Allemaal incontinent en verzakt. Maar niemand praat erover
De tijd dat vrouwen stilletjes achter gesloten deuren lagen te baren en dat iedereen daarna deed alsof er niks gebeurd was is gelukkig voorbij. Maar daar is dan ook alles wel mee gezegd. De LINDA van deze maand komt met de pijnlijke naakte waarheid van veel vrouwen; ze zijn voor hun leven getekend door hun bevalling. En niemand heeft er aandacht voor. Vala, zelf ook niet ongeschonden uit de strijd gekomen vindt: dat moet anders.
De eerste keer dat ik na de bevalling van mijn oudste kind in mijn broek pieste toen ik moest niezen was een ontluisterende ervaring. Stond ik daar, achter de kinderwagen, op weg naar de supermarkt, met een natte slip tussen mijn benen. En dat terwijl ik negen maanden lang meermaals per dag braaf mijn bekkenbodemspieren had samengeknepen om uitzakken tegen te gaan. Tevergeefs dus. Ja, Elvis had left the building. Maar de deur had-ie duidelijk niet goed dicht gedaan. Inmiddels heb ik drie kinderen, dus ik hoef je waarschijnlijk niet uit leggen dat ik tegenwoordig met een pak maandverband in mijn handtas loop als ik verkouden ben. Vervelend, maar in vergelijking met andere moeders ben ik er nog makkelijk vanaf gekomen. Want als een lekkende poes het enige is dat je overhoudt aan het baren mag je in je handen knijpen.
LEES OOK: Nee, de placenta is niet om op te eten. En de baby wil er ook vanaf.
Aanslag op het vrouwenlijf
Menig vrouw gaat letterlijk kapot aan bevallen. ‘Kapot door het baren’ kopt LINDA dan ook. Want: een bevalling sloopt je. Het is geen kwestie van ontsluiten, persen, kind eruit en klaar is Kees. Nee, daarna begint voor veel moeders de ellende pas echt. De ellende van een geradbraakte bekkenbodem, urineverlies, vaginale flatulentie, baarmoederverzakkingen, droge dozen en zo kan ik nog wel even doorgaan. Bevallen is een aanslag op het vrouwenlijf. Menigeen komt er niet zonder kleerscheuren vanaf. Letterlijk dus, want uitscheuren tot aan je anus is geen unicum. Maar daar hebben we het vooral niet over. Na onze bevallingen lopen we als moeders stilletjes rond met onze baarmoeders op onze knieën, terwijl de urine ons langs de benen loopt en we hopen dat niemand op kantoor onze kutscheetjes hoort. Klinkt banaal? Misschien, maar het is wel de waarheid.
Zeiknatte slipjes
De statistieken in LINDA zijn schokkend: maar liefst ‘veertig tot zestig procent van de vrouwen krijgt na een vaginale bevalling last van een zogenaamde verzakking’ valt er te lezen. Eén op de vier vrouwen wordt incontinent, sommigen zelfs zo erg dat ze meerdere keren per dag hun zeiknatte slipjes kunnen uitwringen. En dan hebben we het nog niet eens over de vele vrouwen die na hun zwangerschap permanent pijn blijven houden bij het vrijen of er vrijwel niks meer van voelen omdat hun vagina een soort windtunnel is geworden. Dat zijn geen zuinige klachten, maar desondanks zwijgen we erover. Omdat we ons schamen en denken dat we de enigen zijn. Andere vrouwen veren tenslotte toch meteen weer terug? Ja, je mag negen maanden ‘ontzwangeren’, maar daarna is alles weer normaal. Het lichaam van een normale vrouw, een echte vrouw, een goede vrouw springt terug als een elastiekje. Er is ook alleen maar een heel mens uit haar lichaam gekomen, dat moet gewoon kunnen. Of, en dat is misschien nog wel erger, we zijn in de veronderstelling dat het ‘erbij hoort’. Omdat dat ons altijd verteld wordt. Menig vrouw die met haar lekkende onderkantje naar de dokter gaat krijgt namelijk weinig anders dan een schouderophalen en een pak Tena Lady’s. Heel vervelend mevrouwtje, maar niks aan te doen. Wat, laten we daar nu eens even heel duidelijk over zijn, dus faliekante onzin is.
Baren is blijvend lijden
Ik schreef al eerder: er moet meer aandacht komen voor het moederlijf. Dat is namelijk heel anders dan het vrouwenlijf en we moeten ophouden met te doen alsof dat niet zo is. Ter illustratie: ik deed een een kleine rondvraag onder medemoeders en zonder uitzondering hadden ze last (gehad) van postbevallingsproblemen. neem bijvoorbeeld Suzanne (60), die maandenlang een ballon tussen haar benen had hangen. Dat bleek haar blaas te zijn en volgens haar huisarts hadden alle vrouwen dat. Anna (36) kon heel lang niet zitten omdat haar knip verkeerd was dicht genaaid. Sabine (29) heeft zich jarenlang geschaamd voor haar vagina, nadat ze 48 hechtingen nodig had na een bevalling met de vacuümpomp. Sarah (30) verloor het bewustzijn toen haar dochter met haar schouders vast kwam te zitten in het geboortekanaal en heeft nu, ruim zes jaar later, nog steeds veel pijn en bovendien een trauma, waardoor ze niet aan een tweede kind durft te beginnen, terwijl ze dat eigenlijk wel graag zou willen. Marjolein (33) had na twee kinderen zo’n verzakte baarmoeder dat ze het gevoel had dat ze alleen nog maar wijdbeens kon lopen. Uiteindelijk waren er drie operaties nodig om de boel weer enigszins in de stijgbeugels te hangen en loopt ze nu rond met wat ze zelf omschrijft als een aluminium ‘matje’ vastgenaaid in haar baarmoeder. En hoewel haar twee kinderen het natuurlijk allemaal waard zijn geweest, vindt ze het toch jammer dat ze nu nooit meer zonder gefouilleerd te worden door de de douane kan, als gevolg van haar bionische poes. En ikzelf, ik kan dus niet meer niezen. Op de trampoline springen met mijn kinderen gaat ‘m ook niet worden, want dan heb ik gegarandeerd een natte broek. Gelukkig loopt het er niet in stralen uit als ik naar de bakker ga, maar desalniettemin is het vervelend. En ook een beetje vies en gênant. Maar inderdaad, het enige (en weinige) wat ik altijd lees en hoor is dat het nou eenmaal een package deal is: wie baren wil moet (blijvend) lijden. Tja, dan hadden we die appel destijds ook maar niet moeten plukken in het Hof van Eden.
Daar komt het tenslotte toch wel weer op neer: vrouwen zijn tweederangs mensen. Was het namelijk de mán geweest wiens piemel na het raak schieten aan flarden lag, of liepen de héren collectief met blauwe ballen rond na het krijgen van een kind, reken maar dat er dan maatregelen waren getroffen. Een man die met ongemak, pijn of andere klachten bij de dokter komt wordt serieus genomen en stante pede geholpen. Het lijden van een man is onacceptabel, maar het lijden van een vrouw is vooral gezeur. Bevallen, en dan vooral vaginaal bevallen, wordt afgedaan als appeltje eitje, iets wat je tussen en neus en (schaam)lippen door gewoon even doet. Maar dat is het niet. Het lichaam van een vrouw zal na een bevalling nooit meer hetzelfde zijn.
Onrealistisch beeld
Maar verloskundigen en gynaecologen weten dit allemaal toch zeker wel gewoon, denk je nu. Het antwoord is: ja en nee. De verloskundige weet dat je een totaalruptuur kunt krijgen, dat de schoudertjes van je baby vast kunnen komen te zitten in je bekken, dat je baarmoeder op half zeven kan komen te hangen. Maar zou iemand nog een kind krijgen als ze je van tevoren vertellen dat je dan waarschijnlijk jarenlang niet meer slaapt, iedere dag ondergekotst wordt en het nog maar de vraag is of je relatie het redt? De kans is groot dat de geboortecijfers met die voorkennis aanzienlijk zouden dalen. Dat geldt dus ook voor vaginale bevallingen. Wie zou er niet om een keizersnede vragen als je verteld wordt dat de kans dat je de rest van je leven gehandicapt raakt als je vaginaal bevalt groot is? Niet dat een keizersnede zo makkelijk is, maar daarover word je tenminste nog gedegen geïnformeerd en weet je van tevoren dat je dat niet moet onderschatten. Iets wat ook zou moeten als het gaat om vaginaal bevallen, want dat is ook bepaald geen zuinige exercitie. Maar om de vaginale bevalling hangt nog altijd die zweem van geurkaarsen en sereniteit, alsof alle vrouwen, slechts lichtjes zuchtend, gelukzalig hun kinderen de wereld in laten glijden. Terwijl we beter gebaat zouden zijn bij eerlijke voorlichting en een realistisch beeld van de eventuele risico’s en gevolgen. Niet om vrouwen de stuipen op het lijf te jagen, maar omdat ze recht hebben op informatie die voor hen belangrijk is. Daarnaast bestaat er volgens door LINDA geïnterviewde verloskundigen zelfs onder professionals nogal een onrealistisch beeld van vaginale bevallingen. Onderzoek wijst uit dat zeven van de tien vrouwen na hun bevallingen problemen ervaren, terwijl door zorgverleners gedacht wordt dat dat dat er maar één van de tien is. De veronderstelde uitzondering is dus eigenlijk gewoon de regel. Wat niet alleen schokkend is, maar vooral ook een significant gezondheidsprobleem waar heel snel iets aan gedaan moet worden.
Geen taboe, maar realiteit
Dat kan namelijk gewoon. Heel veel lichamelijke problemen als gevolg van een bevalling zijn vrij eenvoudig te verhelpen. Het is dus grote onzin dat vrouwen massaal met hun pijnlijke, lekkende, bloedende, verzakte en door woekerende fistels begroeide baarmoeders en vagina’s door het leven blijven strompelen. Het is de plicht van artsen en verloskundigen om vrouwen serieus te nemen en te helpen. Vrouwen hebben recht op goede zorg voor hun lichamen. De lichamen die een enorme krachttoer hebben verricht en waar we bovendien de rest van ons leven mee moeten doen. En het is misschien nog wel grotere onzin dat we met z’n allen lekker blijven doen alsof die gehavende baarmoeders en vagina’s niet bestaan. De gehavende kut is namelijk geen taboe, de gehavende kut is de realiteit. En we kunnen dat maar beter van de daken schreeuwen, zodat al die poezen eindelijk eens uit hun lappenmand kunnen komen.
LEES OOK: Ik ben ‘onnatuurlijk’ bevallen en daar ben ik trots op.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
