Dit is het ouderschapscliché waar we echt vanaf moeten
Jonge ouders krijgen veel advies. Vaak is dat fijn en heb je er wat aan. Maar er is één ding dat alle ouders te horen krijgen wat echt helemaal nergens op slaat. Dus zullen we gewoon eens ophouden met dat tegen elkaar te zeggen?
Toen ik net een kind had postte ik op Facebook eens iets over mijn gebroken nachten. Over hoe ontzettend slecht mijn zoon sliep en dat ik iedere nacht uren met hem in de weer was. Dat mijn wallen inmiddels op mijn knieën hingen en dat er niet genoeg koffie in de wereld was om me door mijn dagen heen te slepen. En toen was er een kennis van mij die op die post een comment achterliet. Zij was al langer moeder en had de tropenjaren al achter de rug. Sliep alweer een tijdje goed en kon weer over straat zonder dat mensen gillend weg renden als ze haar zagen. ‘Voor je het weet zijn ze groot en ga je die nachten met je baby missen’ schreef ze, ‘Dus probeer te genieten van elk moment.’ Ik gaf haar comment een like, maar eigenlijk had ik haar het liefst direct willen ontvrienden. Het was de eerste keer dat ik me ergerde aan dat advies, maar zeker niet de laatste. Want dat is het credo als een ouder het waagt een keer te klagen: dat je moet genieten van elk moment. Maar sorry, beste mensen, zullen we eens even niet zo raar doen?
LEES OOK: Hoe Vinca op een dag in huilen uitbarst en niet meer kan stoppen
Het is niet dat het niet waar is hoor, want inderdaad, het is allemaal zo voorbij. Dat weet je niet als je nog middenin die gebroken nachten zit, of in de regeldagen, of de peuterdriftbuien. Maar het is wel zo. Inmiddels weet ik dat, nu ik oudere kinderen heb en ik niet meer in de loopgraven van het jonge ouderschap lig. En ja inderdaad, nu verlang ik daar soms naar terug. Naar midden in de nacht met zo’n heel klein lijfje tegen je aan urenlang staan te wiegen in de babykamer. Naar zo’n rood aangelopen peuterkoppie dat helemaal strak staat van pure machteloze woede. Naar al die dingen waarvan ik nog niet zo lang geleden niet kon wachten tot ze eindelijk voorbij waren. En ja inderdaad, soms wilde ik nu dus ook dat ik er destijds meer van genoten had. Omdat het nooit meer terugkomt en je zo snel vergeet hoe bijzonder het allemaal was. Dat cliché is zeker waar. Maar op dat moment genoot ik er dus helemaal niet van. En ik weet vrij zeker dat als ik het nu weer allemaal mee zou maken dat dat ook niet het geval zou zijn. In ieder geval niet van elk moment. Dat kan namelijk helemaal niet. En belangrijker nog, dat hoeft ook helemaal niet. Dus laten we nou eens ophouden met te doen alsof dat wel zo is.
Het slaat namelijk helemaal nergens op dat we ouders vertellen dat ze moeten genieten van ieder moment dat ze weer wakker zijn met een krijsende baby die maar niet wil slapen. Van al die avonden met een hongerig, piranha-achtig wezen aan de borst dat maar niet los wil laten. Van al die dagen die al beginnen met een exorcistische driftbui als het buiten nog niet eens licht is en op dezelfde manier eindigen. Want dat is namelijk geen genieten. Niemand vindt dat leuk. Omdat dat niet leuk is. De mensen die jonge ouders vertellen dat ze altijd moeten genieten zijn mensen die zelf geen kinderen hebben, of gewoon verdrongen hebben hoe zwaar het allemaal was. Dat gebeurt er namelijk als je kinderen ouder worden: je weet het niet meer. Ik vermoed dat dat een soort slimme truc van de natuur is om het voortbestaan van de soort te waarborgen, want als we ons allemaal nog levendig voor de geest zouden kunnen halen waar we met onze kinderen allemaal doorheen gegaan zijn zou de wereldpopulatie waarschijnlijk schrikbarend dalen. Er is tenslotte eigenlijk helemaal geen goede reden om al die ellende nog een keer te willen doormaken. Want genieten was het heel vaak zeker niet.
Er zijn heel veel momenten in het ouderschap die geweldig zijn. Waar je inderdaad intens van geniet. Maar er zijn er ook genoeg waarbij je stiekem zou willen dat het allemaal ophield. Omdat je even niet meer kunt. Of omdat je vreselijk onzeker bent. Of, gewoon, omdat je sommige aspecten van het ouderschap nou eenmaal niet zo leuk vindt (een zure, doorgelekte spuitluier verschonen, ik noem maar wat). Maar omdat we elkaar aan de lopende band lopen te vertellen dat we overal zo ontzettend van moeten genieten schamen heel veel ouders (en vooral moeders) zich voor die gevoelens. Omdat ze het idee hebben dat ze dan niet dankbaar zijn voor het wonder dat ze een kind hebben mogen krijgen. Dat ze het moederschap niet verdienen omdat het hen niet altijd vervult met puur geluk. Terwijl dat natuurlijk faliekante onzin is. Want ja we weten het, de tijd vliegt, de dagen zijn lang maar de jaren kort en er zijn mensen die een moord zouden doen voor nachtelijke wiegsessies en spuitluiers omdat het ze niet lukt om kinderen te krijgen. Maar ouders zijn ook gewoon maar mensen. Vermoeide, uitgewrongen mensen. Die heel vaak het woord ‘genieten’ even moeten opzoeken in het woordenboek.
Dat een ouder af en toe klaagt, het zwaar heeft, betekent niet dat-ie niet dankbaar is voor het ouderschap. Het betekent niet dat hij er niet van geniet. Hij geniet er alleen niet áltijd van. En dat is oke. Het is oke om niet te genieten als je maar twee uur geslapen hebt. Het is oke als het je soms aanvliegt dat je peuter altijd aan je been hangt. Het is oke om te balen als je je net hebt aangekleed en dan een golf zure melk over je schone blouse heen te krijgen. Dat zijn geen momenten om te genieten. Het zijn momenten om later wellicht om te lachen. Maar zelfs dat hoeft eigenlijk niet, als je het dan ook gewoon nog steeds niet grappig vindt. Het zijn gewoon momenten die erbij horen. Die voorbij gaan. En die je later misschien nog weleens zult missen. Of juist helemaal niet. Maar dat weet je van tevoren nou eenmaal nooit. Of je nou genoten hebt, of niet.
We knuffelen onze kinderen, inhaleren hun geur en prenten hun kleine gezichtjes in ons geheugen. Soms huilen we van puur geluk als we ze in onze armen houden. We zijn verdrietig als we weer een lading kleertjes op kunnen bergen die te klein zijn geworden. We lichten op als we onze kinderen ‘s ochtends uit bed halen, ook als we een slechte nacht hadden. Als ze naar ons lachen kunnen we ons niet voorstellen dat iets onze harten ooit meer zal kunnen vervullen. We zorgen voor ze met de grootst mogelijke toewijding en we beschermen ze met alles wat we in ons hebben. En ja, we weten het. We weten dat het allemaal heel snel voorbij gaat. Dus ja, we genieten ervan. Echt. Meestal. Maar niet om 03.00 uur ‘s nachts als we al een week van voren niet meer weten dat we van achteren leven. Dan willen we niet eens genieten. Dan willen gewoon alleen maar slapen.
LEES OOK: Moeders hebben een vol jaar nodig om te herstellen (en betere zorg nodig!)
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
