Het papa-privilege: klagen over je kroost en geen haan die ernaar kraait
Klagen over je kinderen is not done. Althans, voor moeders. Vaders kunnen naar hartenlust roepen dat ze het niet leuk vinden om luiers te verschonen en koekjes te bakken. Zoals journalist en vader Julien, die in de Volkskrant schreef dat-ie zijn papadag had afgeschaft. Vala las het en snapte hem. Maar een moeder had zoiets nooit kunnen schrijven.
‘Een worsteling’ zo beschrijft Julien Althuisius zijn papadag in zijn artikel. ‘Eindeloos en geestdodend’. De hele dag alleen maar zorgen, naar stomme speeltuinen en constant het gedrein van een behoeftige kleuter en peuter aan je hoofd. Het was niet zijn ding. Hij werd er doodongelukkig van. Ja, hij was gek op zijn dochters. Maar hij hoefde ze niet de hele dag om zich heen. Dus hield-ie ermee op en gaf zijn papadag op. Op Twitter verkondigde hij zijn meest persoonlijke stuk ooit te hebben geschreven en dat dat niet makkelijk was. Gelukkig kreeg hij vooral waardering voor die eerlijkheid. ‘Mooi en dapper artikel’, ‘cool stuk’ en ‘oprecht verhaal’; het is slechts een greep uit de reacties. Natuurlijk was er ook kritiek. Mondjesmaat. Lacherig. ‘Grow up, man’ en ‘beetje moeite met dit artikel’. En dat was wat mij vooral verbaasde: niet de inhoud van het stuk, maar de reacties. Want als een moeder dit geschreven had, was ze afgemaakt.
Zorgen, poep en kots
Als moeder kan ik alleen maar zeggen dat ik het verhaal van Althuisius heel herkenbaar vind (behalve die emmer met pis, laat dat duidelijk zijn…). Toen mijn kinderen nog zo klein waren vond ik het ook moeilijk om de hele dag met hen door te brengen. Volgens Althuisius komt dat omdat hij een ‘einzelgänger’ is, maar de werkelijke oorzaak is, mijns inziens, simpeler: dat is gewoon niet leuk. En wat Althuisius voelt is niet raar, uitzonderlijk, of egoïstisch. Het is wat heel veel ouders voelen. Kleine kinderen zijn behoeftig, geen leuke gesprekspartners, ze maken constant lawaai en hebben de hele tijd aandacht nodig. Natuurlijk houd je van ze en splijt de hemel open als je peuter naar je lacht als je ‘m ‘s ochtends uit bed haalt, maar daarna is het vooral een kwestie van overleven. En dan duurt de dag lang. Heel lang. Het jonge ouderschap is een nimmer aflatende stroom van zorgen, poep, kots en jezelf opzij zetten voor anderen. Dat doe je met liefde en toewijding, maar leuk is het vaak niet. Er zijn leuke momenten. Die peuterlach bijvoorbeeld. De gekke kleutercapriolen. Of een baby die op je borst in slaapt valt. Dat is mooi, dat is genieten. Maar het is voornamelijk keihard werken. Een baan. Een vermoeiende, vieze, voortslepende baan. Waarbij je niet eens tijd krijgt om een keer een kop warme koffie te drinken. Want op dat moment moet er altijd wel iemand poepen.
Gelukzalige roeping
Vaders gaan meestal maar een dag per week gebukt onder dit juk. Tenslotte zijn het de moeders die nog steeds het grootste deel van de zorgtaken op zich nemen, zeker als de kinderen nog jong zijn. Maar zelfs over die ene papadag mogen vaders klagen, terwijl moeders geen kwaad woord mogen spreken over al die dagen, maanden, jaren die ze doorbrengen gedrenkt in zure melk en peuterpoep, in winderige speeltuinen en in het oorverdovende gekrijs van minimensen die zich nog niet adequaat kunnen uitdrukken. Een moeder die openlijk uitspreekt dat ze het helemaal niet leuk vindt om de hele dag door te brengen met haar kinderen wordt niet als ‘oprecht en dapper’ bestempeld, maar als ontaard en op z’n minst psychisch gestoord. Tenslotte is zij toch moeder? Tenslotte is dit toch haar doel in het leven: zorgen. Tenslotte hoort zij daar toch van te genieten? Er bestaat niet zoiets als een mamadag, want mama ben je elke dag. Mama zijn is geen taak die je in je agenda pent en afdraait als een klus die geklaard moet worden, het is wat je wilt, hoort te willen, zou moeten willen. Voor papa een vervelende verplichting, voor mama een gelukzalige roeping. Dus hoe dapper is het verhaal van Althuisius nou eigenlijk? Herkenbaar? Ja. Eerlijk? Zeker. Maar het is vooral ook privilege.
Tropenjaren
De eerste jaren van het ouderschap worden niet voor iets tropenjaren genoemd. Ze zijn moeilijk en vermoeiend. En vaak helemaal niet leuk. Die gevoelens doen niks af aan hoeveel je van je kinderen houdt en hoe toegewijd je bent als ouder. Dus als papa zijn papadag mag opgeven omdat-ie gek wordt van z’n kroost en daarvoor begrip en herkenning oogst, dan mag mama ook uitspreken dat ze het niet per se leuk vindt om haar dagen te slijten in een soort kabouterbubbel die voornamelijk bestaat uit snot en konten afvegen. Dat vindt namelijk niemand leuk. Want of je nou vader of moeder bent, we zijn allemaal ouders met kleine kinderen.
Maar kleine kinderen worden groot. En dan wordt het makkelijker. Leuker. Dan hebben we spijt dat we er destijds niet meer van genoten hebben. Althans, dan hebben veel moeders spijt. Voelen ze zich schuldig, omdat ze denken dat het niet normaal was dat ze het vaak niet leuk vonden. Maar we hebben allemaal onze mamadagen weleens willen opgeven. Dus misschien, als wij net zo ‘dapper’ gaan doen als de papa’s die klagen over hun kroost en gewoon toegeven dat het vaak zwaar en vervelend is, dan is dat niet meer ontaard. En dan hoeft het ook niet ‘eerlijk en oprecht’ genoemd te worden. Dan is het gewoon het ouderschap.
Lees ook: Mama behandelt papa als een kleuter. Dus gedraagt-ie zich ook zo
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
