Foliumzuur, wat is het en wanneer moet je het slikken?

Wist je dat slechts 60% van de zwangere vrouwen foliumzuur slikken? En dat terwijl deze vitamine zo ontzettend belangrijk is die eerste 10 weken van een zwangerschap. Wanneer je er mee begint, hoeveel je ervan binnen mag krijgen en wat het precies doet? Me-to-we legt uit;

Wat is foliumzuur?
Foliumzuur, eigenlijk gewoon vitamine B11, is belangrijk voor de aanmaak van nieuwe lichaamscellen. Deze vitamine zit in groenten, vooral de groene soorten, volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. Normaalgesproken – dat wil zeggen in niet zwangere staat – haal je genoeg vitamine B11 uit je voeding wanneer je gevarieerd eet. Maar als je zwanger bent zou dat betekenen dat je dagelijks 30 bruine boterhammen moet eten of 1 kilo bruine bonen moet wegwerken. Niet te doen. In totaal moet je namelijk 400 microgram per dag binnenkrijgen, ongeacht hoeveel foliumzuur je al uit je voeding haalt, omdat dat belangrijk is voor de vroege ontwikkeling van je ongeboren kind. En dus slik je foliumzuurtabletten. In losse vorm of als multivitamine met extra foliumzuur speciaal voor zwangere vrouwen of vrouwen met een kinderwens (check dan wel even de dosis!).
In lever, leverworst en paté zit weliswaar veel foliumzuur, maar ook veel vitamine A. En een teveel daarvan is schadelijk voor je ongeboren kind. Eet daarom liever geen lever of andere voedingsmiddelen met veel vitamine A als je zwanger bent.

Wanneer begin je met het slikken van foliumzuur?
Als je zwanger bent maakt jouw groeiende baby in de baarmoeder in sneltreinvaart duizenden cellen aan. Het is daarom heel belangrijk dat je foliumzuur slikt vanaf het moment dat je een positieve test in handen hebt, maar eigenlijk zelfs al als je zwanger wilt worden, wanneer je stopt met anticonceptie. Je weet natuurlijk van te voren niet hoe snel je zwanger raakt, maar in principe kan het slikken van extra foliumzuur voor een paar maanden, een jaar of zelfs langer, geen kwaad. Een dosis van maximaal 1.000 microgram foliumzuur per dag is niet schadelijk.
Slik je in die eerste cruciale periode geen foliumzuur, dan is de kans op neuralebuisdefecten zoals een open ruggetje, hazenlip, gespleten gehemelte of open schedel, groter.

Hoelang slik je foliumzuur?
Foliumzuur slik je – idealiter vanaf 4 weken voor de mogelijke bevruchting, omdat het 4 weken duurt totdat je lichaam voldoende foliumzuur heeft opgenomen  – totdat je 10 weken zwanger bent. Dit is de cruciale periode dat de wervelkolom van je baby zich gaat vormen. Foliumzuur draagt namelijk bij aan de vorming van het zenuwstelsel, dat vanaf de eerste dag na de bevruchting wordt aangelegd. Als je er pas later achterkomt dat je zwanger bent (maar binnen de 10 weken), of tot je een positieve test in handen had geen idee had over het hoe en waarom van foliumzuur, begin dan gelijk met het slikken van foliumzuurtabletten. Als je foliumzuur slikt in een multivitamine speciaal voor zwangere vrouwen, kun je die zonder risico gewoon je hele zwangerschap door blijven slikken.

Opname van foliumzuur
Je lichaam neemt foliumzuur uit een pil makkelijker op dan uit je voeding. Daarnaast hebben de werking van je maag-, gal-, en alvleeskliersappen in je lichaam ook invloed op de opname. Andere factoren die invloed hebben op de opname van foliumzuur zijn langdurig overmatig alcoholgebruik (een mogelijk foliumzuurtekort tot gevolg) en een langdurig tekort aan vitamine B12 (ook een tekort aan foliumzuur in je lichaam, en de kans op bloedarmoede). Vitamine C bevordert de opname van foliumzuur in het lichaam.

Verhoogde dosis
Vrouwen die een verhoogd risico hebben op een kind met een open ruggetje krijgen het advies om de dubbele dosis in te nemen. Dit zijn vrouwen die al eerder zwanger zijn geweest van een baby met deze aandoening, vrouwen die een broer of zussen hebben (gehad) met deze aandoening, vrouwen met suikerziekte, vrouwen bij wie de eisprong met medicijnen is opgewekt en vrouwen die medicijnen tegen epilepsie gebruiken. De huisarts zal in deze gevallen een recept voorschrijven, want zo’n hoge dosering is niet los verkrijgbaar. Ook vrouwen die meerdere miskramen hebben gehad kunnen het advies krijgen extra foliumzuur te slikken. Informeer hierover bij je arts.

Nog 1 keer op een rijtje:
1. begin minimaal vier weken voordat je zwanger kunt worden met het slikken van foliumzuurtabletten of een multivitamine-preparaat speciaal voor zwangere vrouwen/vrouwen met een kinderwens.
2. Ben je te laat begonnen met slikken omdat je er pas later achter kwam of je het niet wist, begin dan gelijk met het slikken van extra foliumzuur
3. de dosis foliumzuur is 400 microgram per dag (of 0,4 milligram)
4. foliumzuur slik je totdat je 10 weken zwanger bent (of langer, als je dat wilt).

Conclusie: begin met het slikken van foliumzuur zodra je zwanger wilt worden, dan hoef je je in ieder geval geen zorgen te maken over een tekort en verklein je de kans op aangeboren afwijkingen bij je ongeboren kind.