6 Gouden tips: zó deal je met woede-aanvallen van je peuter/kleuter

In de heat of the moment weet je soms niet hoe je nu het beste kunt reageren op die enorme woede-aanvallen van je peuter. Me-to-We vroeg Eva Bronsveld, opvoeddeskundige en auteur van ‘Temperamentvolle kinderen’, en onze eigen Me-to-We pedagoge Krista Okma naar hun gouden tips.

Onstuimige woede-aanvallen bij je peuter of kleuter.

Je zult ze vast herkennen.  Omdat hij mee moet op de fiets, terwijl hij per se wil lopen. Omdat hij het bad uit moet, maar het liefst nog langer zou doorspelen. Of omdat zijn moeder wil dat ‘ie zijn regenlaarzen aantrekt, maar hij het liefst op zijn slippers naar buiten wil. Soms kan zo’n kleintje zo overmand worden door radeloze boosheid, dat je je kind amper terug kent. En het kan ook bij jou allerlei gevoelens oproepen: irritatie, of zelfs ook woede, ongeduld en schaamte. Kortom: voor niemand een feest, die temperamentvolle buien. Hoe deal je daar op een goede manier mee?

Allereerst: de oorzaak van woede-aanvallen bij je kind.

“Om te beginnen is het goed toe te lichten waar dit soort woedeaanvallen vandaan kunnen komen”, vertelt Krista Okma: “Peuters worden zich steeds meer bewust van hun eigen ‘ik’: ik ben iemand anders dan jij en kan daarmee dus ook andere dingen willen en doen dan jij. En dat gaan ze – enthousiast – uittesten. Soms – best vaak eigenlijk – gaat het dan helemaal niet om ‘het ding’, maar om het testen wat er gebeurt als papa of mama ‘nee’ zegt. Vandaar ook dat kleine kinderen dingen als zindelijkheid, groenten eten en slapen in de strijd gooien; je kunt een kind namelijk niet dwingen om te poepen, plassen, iets door te slikken of in slaap te vallen. En dat hebben ze prima door!”

Maar wat doe je bij woede-uitbarstingen van je kind?

Het allerfijnst is natuurlijk om woedeaanvallen te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld, legt Okma uit, door kinderen keuzes te geven. Bij kleintjes nog wel afgebakend, dus niet: ‘Wat wil je aantrekken vandaag?’ maar wel: ‘Welke outfit kies je? Deze of deze?’ Je kind voorbereiden op de volgende stap werkt vaak ook goed: ‘Als mama zo haar thee op heeft gaan we jas aantrekken en dan naar buiten’. Okma: “Niets irritanter voor kleine kinderen dan dat alles hen zomaar ‘overkomt’ en ze de hele dag mee moeten draaien in programma’s van grote mensen. Het minste wat je dan kunt doen is ze daar een beetje op voorbereiden.”

Oké, duidelijk allemaal. Maar wat als die woedeaanval toch komt en je voor je het weet te maken hebt met een spartelend, rood aangelopen, gillende koter? Hoe kun je dan adequaat reageren?

6 Gouden tips bij woede-aanvallen van je kind

1. Probeer rustig te blijven tijdens een woede-uitbarsting.

Krista Okma: “Lukt dat niet neem dan even een time-out voor jezelf. Tel tot tien, neem een grote hap adem, maak het aanrecht schoon, en reageer dan pas. Soms kun je reageren door het gedrag even te negeren, dit kan alleen zolang de situatie houdbaar is en je kind zichzelf of de omgeving geen schade toebrengt. Helpt dat niet, of weet je van je kind dat dit bij hem of haar niet helpt, zeg dan rustig tegen je kind wat je wèl wil dat hij of zij doet. Dus niet: ‘Nu stoppen met schreeuwen’, maar: ‘Trek je jas aan, we gaan naar buiten’, bijvoorbeeld. Wacht even, zodat je kind jouw verzoek kan laten landen.”

2. Blijf altijd beschikbaar voor je kind.

Eva Bronsveld: “Op het moment dat je kind een emotionele uitbarsting heeft, heeft ‘ie jouw liefdevolle aanwezigheid als ouder eigenlijk het hardste nodig. Juist op dit soort momenten kan je aan je kind laten zien dat je onvoorwaardelijk van hem houdt en dat hij er ook mag zijn als hij heel boos of verdrietig is. Het is per kind verschillend wat er helpt op zo’n moment. Het ene kind wil juist heel graag geknuffeld worden, het andere kind wil even alleen uitrazen. Blijf wel altijd beschikbaar voor je kind. Al die emoties zijn best heftig voor een kind, daarmee moet je hem niet alleen laten.”

3. Ga als je peuter/kleuter weer rustig is in gesprek.

Krista Okma: “In gesprek gaan lukt vaak niet als je kind al midden in een woede bui zit. Dit kan achteraf, en bij iets oudere kinderen ook op een heel ander moment. Bijvoorbeeld tijdens het eten, als de rust weer helemaal terug is en je alweer wat andere dingen samen hebt gedaan.”

4. Stop je kind als het dingen stukmaakt of iemand pijn doet.

Eva Bronsveld: “Natuurlijk is het wel belangrijk dat je je kind stopt op het moment dat hij dingen stuk maakt of iemand pijn doet in zijn woede of verdriet. Sommige kinderen worden erg fysiek van al die emoties. Zij moeten leren om zich te uiten op een goeie manier. Stop het gedrag direct en kijk op welke manier je kind zich ook kan uiten. Je kunt bijvoorbeeld eens iets proberen als ‘Kom, dan springen we even zo hard we kunnen, misschien helpt dat’ of ‘Hier, kras dit papier maar helemaal vol’.

5. Troost je kind en accepteer zijn gevoelens.

Eva Bronsveld: “Kinderen leren meer van wat wij doen, dan van wat we zeggen. Als jij jouw kind troost en zijn gevoelens accepteert op momenten dat hij het moeilijk heeft, is dat wat hij in de toekomst ook zal doen. Daar krijg je dus juist empathische mensen van.”

6. Trek je niks aan van wat anderen vinden.

Eva Bronsveld: “Er zijn altijd mensen die denken dat zij het veel beter zouden oplossen. Je doet het in de ogen van anderen dus eigenlijk toch meestal niet goed. Kijk dus vooral naar wat je zelf belangrijk vindt en wat bij jouw kind past.  Je kunt heel begripvol  reageren op de emoties van je kind terwijl je wel je grens handhaaft. Laat je kind zien dat hij best boos, teleurgesteld, gefrustreerd of verdrietig ergens over mag zijn zonder hem alsnog zijn zin te geven: ‘Je bent echt heel verdrietig dat je nu geen lolly mag hé. Je had er zo’n zin in. Kon je maar de hele dag eten waar je zin in had. Dat zou fijn zijn hé’. Als je kind zich echt begrepen voelt kan er weer contact ontstaan tussen jou en je kind.”

Pssst: En zin om eens je peuter terug te pesten? Dan hebben we een paar tips voor je…