Het hoe en wat van de 20-weken echo
De 20-weken echo is best een spannende. Omdat er wordt gekeken naar afwijkingen bij het ongeboren kind en naar de ontwikkeling van organen. Maar ook een hele leuke, want als je wilt, kun je nu ook zien of je een jongetje of een meisje krijgt.
Ik weet het nog heel goed. Ik was zwanger van mijn eerste kind en had op mijn verjaardag een afspraak voor de 20-weken echo. Voor het eerst in mijn zwangerschap was ik kotsmisselijk, van de zenuwen. Zou alles goed zijn? Wat nou als de baby niet goed groeide of er een afwijking werd gevonden? Ik vond het best heel spannend. Ook wilden we graag weten of we een jongetje of meisje zouden krijgen. Zenuwachtig ging ik op de bank liggen bij de echoscopiste en kreeg een klodder koude gel op m’n buik. In volle concentratie bekeek ze alle organen en werd de baby gemeten. Mijn ogen schoten van het scherm, naar het strenge gezicht van echoscopiste, de geruststellende blik van mijn vriend, en weer terug. In mijn herinnering duurde het uren, maar na zo’n 30 minuten keek ze me glimlachend aan en zei: “Jullie zoon ziet er prachtig uit.” Hoera! Gezond! En een zoon! Natuurlijk weet ik dat zo’n echo geen garantie is op een gezond kind, maar voor nu was alles goed en zouden we een jongetje krijgen. We aten taart en kochten z’n eerste lichtblauwe pakje. Een verjaardag om nooit te vergeten.
Lees ook: Als de echo niet goed is… (Verhaal van een zenuwslopende onzekerheid).
De 20-weken echo wordt uitgevoerd tussen de 18 en 22 weken van de zwangerschap en wordt ook wel Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO) genoemd. Het is niet risicovol voor jou of je baby. Deze echo is een prenatale screening, waarbij wordt gekeken naar afwijkingen van de baby, de ontwikkeling van de organen en de groei. En eventueel het geslacht. Het is zeker geen ‘pretecho’ en sommigen kiezen er bewust voor om deze echo niet te doen, omdat het ze misschien onnodig ongerust maakt, of voor eventuele moeilijke keuzes stelt. Maar het kan je natuurlijk ook geruststellen als alles er goed en normaal uitziet.
Vaak wordt er van tevoren gevraagd of je de zogeheten ‘soft markers’ wil weten. Dit zijn aanwijzingen voor een kindje met een chromosomale afwijking (maar nog geen garantie!). Bijvoorbeeld witte darmen, een korte neusrug en korte bovenbeentjes. Bij twee of meer van deze soft markers wordt er pas vervolgonderzoek gestart, maar alleen als jij dat wilt. Na afloop van de echo wordt die kort met je doorgenomen, maar je verloskundige zal deze uitslag bij de eerstvolgende afspraak uitgebreid met je bespreken.
Afwijkingen die gevonden kunnen worden tijdens een 20-weken echo zijn: open ruggetje, open schedel, waterhoofdje, hartafwijkingen, opening in het middenrif/buikwand/nieren en afwijkingen aan armen en benen. Bij sommige afwijkingen is het beter dat ze al voor de bevalling bekend zijn. Zo kan er bij een baby met een hartafwijking gelijk een heel team klaar staan voor na de bevalling. En weet je dat het in dit geval veiliger is om in een gespecialiseerd ziekenhuis te bevallen ipv thuis. Bovendien heb je als ouder natuurlijk nog even de tijd om je mentaal voor te bereiden. Bij hele ernstige afwijkingen is het mogelijk om de zwangerschap af te breken. Dit mag officieel tot een zwangerschapsduur van 24 weken.
Het kan ook zo zijn dat de afwijkingen van de baby zo ernstig zijn dat hij/zij al komt te overlijden voor of tijdens de geboorte. Als er iets afwijkends gevonden wordt tijdens de 20-weken echo, dan wordt er een vervolgonderzoek aangeboden. Jij bepaalt zelf of je daar gebruik van wilt maken.
Een goede 20-weken echo is geen garantie op een gezond kind. Sommige afwijkingen ontstaan pas na de geboorte of zijn te klein of te onduidelijk om op een echo te kunnen zien. Bij vrouwen met overgewicht komt het vaker voor dat afwijkingen niet worden gezien. En soms lijkt er een afwijking aanwezig, terwijl er na de geboorte niks aan de hand blijkt te zijn.
De 20-weken echo is opgenomen in het basispakket van je zorgverzekering en wordt dus vergoed.
Lees ook: Zwangerschapsmijlpalen die niet in de boekjes staan.
