Autisme? Dit zijn de vroege symptomen die erop kunnen wijzen

(maar dat niet per definitie doen)

Je zoontje van 1 maakt weinig contact, lacht zelden. Soms is hij om totaal onduidelijke redenen zo boos. En het valt anderen ook op, merk je aan reacties. De term autisme is tot je verontwaardiging al een keer gevallen. Dat zal toch niet? Of wel?

Officieel wordt gesproken van een autisme spectrum stoornis (ASS). Het betreft een neurobiologische ontwikkelingsstoornis, die zich in de loop van iemands ontwikkeling manifesteert. Daarom wordt op zijn vroegst pas een diagnose gesteld op de basisschool. Eigenlijk ben ik geen voorstander van het plakken van etiketten op een kind. En zeker niet vroegtijdig; als een kind in ontwikkeling is kan er nog zoveel veranderen. Maar omdat ik in mijn zoektocht naar de symptomen overal lees dat je er beter vroeg bij kunt zijn, omdat je je kind dan beter kunt helpen, hieronder toch de symptomen die kunnen wijzen op autisme.

LEES OOK: De ouderbijdrage voor psychisch zieke kinderen

Symptomen van autisme bij baby’s

De eerste uitingen van autisme zijn al te herkennen aan de manier waarop baby’s spelen. Zo bleken baby’s bij wie die later autisme werd vastgesteld anders te spelen met aangeboden voorwerpen:

• ze lieten de voorwerpen vaker rondtollen of schommelen;
• ze staarden er vanuit hun ooghoeken naar;
• of ze staarden er langer dan 10 seconden naar.

Symptomen van autisme bij dreumesen

Na de eerste verjaardag worden ook andere signalen duidelijker. Een kind vertoont dan bijvoorbeeld:

• Geen ‘sociale’ glimlach;
• Weinig interactie of interesse in anderen;
• Nauwelijks oogcontact;
• Een trage taalontwikkeling;
• Geen zin in acties die normale baby’s wel doen, zoals de moeder nadoen of in de handjes klappen;
• Weinig fantasie in spel;
• Vaste, niet functionele rituelen;
• Afwijkende en zich herhalende lichaamsbewegingen, zoals fladderen of draaien van hand of vinger;
• Soms agressief gedrag.

Symptomen van autisme bij peuters

Rond 18 maanden begint op te vallen dat een kind

• Achteruit gaat in zijn ontwikkeling;
• Overgevoelig reageert op geluid of aanrakingen;
• Agressief gedrag vertoont;
• Steeds meer dezelfde handelingen herhaalt.

Eenmaal op de basisschool zullen autistische trekken versterken. Ongeveer 75 procent van de kinderen met autisme ontwikkelen leerproblemen, en daardoor vaak ook gedragsproblemen. Soms worden ze angstig of depressief.

De diagnose stellen van autisme bij je kind

Voor de duidelijkheid: alle genoemde symptomen kunnen op een vorm van autisme wijzen, maar doen dat zeker niet altijd. Ook kan het zijn dat je kind zich de eerste jaren vrij normaal ontwikkelt, en dat pas iets later blijkt dat er toch iets aan de hand is. Bij Asperger bijvoorbeeld, speelt een hoge intelligentie een rol. Deze kinderen lijken in het begin juist heel taalvaardig en symptomen zijn in de baby- en vroege kindertijd nog nauwelijks zichtbaar.

‘Ik wil geen onnodig stempel op mijn kind plakken’, is een veel gehoorde reden om je ongerustheid te parkeren. Toch is het raadzaam om bij twijfel je kind wel te laten onderzoeken, of in elk geval goed in de gaten te houden. Want hoe eerder je erbij bent, hoe beter je je kind kun (laten) begeleiden. Autisme is niet te genezen, maar met een goede begeleiding kunnen onnodige problemen worden voorkomen.

LEES OOK: Waarom een moeder het gewoon wéét als haar zoon autisme heeft