10x Alles wat je wilt weten over de navelstreng

De navelstreng verbindt je baby met de placenta. Hierdoor krijgt hij voedingsstoffen en zuurstof binnen en worden de afvalstoffen en koolzuur weer afgevoerd. Als je baby eenmaal geboren is, mag deze worden doorgeknipt. Maar wat doet een navelstreng nog meer? En wat is een navelstrengomstrengeling en hoelang duurt het bijvoorbeeld voordat zo’n ‘navelstompje’ eraf valt? 10 x alles wat je moet weten.

LEES OOK: Waar je naar terugverlangt als je niet meer zwanger bent

1. Bij een volgroeide baby is de navelstreng ongeveer 50 centimeter lang en 2 centimeter dik.
2. Een navelstreng bevat 3 vaten; twee slagaders, die het zuurstofarme bloed afvoeren en één ader waarmee je baby zuurstof van de placenta binnen krijgt.
3. Na de bevalling moet de navelstreng worden doorgeknipt. Dit heet afnavelen.
4. Je kunt dit gelijk doen (doorgaans knipt de vader de navelstreng door) of je kunt de navelstreng nog even laten uitkloppen. Dit laatste zou beter zijn omdat de baby dan het laatste zuurstofrijke bloed vanuit de placenta binnen krijgt en bovendien een hoger ijzergehalte heeft dan een baby van vier maanden oud bij wie de navelstreng niet is uitgeklopt. Voor deze positieve effecten op de gezondheid van je baby moet je zo’n twee tot drie minuten wachten met het doorknippen van de navelstreng. De verloskundige klemt de navelstreng af met een navelklem en daarna kan hij doorgeknipt worden.
5. Er lopen geen zenuwen door de navelstreng en daarom voelt je baby niets van het afnavelen/doorknippen. Het doet dus geen pijn!
6. In plaats van een navelklem kun je ook een navelveter gebruiken. Dit is een zacht touwtje die je op een speciale manier om de navelstreng moet knopen (er zit vaak een gebruiksaanwijzing bij). Overleg even met je verloskundige of zij zo’n veter kan knopen en schaf er anders gewoon voor de zekerheid twee aan. Het is namelijk een stuk fijner voor je baby dan zo’n harde plastic klem.
7. Nu de navelstreng is doorgeknipt blijft er een restje zitten: het navelstompje. Dit stompje droogt in, wordt hard en zwart en sterft uiteindelijk af. Het kan ook enorm gaan stinken. Hou het zoveel mogelijk droog en ga er absoluut niet zelf aan trekken in verband met infectiegevaar. Tussen de 5 en 14 dagen na de geboorte valt het navelstompje af.
8. Het litteken dat achterblijft is je navel 
9. Sinds tien jaar weten we dat de navelstreng enorm veel stamcellen bevat. En die cellen kunnen weer ontzettend belangrijk zijn bij de behandeling van momenteel maar liefst 80 verschillende ziekten. Kinderen met leukemie bijvoorbeeld kunnen een stamceltransplantatie krijgen met stamcellen uit navelstrengbloed. Onder andere de Navelstrengbloedbank kan het bloed uit jouw navelstreng opslaan of je kunt het doneren. Kijk voor meer informatie op www.navelstrengbloedbank.nl.
10. Soms zit de navelstreng om het nekje van de baby. Dit heet navelstrengomstrengeling. Bij 1 op de 5 baby’s zit de navelstreng één keer om het nekje en bij 1 op de 20 baby’s meerdere keren. Bij een losse omstrengeling is er niks aan de hand; de navelstreng wordt niet afgeklemd en de zuurstoftoevoer en -afvoer blijft gelijk.
    Maar bij een vaste omstrengeling of een meervoudige omstrengeling kan de navelstreng tijdens een wee worden dichtgedrukt waardoor je baby minder zuurstof krijgt. Of het nekje van de baby wordt dichtgedrukt. En alleen tussen de weeën door krijgt je baby weer voldoende zuurstof. Bij de geboorte kan je baby hierdoor blauw zien of slapjes ter wereld komen. De verloskundige/gynaecoloog zal altijd voelen/kijken of er een lus om het nekje zit. Als de hartslag van je baby langzamer gaat of de bevalling vordert niet, kan er ook sprake zijn van een navelstrengomstrengeling. Er zal altijd eerst geprobeerd worden om de navelstreng van het nekje te halen, of als dat niet lukt, de navelstreng door te knippen voordat het lijfje wordt geboren. Als de navelstreng meerdere keren om het nekje zit gestrengeld wordt de baby meestal met een keizersnede gehaald.

LEES OOK: De keizersnede: wat is het en hoe werkt het nou precies?