatschappij is veranderd en het is nodig. Vrouwen in de Randstad werken gemiddeld vier dagen in de week, mannen vaak nog vijf. Vrouwen in het bedrijfsleven hebben vanaf het moment dat zij kinderen krijgen een keuze: of minimaal 4 dagen werken, of een stap terugdoen in je carrière. Mannen hebben nog minder keuze en worden uitgejouwd als ‘parttimer’. Dit is vreemd. Er wordt dus wel verwacht dat je beiden werkt, maar hoe je dit moet combineren met kinderen is jouw zaak. Hallo opvang-probleem.

LEES OOK: Wie is die vrouw die zich oma noemt? Want mijn moeder herken ik er niet in terug

Duur opvangprobleem. Want met twee kinderen die vier dagen naar de crèche gaan ben je in de Randstad zo’n € 2.900 bruto per maand kwijt. Als je beiden een goede baan hebt, krijg je bijna niets terug en speel je ongeveer quitte met je salaris. De eerste baan van mijn vriend stond een papadag (voor eigen rekening) toe. De baan die erna kwam niet. Wij leverden de afgelopen twee jaar structureel in op onze fysieke en mentale gezondheid, relatie, vrijheid en tijd. Waarom? Om te werken. Ja, omdat we wíllen werken. Niet eens voor het geld, want onderaan de streep houd je nagenoeg niets extra’s over na het betalen van de kinderopvang. Waarom doen wij onszelf dit aan? Wij zijn uitgeput, vragen ons minstens één keer per maand af of we een burn-out hebben – maar accepteren ‘m niet omdat alles dan instort. Wij denken dat we dit aan móéten kunnen. Omdat iedereen het doet.

Maar als ik vraag hóé andere mensen het doen, dan hoor ik vaak dat zij rekenen op hun ouders. Zonder hun ouders hebben ze een groot probleem. Blijkbaar werken veel ouders dan niet meer, maar mijn ouders zijn rond de 60 en werken vier dagen in de week. Op hun vrije dag moeten zij ook boodschappen doen, het huishouden, doktersbezoeken, sport en familiare verplichtingen vervullen. Net als ik. En dan wonen ze ook nog eens best ver weg.  De jonge ouders die ik spreek komen nu financieel net goed uit doordat opa’s en oma’s 1 of 2 dagen in de week voor de kinderen zorgen. Dan heb je nog maar 2 dagen crèche nodig en dat is nog wel te betalen. Ik hoor over ouders die bij hun kinderen en kleinkinderen blijven slapen om op te passen. Over ouders die vanuit Den Haag om zes uur in de ochtend in de trein zitten om op te komen passen. Ouders die koken, wassen en de baby-nachtdiensten overnemen. En toegegeven – hoe aantrekkelijk dit ook klinkt – ik vind het een beetje gekkenwerk.

Je vraagt mensen die minder vitaal worden en vaak nog (gedeeltelijk) werken om ook nog een dag in de week op jouw kinderen te passen. Natuurlijk kunnen ze ‘nee’ zeggen. (Alhoewel- dan heb je het wel écht gedaan als opa of oma want ‘wat heb jij nou te doen?’). Maar als je ziet dat je kind bijna omvalt van uitputting is dat nee-zeggen best moeilijk. Natuurlijk is het voor beide partijen fantastisch als je ouders op je kinderen passen. Zet ze in voor weekendjes weg, date night, etentjes of korte vakanties. Laat het leuk zijn. Maar geen verplichting. En voordat men losgaat over alle ouders die het heerlijk vinden om structureel op te passen: houden zo. Er zijn echter veel ouders die ‘eigenlijk’ die tijd liever voor zichzelf hebben, en dat lijkt me terecht na zoveel jaar hard werken en zorgen. In plaats van onze ouders te belasten met de keerzijde van een economie die leunt op tweeverdieners, vind ik dat we een statement moeten maken. Het moet toch mogelijk zijn om een gezondere balans te creëren voor jonge ouders?

Het zou fijn zijn als er voor tweeverdieners financieel meer ruimte komt om kinderen op een fijne manier naar de opvang te laten gaan. Ook moet er op de werkvloer en in de CAO’s meer ruimte komen voor flexibiliteit voor jonge ouders. En niet omdat we het ‘chiller’ willen hebben. Nee, omdat we het béter willen doen met onze kinderen én met onze partners. Niet opvoeden met een schuldgevoel, omdat je weet dat je in aandacht tekort schiet, naar je kind én naar elkaar. Niet na je werk ook nog stressen, omdat je ‘niet op tijd weg kon’ of weer in de file stond, waardoor je een fucking gele kaart én een kutsmoel op de crèche krijgt. Niet balen omdat je geen tijd hebt gehad om te koken en daarom knakworsten neerzet. Gewoon niet.

I vote for:

• Goedkopere kinderopvang
• Doorbetaald ouderschapsverlof
• Meer flexibiliteit: Hoe je je werkuren indeelt: de mogelijkheid om op tijd naar huis te kunnen om eten te maken en de kids te halen, thuis-werken (ivm met doktersbezoeken, apotheek, zieke kinderen).

Uiteindelijk is wat meer ademruimte voor iedereen beter; minder burn-outs, minder ziekteverzuim, betere medewerkers, minder scheidingen, gezonde ouder-kind relaties en beter opgevoede kinderen. En alleen al het idee, dat er eventueel iets mogelijk is als dingen helemaal mis dreigen te gaan in je gezin, kan een mentale redding zijn.
 
Het is té makkelijk om te zeggen dat vrouwen ‘dan maar moeten kiezen’. Minder gaan werken en meer met de kinderen zijn, óf veel blijven werken en overspannen worden. Dat leidt voor de meesten van ons tot een nét niet situatie op beide gebieden. Zo werkt het niet. Dit is niet wat we als maatschappij moeten willen met het oog op meer diversiteit op de werkvloer en uitgebalanceerde gezinnen. Dus ik ben wel benieuwd. Hoe zouden jullie het doen zonder vaste oppas opa’s en oma’s? Hoe slagen jullie erin om je werk, kinderen en je relatie lekker draaiende te houden zonder eraan onderdoor te gaan?

LEES OOK: Dit is het allerleukste last-minute cadeautje voor opa en oma!

(Tekst: Ilse Duijn)